3.7 Opvoeding of aanleg

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Genetica

3.7 Opvoeding of aanleg

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Welke beschrijving hoort bij welk begrip?

Bevat informatie over één erfelijke eigenschap

Bestaat uit DNA en eiwitten

Is een variant van een gen

De stof die de code bevat over erfelijke eigenschappen

Chromosoom

Allel

DNA

Gen

Wat is de verhouding in het fenotype van de nakomelingen als:
Aa x Aa

A= Kuif, a= geen kuif, AA= lethaal

1. Kuif: geen kuif = 3 : 1
2. Kuif: geen kuif = 2: 0
3. Kuif: geen kuif = 2: 1
4. Kuif: geen kuif = 1: 1

Wat is een typisch kruisingsschema voor een monohybride overerving?

1. 
2. 
3. 
4. 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat het belang van tweelingenonderzoek is voor de genetica.
• Je kunt verklaren waarom overerving soms anders verloopt dan je verwacht.

Nature vs nurture

Fenotype = genotype+milieuinvloeden

Onderzoek naar de invloed van het genotype en milieuinvloeden

Waarom zouden we tweelingonderzoek uitvoeren?

Tweelingonderzoek

Waarom gebruiken we tweelingen voor het onderzoek naar de rol van het genotype en milieufactoren bij het fenotype?

Tweelingonderzoek

Wat is de invloed van het genotype en milieufactoren op het fenotype?

Eeneiige tweelingen: gelijke genotype, gelijke milieu

Tweeeiige tweelingen: verschillend genotype, gelijk milieu

Geadopteerde eeneiige tweelingen: gelijke genotype, verschillend milieu

Epigenetica

Studie van het mechanisme dat genen aan- en uitzet in cellen.

Genen en milieufactoren bepalen welke genen aan- en uitstaan.

Kruisingen die we tot nu toe hebben behandeld:

• Monohybride: Aa x Aa
• Intermediair: I^AI^a  x  I^AI^a
• X-chromosomaal: X^AX^a  x  X^AY
• Bloedgroepen: I^Ai x I^Bi
• Lethaal: AA = dood
• Gekoppelde overerving:        x 
• Ongekoppelde overerving: AaBb x aabb

Wat is het genotype van
nummer 7 in de stamboom?

1. AA
2. Aa
3. aa

1. De ziekte is dominant
2. De ziekte is recessief

Bij de mens komen twee gekoppelde genen voor: A en B. Hoe groot is de kans (procenten) dat een vader en een moeder met een chromosoompatroon zoals hiernaast een kind krijgen met genotype aaBb?  

1. Door kruising van een witte slak en een zwarte slak ontstaat een F1 met erg veel nakomelingen, die voor 100% uit grijze slakken bestaat.
De F1 wordt onderling doorgekruist.
a. Hoeveel procent van de grijze slakken in de F2 is homozygoot?
b. Hoeveel procent van de homozygote slakken in de F2 is wit?