Les 6: 3.4 Rivieren in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Rivieren in Nederland

Aardrijkskunde 

Klas 2

Paragraaf 3.4

Intro

‘Toeristen richting Nijmegen om hoog water te zien.’ Het water in de Rijn staat sommige jaren zo hoog dat zelfs de kades onderlopen. Die grote watervlakte zo dicht tegen de stad is een machtig gezicht. Nederland werkt hard om al het water af te voeren. In deze paragraaf leer je hoe Nederland leeft met de rivieren.

Leerdoelen

• Je weet waarom rivieren belangrijk zijn voor Nederland.
• Je begrijpt de maatregelen tegen overstroming van de rivieren.
• Je kunt met een tekening uitleggen wat de drietrapsstrategie inhoudt.

Kribben

Vaargeul

Binnendijksgebied

Buitendijksgebied

Binnendijks gebied

Buitendijks gebied

Drietrapsstrategie

Drie manieren (vasthouden-bergen-lozen) waarmee de overheid een piekafvoer wil bestrijden en overstromingen wil voorkomen.

Drietrapsstrategie stap 1

Vasthouden

Zorgen dat het water daar waar de neerslag valt zoveel mogelijk de grond in kan trekken.

En dus niet naar de rivier stroomt! 

Drietrapsstrategie

1. Vasthouden: verbreden rivierbedding, verlagen uiterwaarden

Drietrapsstrategie

stap 2

Bergen
Zoveel mogelijk ruimte geven aan het rivierwater

Bijv. door:  

- Tijdelijk opslaan in retentiegebieden

- de rivier verbreden

-  zomerbed verdiepen

- uiterwaarde verdiepen

Driestrapsstrategie

2. Bergen: water tijdelijk opslaan 

in retentiebekken

Drietrapsstrategie

stap 3

Lozen (afvoeren): 
Zorgen dat het rivierwater zo makkelijk mogelijk kan doorstromen (naar zee).

bijv. door:

- verwijderen van obstakels 

- verlagen van de kribben

Driestrapsstrategie

3. Lozen: Optie 1 & 2 niet mogelijk? Afvoeren --> obstakelverwijdering

Vasthouden

Bergen

Lozen

De Rijn stroomt via Duitsland Nederland binnen. Welke stap uit de drietrapsstrategie wil Nederland niet dat Duitsland veel uitvoert?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren
4. Suppletie

Wat is dit?

1. Winterdijk
2. Zomerdijk
3. Uiterwaard
4. Krib

Winterbed

Buitendijks

Zomerbed

Binnendijks

Uiterwaarde

Zomerdijk

winterdijk

Hoe heet het plan om beter beschermd te zijn tegen hoog water?

1. Ruimte voor de zee
2. Ruim baan voor de rivier
3. Ruimte voor de rivier
4. Ruim baan voor de zee

Ruimte voor de rivier

Verbeteren waterafvoer door verwijderen obstakels.

Dijkverlegging.

Aanleg nevengeul.

Wateropslag.

Welke maatregel zie je hier?

1. Uiterwaardafgraving
2. Kribverlaging
3. Dijkverlegging
4. Nevengeul/ Hoogwatergeul

Welke maatregel zie je hier?

1. Uiterwaardvergraving
2. Kribverlaging
3. Zomerbedverlaging
4. Obstakelverwijdering

Welke maatregel zie je hier?

1. Uiterwaardvergraving
2. Kribverlaging
3. Dijkverlegging
4. Nevengeul/ Hoogwatergeul

Huiswerk

Paragraaf 3.4

Bergen

Vasthouden

Afvoeren

Langs de Rijn en de Maas zijn verschillende retentiegebieden gepland

In Duitsland worden rioleringen in nieuwe woonwijken aangepast, waardoor water minder snel in de rivieren terechtkomt

Bij Kampen heeft men een extra geul gegraven langs de Ijssel

In de Waal ten westen van Nijmegen is de bedding van de rivier uitgediept

In de NederRijn bij Driel is een stuw in de rivier aangelegd

In de Ardennen worden steile hellingen opnieuw bebost

Tussen Maastricht en Maasbracht wordt het buitendijks gebied verlaagd 

Welk antwoord geeft de juiste volgorde van de drietrapsstrategie?

1. Bergen - Afvoeren - Vasthouden
2. Vasthouden - Bergen - Afvoeren
3. Afvoeren - Bergen - Vasthouden
4. Vasthouden - Bergen - Vasthouden

Wat zorgt niet voor problemen bij het vasthouden van water?

1. Verstedelijking
2. Verstening
3. Verharding
4. Kanalisatie

Het gevaar van overstromingen in het rivierengebied in Nederland neemt toe. Welke factor speelt daarin nauwelijks een rol?

1. De jaarlijkse neerslag in Nederland neemt sterk toe.
2. Rond de rivieren zijn hoge dijken gebouwd.
3. Het water wordt steeds sneller afgevoerd.
4. De uiterwaarden zijn vaak volgebouwd.