P3_Les 6_Renovatie dak

• Bouwkunde- constructieleer
• MBO
• Studiejaar 3

P3_Les 6_Renovatie dak

Renovatie woning- dak

Leerdoelen:

Aan het einde van de les over renovatie dak kan de student:

- De technische eisen die aan een dak gesteld worden benoemen.

- Verschillende mogelijkheden om een platdak te renoveren noemen.

- de voor- nadelen van de verschillende isolatie materialen benoemen

- Verschillende mogelijkheden om een hellend dak te renoveren noemen.

- Een keuze maken welke oplossing in welke situatie toepasbaar is.

Op welke manieren kunnen we een bestaand dak zoal renoveren?

Technische voorschriften

Bouwbesluit, hoofdstuk energiezuinigheid

artikel 5.3 thermische isolatie.

We gaan uit van geheel verbouwen.

Verschil bitumen en teer?

Bitumen en teer lijken erg op elkaar, maar toch heeft het een andere herkomst. Waar teer wordt verkregen uit steenkool of hout, wordt bitumen dus gehaald uit ruwe aardolie. Bitumen dakbedekking wordt door veel mensen verward met dakbedekking van teer. Teer mag echter sinds 1983 niet meer gebruikt worden in dakbedekkingen in Nederland.

Bitumen hebben we in twee soorten.

APP staat voor Atactisch PolyPropyleen. 

SBS staat voor Styreen Butadieen Styreen. 

APP bitumen

APP-bitumen is een dakbedekking die bestaat uit een combinatie van bitumen en een plastische kunststof en wordt net als andere bitumen op rollen verkocht. De afkorting APP staat voor een kunststof namelijk Atactisch PolyPropyleen (APP). Dit is een polymeer met speciale eigenschappen die er voor zorgen dat de bitumineuze dakbedekking soepel blijft ook bij hoge temperaturen. Je kan APP herkennen door met je duim een draaiende beweging op de dakbedekking te maken. Je zult zien nadat je duim van het bitumen haalt de bitumen weer naar zijn oorspronkelijke vorm gaat. 

SBS bitumen

SBS staat voor Styreen Butadien Styreen, een synthetisch geproduceerd rubber. De voordelen van bitumen met de toevoeging van SBS zijn hier onder opgesomd.

Het bitumen heeft een lager verwekingspunt.

De toevoeging SBS verhoogt de elasticiteit.

SBS zorgt voor een betere hechting.

Bitumen met SBS dient te worden beschermd tegen UV-straling en is daarom altijd afgewerkt met mineraal of granulaat (verkrijgbaar in allerlei kleuren).

Dakbedekking plat dak vervangen

In bepaalde gevallen, bijvoorbeeld wanneer de dakconstructie van je plat dak nog in goede staat is, volstaat het om gewoon de dakbedekking te vervangen. Je kan daarbij kiezen voor verschillende materialen, elk met hun specifieke eigenschappen en prijs:

Informatie over  dakbedekking zie dia's bijlage na de opdracht

 Dakconstructie plat dak vernieuwen

In vele gevallen kan je je plat dak renoveren door gewoon de dakbedekking te vervangen of isolatie te plaatsen. Soms is het echter nodig om ook (een deel van) de dakconstructie te vernieuwen. Dat is het geval als:

• de dakconstructie aangetast is door vocht.
  
• de dakconstructie aangevreten is door houtworm.
  
• de dakconstructie doorzakt door een te zware belasting of foutieve constructie.

Hoe een plat dak isoleren?

1) Ten eerste is er het koud plat dak, waarbij de isolatie langs de binnenkant van het dak geplaatst wordt. Hierdoor wordt de dragende constructie niet opgewarmd, vandaar de benaming koud plat dak. Voor deze techniek gebruikt men vooral minerale wol (rots- of glaswol) of isolatieplaten. Er moet wel ook nog een dampscherm geplaatst worden om vochtproblemen te vermijden.

2) Bij de techniek van het warm plat dak wordt de dakisolatie aan de buitenkant van het dak geplaatst, waardoor de dakconstructie nu wel mee geïsoleerd wordt. Bovenop de isolatie komt dan de dakbedekking. Voor het creëren van een warm plat dak gebruikt men vooral isolatieplaten zoals PIR- of XPS-platen.

3) Ten slotte is er nog het omgekeerd plat dak, dat eigenlijk een verderzetting is van het gewone warm dak. De dakisolatie komt bovenop de waterkerende dakbedekking te liggen. Om de isolatieschil te beschermen wordt ze bedekt met tegels, hout of grind. Voor deze techniek heeft men nood aan drukvaste isolatiematerialen zoals XPS-, PIR- of PUR-platen.

Koud plat dak

INFO:

Berekening volgens NTA 8800:2020.

Deze constructie vereist bouwfysisch nazicht van de noodzaak en kwaliteit van de dampremmende folie onder de balken, alsmede een correcte detaillering van de aansluiting op aangrenzende bouwdelen.

