2.4 Strijden of Sporten (Deel 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Het oude Egypte

2.4 Strijden of Sporten (Deel 1)

Leerdoel

In deze paragraaf leer je: 

- Hoe de Grieken samen streden tegen de Perzen.

- Welke oorlog de Grieken onderling voerden.

- Hoe de Grieken samen sporten ter ere van de goden. 

Wat weet je eigenlijk
van Sparta?

Griekenland in oorlog met Perzië 

De Perzische Oorlog: Aanleiding

Het Perzische Rijk nemen veel Griekse koloniën over. 

Ionië (Turkije), een voormalige Griekse kolonie, was ontevreden over de hoge belastingen.

De Perzische Oorlog: aanleiding (2)

Er breekt een opstand in Ionië: De IONISCHE OPSTAND!

Athene hielp mee, maar....

De Perzen sloegen de opstand neer...

De Perzische Oorlog: aanleiding

Koning van Perzië wilde geld van Athene, omdat ze Ionië hielp tijdens de Opstand.

Hij stuurt twee boodschappers naar Athene, die worden vermoord. Ook naar Sparta...

Feiten en meningen

Feit: Iets wat echt gebeurd is, wat je kunt controleren, noemen we een feit.

Mening: iets wat mensen denken, wat een persoon vindt van een gebeurtenis. Persoonsgebonden.

Is dit echt gebeurd? Wat denken jullie?

Verdediging tegen de Perzen

Doordat Athene een opstand in het Perzische Rijk steunde, had Perzië een reden (motief) om Athene aan te vallen.

De Grieken voerden vaak oorlog met elkaar, maar toen de Perzen kwamen moesten ze samen Griekenland verdedigen.

https://www.youtube.com/watch?v=02dMU8nJj-k

Slag bij marathon. film: 300 rise of an Empire

De Eerste Perzische Oorlog

De Perzen verliezen de slag bij Marathon.

Een Atheense soldaat rende in één ruk van Marathon naar Athene (42km) om de overwinning te melden...
(Hij rende eigenlijk 240 km)

Hij heeft dit in 2 dagen gedaan.

De Tweede Perzische Oorlog (1)

Darius I wilde wraak voor de nederlaag bij Marathon!

De Atheners bereiden zich voor op het conflict:

- Ze bouwden tweehonderd schepen.

- sloten bondgenootschappen met andere Griekse stadstaten (zoals Sparta). 

De Tweede Perzische Oorlog (2)

Darius I werd opgevolgd door Xerxes.

De oorlog begint!:

- De bergpas Thermapylae (Spartaanse koning Leonidas en zijn 300 soldaten)

- De Perzen verwoestten Athene (onbeschermd), de bewoners waren al gevlucht op hun schepen.

- De Perzen werden verslagen bij het eiland Salamis.

AANTEKENING

De Perzische Oorlogen waren gevechten tussen het Perzische Rijk en verschillende Griekse stadstaten, zoals Athene en Sparta.

Waarom ontstonden ze?

Het Perzische Rijk was enorm en wilde zijn macht vergroten.

Sommige Griekse stadstaten in Klein-Azië (bijv. Milete) vielen onder Perzisch bestuur. Zij kwamen in opstand en kregen steun van Athene.

De Perzische koning Darius vond dat Athene zich daarmee “bemoeide” en wilde de Grieken straffen en zijn rijk uitbreiden.

Gevolg:

Dit leidde tot grote veldslagen, waarin de Grieken verrassend genoeg vaak wonnen.

Grieken tegen Grieken

Athene:

• Democratie
• vrouwen blijven zoveel mogelijk binnen
• Veel kunst, bouwprojecten, filosofie

Sparta:

• monarchie met zelfs twee koningen. In vredestijd waren ze rechter en priester, in oorlogstijd voerden ze het leger aan. 
  
• volksvergadering van mannelijke burgers had weinig macht. 
  

Maar 5 mensen namen de belangrijkste beslissingen.

Sparta:

- pasgeboren baby's werden goedgekeurd.

- vanaf 7 jaar woonden kinderen in kazarnes.

(zowel jongens als meisjes)

- Leven draait om het leger.

Peloponnesische oorlog (431-404 v.Chr.)

- Strijd om macht en invloed in Griekenland.

- Spartanen sterkst op het land. (aristocratie)

- Atheners sterkst op zee. (democratie)

Na 30 jaar wint Sparta, beide steden waren door de oorlog verzwakt.

na de oorlog:

- Athene moet zijn stadsmuren afbreken.

- Athene moet zijn oorlogsschepen afbreken

- Athene moet de democratie afschaffen.

Begrippen uit deze les

• Aanleiding
• Bondgenoot
• Buitenlandse politiek
• Conflict
• Feit
• Motief
• Rijk

Huiswerk

Maken 2.4 Strijden of Sporten 
Opdrachten 1, 3, 4 en 6.