Diabetes

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Les 17 Diabetes mellitus

Anatomie/fysiologie/pathologie

I.Booisma

Maart 2024 FIRDA

Inhoud les

- Voorkennis testen

- Anatomie 

- Wat is diabetes

- Opdracht diabetes typ 1 & 2

- Behandeling

- Hyper versus hypo

Lesdoelen

Aan het eind van de les ben je in staat om:

- Diabetes Type 1 en type 2 te herkennen,

- Symptomen en complicaties van diabetes te benoemen

- Weet je hoe je moet inspelen op signalen van cliënten bij een hyper of hypo.

Wat weet je al over diabetes?

Wat is de officiële benaming voor suikerziekte?

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2
3. Diabetes Naxon
4. Diabetes Mellitus

Diabetes mellitus

De Latijnse benaming voor Diabetes mellitus is letterlijk ‘honingzoete doorstroming’. De naam is te danken aan één van de belangrijkste verschijnselen bij diabetes, namelijk de zoete urine. 

1950-1980 Synthetische insuline 

wordt ontwikkeld

Bij welke van onderstaande antwoorden spreken we van ouderdomsdiabetes?

1. Diabetes type 1
2. Diabetes type 2

Welk type diabetes is altijd insulineafhankelijk?

1. Type 1
2. Type 2

Cijfers

• +/- 1,2 miljoen mensen in Nederland hebben diabetes.
• Van de diabetes patiënten heeft 1 op de 10 diabetes type 1.
• Gemiddelde leeftijd bij diagnose type 1:  35 jaar
• En bij type 2: 61 jaar

Anatomie van het lichaam

• Welke organen spelen een rol bij diabetes?
• Is diabetes een auto-immuunziekte?
• En wat betekende dat ook alweer?

Anatomie van het lichaam

Alvleesklier (pancreas):

- ligt links achter/onder de maag

- Bestaat uit 3 delen: Kop, lichaam en staart.

2 hoofdfuncties:

1. maakt insuline aan en glucagon

- geeft insuline/glucagon af aan het bloed

- eilandjes van Langerhans

(daar wordt de insuline gemaakt)

2. helpt bij de spijsvertering

Eilandjes van Langerhals

- Maakt Glucagon (alphacellen) - Afgegeven bij een te lage suikerspiegel

- Maakt Insuline (betacellen) - Afgegeven bij een te hoge suikerspiegel 

Glucose/Glycogeen
- Wordt opgeslagen in spieren, de lever en vetcellen (met behulp van insuline). Voorziet je cellen van energie.
Wanneer glucose opgeslagen wordt noemen we dit glycogeen.

Wat is diabetes

Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft. En ook reageert het lichaam vaak niet goed meer op insuline. Of het maakt helemaal geen insuline meer. 

Insuline regelt de bloedsuikerspiegel. (Diabetes Fonds, 2020)

Opdracht

Werk in groepjes van 4 diabetes type 1 of 2 uit.

1. Hoe ontstaat het? 

2. Waarom wordt insuline vergeleken met een sleutel?

3. Wat voor symptomen en complicaties horen erbij? 

Complicaties

• oogschade;
• nierschade;
• zenuwschade aan de uiteinden
  van zenuwen, bijvoorbeeld in de voeten;
• een vertroebeling van de ooglens;
• vaatverkalking (atherosclerose).
• Hart & vaatzieken

Behandeling

- Genezing nog (niet) mogelijk!

- Gezond eten en bewegen

- Behandeling met medicijnen

- Behandeling met insuline (hoe op jouw BPV?)

Behandeling

Hyper versus hypo

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Hyper

Bloedsuiker vanaf 10

- veel urineren

- veel dorst hebben en houden

- vermoeid zijn

- plotselinge humeurigheid, snel boos worden

- misselijk zijn of overgeven

- alles voelt vervelend

Hypo

Bloedsuiker onder de 4:

- zweten

- trillen

- duizelig zijn

- plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn

- hoofdpijn

- moe zijn

- hongerig zijn