Indien er geen dampremmende laag onder de balken wordt gebruikt, is het risico op inwendige condensatie t/m klimaatklasse 3 in principe verwaarloosbaar indien de R-waarde van de isolatielaag boven het dakbeschot minstens 1,5 keer groter is dan deze van de laag eronder.

Tussen de balken 2x90 mm Rocksono

Boven op het dakbeschot nog een extra 90mm Rhinoxx isolatie om de vereiste Rc van 6,3 

Warm plat dak 

Bij deze methode komt het isolatiemateriaal onder de dakdichting en op de draagvloer van het dak. De dakconstructie zit mee in de isolatieschil en warmt mee op met je woning. Zo blijft het beter beschermd tegen vocht en weersinvloeden. Bij het renoveren van een plat dak 

kan je de bestaande dakbedekking verwijderen of 

een nieuw warm dak op de bestaande dakbedekking 

plaatsen. De oude dakbedekking wordt dan gebruikt 

als dampscherm om vocht tegen te houden.

Dakopbouw (van binnen naar buiten): plafond

 – balklaag – dakbeschot – dampremmende laag

 – isolatie – dakbedekking

Omgekeerd plat dak

Bij deze methode wordt het isolatiemateriaal op de bestaande dakbedekking geplaatst waardoor deze goed beschermd blijft. Op het isolatiemateriaal komt nog een ballastlaag (bvb. uit tegels of grind) om de isolatie te beschermen en op zijn plaats te houden.

Dakopbouw (van binnen naar buiten): plafond – balklaag – dakbeschot – dakbedekking – isolatiemateriaal – ballastlaag

Isoleren zonder dakrand verhoging

Na-isoleren hellend dak

Het isoleren van schuine daken gebeurt van buitenaf of van binnenuit. Als de dakconstructie nog in goede staat is, kan gekozen worden voor het aanbrengen van geïsoleerde elementen op het bestaande dakbeschot. Ook kunnen isolatieplaten of dekens van binnenuit tussen de gordingen worden aangebracht. In project Poelven gaan we isoleren vanuit de binnenzijde.

Dak tussen de gordingen isoleren 

Isolatiedekens

Isolatiedekens zijn verkrijgbaar in verschillende soorten minerale wol zoals glaswol, rotswol, schapenwol, … Die bieden een goede thermische en akoestische isolatie en zijn daarnaast ook erg brandveilig. Dankzij de flexibele uitvoering zie je isolatiedekens van minerale wol vaak opduiken bij hellende daken. Ze laten zich makkelijk plaatsen op ongelijke ondergronden en een vakman kan ze eenvoudig op maat snijden.

Je moet doorgaans wel dikker isoleren met isolatiedekens dan met isolatieplaten. Lambda waarde van 0,031 tot 0,040 (W/m∙K)

Isolatieplaten

Harde isolatieplaten heb je in verschillende uitvoeringen en diktes. De bekendste materialen zijn PIR, PUR, EPS en XPS. Ze zijn eenvoudig op maat te snijden en hebben een hoge thermische isolatiewaarde. Hierdoor is meestal een dunnere isolatielaag voldoende om aan de streefwaarden voor je dakisolatie te voldoen.

Isolatieplaten klemt een vakman eenvoudig vast tussen de balken van je hellend dak. Sommige platen bestaan uit een tand- en groefsysteem voor een naadloze aansluiting. Zijn er toch nog kieren te bespeuren? Dan plakt je vakman deze af met speciale tape of vult hij ze op met isolatieschuim. Lambda waarde van 0,021 tot 0,035 (W/m∙K). https://www.kingspan.com/nl/nl-nl/producten/isolatie/vacuum-resol-pir-isolatie/services/rekentools/rc-waarde-calculator

Nadelen van minerale wol

- Irritatie: het materiaal kan irriterend zijn bij aanraking (jeuk) en bij inademing. Je kunt bij de verwerking ervan dus het beste werkhandschoenen en een stofmasker dragen.

- Lagere warmteopslag: minerale wol heeft een lagere warmteopslagcapaciteit (warmtedoorslag) dan natuurlijke isolatiematerialen zoals als schapenwol, papiervlokken of houtwol. In de zomer zal het dus binnen sneller opwarmen aangezien de warmte minder lang vastgehouden kan worden door het materiaal. Dikkere laag nodig voor minimale RC

Voordelen minerale wol

- Minerale wol heeft een goede isolerende werking met hoge isolatiewaarden. Het materiaal is sterk en daarnaast is vooral glaswol samendrukbaar. Deze eigenschap zorgt ervoor dat het ondanks oneffenheden goed aansluit. Daarnaast grijpen de vezels in elkaar, zodat ook de platen onderling goed aansluiten. Dat is belangrijk, omdat er anders een isolatielek (= koudebrug) ontstaat. Minerale wol verliest zijn isolerende werking niet na verloop van tijd.

- Behalve dat het thermisch isoleert, werkt minerale wol 

ook geluidsisolerend. Doordat het materiaal trillingen 

absorbeert, worden geluiden tegengehouden. 

Omdat steenwol iets zwaarder is dan glaswol, is dit materiaal beter geschikt om als geluidsisolatie te gebruiken en heeft een brandwerende werking.

