18.5 Eiwitten in een cel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

18.5      Eiwitten    in een cel

Voorkennisvragen

1. Bevat elke cel in het lichaam hetzelfde DNA?

2. Bevat elke cel in het lichaam dezelfde eiwitten?

Doel 18.5

☐ Je kunt verschillende technieken beschrijven om een eiwitprofiel van een cel te maken.

Proteoom

Proteoom: het totaal aan aanwezige eiwitten in een cel op een bepaald moment

Proteomics: studie naar de aanwezigheid van eiwitten in een cel 

Technieken

DNA-micro array: aantonen aanwezig RNA in de cel

2D electroforese: eiwitten scheiden op lading en gewicht

Massaspectografie: hoeveelheid eiwit van bepaald gewicht meten

m

Splicing

Zoals:

- Hormonen

- Receptoren

- Antistoffen

- Transporteiwit

- Enzymen

- Etc.

Reverse transciptase

Reverse transciptase

Isoleren mRNA

Isoleren mRNA

DNA micro array

1. mRNA uit een cel wordt geisoleerd

DNA micro array

2. mRNA wordt met behulp van reverse transcriptase terugvertaald naar DNA (met fluorescerende nucleotiden)

DNA micro array

Het cDNA bevat geen

introns

Het cDNA is

complementair aan

de coderende streng

(en niet aan het gen zelf!)

DNA micro array

3. cDNA stukjes worden opgebracht op een micro-array

DNA micro array

3. In de vakjes van die micro-array bevinden zich stukken van de coderende streng van interessante genen

DNA micro array

3. Alleen de stukken cDNA die complementair zijn aan de DNA stukken in de vakjes blijven zitten

DNA micro array

4. Je kunt zien van welke genen mRNA aanwezig was in de cel door de fluorescentie

2D electroforese

1. Eiwitten worden in een pH kolom

gescheiden op basis van hun zuurgraad

2. Basische eiwitten gaan aan de zure kant

zitten en andersom.

2D electroforese

2. Eiwitten met hetzelfde iso-

elektrisch punt scheiden op

gewicht.

* eiwitten migreren naar de +pool

* kleine eiwitten migreren sneller

Massaspectometrie

Eerst worden de eiwitten

ge-ioniseerd. Daarna

versneld. De iondetector

meet hoeveel ionen er

per tijdseenheid op

terecht komen. De zwaardere ionen (dus de zwaardere eiwitten) komen later dan de lichte

Doel 18.5

☐ Je kunt verschillende technieken beschrijven om een eiwitprofiel van een cel te maken.

Begrippen 18.5

proteoom, proteomics, DNA micro-array, reverse transcriptase, complementair DNA, 2D electroforese, massaspectrografie,iso-elektrisch punt, massaspectrometer