Nadelen harde isolatieplaten

- PUR en PIR zijn gemaakt uit petrochemische materiaal, ze worden in de milieuklassificatie van NIBE (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) als duurzaam beschouwd. PUR en PIR platen krijgen een classificatie 2B mee (Klasse 1 is de beste milieu keuze). Hiermee scoren ze beter dan heel wat ecologische isolatiematerialen. Duidelijk in het voordeel van PUR en PIR spreekt de sterke lambda-waarde, terwijl ecologische isolatiematerialen bij het kweken/groeien vaak heel wat landgebruik vragen. Toch blijven PIR en PUR isolatie milieubelastende isolatiematerialen. 

- Harde isolatieplaten zijn niet flexibel. Hierdoor is het moeilijk om dit isolatiemateriaal te vervormen. Bij het snijden van de PIR platen kan het zijn dat snijafval aan de kleding blijft plakken, dit snijafval is vervolgens moeilijk te verwijderen.

Voordelen harde isolatieplaten

- Om een isolatiewaarde van 6.3 te behalen, bent u met PIR een dikte van 140mm nodig. Om dezelfde isolatiewaarde te behalen bent u met minerale wol een dikte van 240mm nodig. Daarnaast is een PIR-plaat al voorzien van een dampdichte laag, dus een dampscherm plaatsen is niet nodig. Enkel de naden afplakken met tape is voldoende. 

- PIR kan prima in vochtige condities worden toepast omdat het materiaal vrijwel geen vocht opneemt.

- Er zijn verschillende fabrikanten welke een kant en 

klaar systeem in het assortiment hebben. Dat is een 

isolatieplaat met een afwerkplaat in 1, het voordeel is  

dat je dan geen dampscherm nodig hebt.

Kijk bijvoorbeeld bij Kingspan of Isobouw.

Aandachtspunt bij het isoleren.

Aandachtspunten bij het isoleren

Zorg ervoor bij platte daken dat de constructie en  onderlaag goed zijn.

Indien je verschillende isolatiematerialen gebruikt, dan moet het meest dampdichte materiaal altijd onderaan worden bevestigd om vochtproblemen te voorkomen. Daarboven kan dan een meer damp-open materiaal worden toegepast.

Controleren loodaansluiting bij schoorsteen (loketten) 

Opdracht

De  18 vragen (deel A en B) staan in de map constructieleer op Teams. 

De uitwerking moet worden ingeleverd in jullie map constructieleer op Teams.

Bitumen (roofing)

Bitumen staat ook bekend als roofing. Deze toplaag op basis van aardolie is iets goedkoper dan EPDM en toch behoorlijk duurzaam. Bitumen is ook beschikbaar in verschillende kleuren.

Een dakdekker brengt bitumen in verschillende stroken en met 1 of meerdere lagen aan op je plat dak. Dat kan met een koude verlijming of een warme hechting via een gasbrander. Ook een zelfklevende hechting is een mogelijke optie. Een goede overlapping tussen de verschillende stroken is belangrijk om lekkages te voorkomen. 

- Levensduur: 20 à 40 jaar 

EPDM

 EPDM is een waterdichte,                             onderhoudsvriendelijke rubber. Deze dakbedekking is iets duurder dan bitumen, maar gaat gemiddeld ook iets langer mee. Bovendien is dit materiaal heel UV-bestendig en goed bestand tegen vervorming en scheuren. Bovendien kan je EPDM laten aanbrengen op je bestaande dakbedekking. Ook de combinatie met een groendak is een optie.

Een dakdekker kan EPDM in 1 stuk en naadloos aanbrengen. Zo heb je veel minder kans op lekkages. De plaatsing gebeurt met een koude verlijming en niet met een gasbrander. - Levensduur: 30 à 50 jaar

PVC (kunststof)

Ook met een dakbedekking in PVC kan je je plat dak renoveren. Deze kunststof is verkrijgbaar in verschillende kleuren, maar grijs is het populairst vanwege de grote kleurvastheid. In vergelijking met andere dakbedekkingen gaat PVC doorgaans wel iets minder lang mee (gemiddeld zo’n 20 jaar).

Een gespecialiseerde dakdekker brengt de PVC dakbedekking aan met een directe verlijming op de ondergrond. Net als EPDM is PVC trouwens wortelbestendig. Je kan deze dakbedekking indien gewenst dus ook combineren met een groendak.

- Levensduur: 15 à 40 jaar

Groendak

Wil je een natuurlijke, idyllische look creëren op je plat dak? Dan kan je bovenop je dakbedekking in PVC of EPDM ook een groendak laten plaatsen. Jij bepaalt zelf de vegetatie: grassen, kruiden, mossen of zelfs struiken en bomen. Door deze begroeiing is je plat dak trouwens beter beschermd tegen weersinvloeden, wat voordelig is voor de levensduur.

Een groendak is doorgaans wel veel duurder dan roofing, EPDM of PVC. Het heeft ook een veel groter gewicht. Daarom moet je de draagkracht van je dakconstructie eerst laten controleren door een bouwkundige. - Levensduur: 50 à 70 jaar