Anatomie 2.6.3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 18

Periode 1

Leerjaar 2

Vorige les

Uit welke 3 soorten cellen bestaat een bot?

Welke 3 stoffen vormen de botmatrix?

Welke 3 soorten botverbindingen zijn er?

Uit welke 5 onderdelen bestaat het synoviale gewricht?

Benoem de 6 verschillende soorten gewrichten (wijs ze aan)

Lesindeling

1. Welkom
2. Herhaling vorige les
3. Lesindeling en lesdoelen
4. Herhaling botten en gewrichten
5. Pathologie botten
6. Lesdoelen
   
7. Huiswerk en afsluiting 

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. Uitleggen wat osteoporose inhoudt, waardoor dit veroorzaakt wordt en welke symptomen hierbij horen
2. Uitleggen wat de ziekte van Paget inhoudt, waardoor dit veroorzaakt wordt en welke symptomen hierbij horen
3. De belangrijkste oorzaken van botfracturen benoemen
4. De termen osteomyelitis en septische artritis uitleggen

Uitleg botcellen

Uitleg gewrichten en skelet

Osteoporose

Osteoporose: Afbraak > Aanmaak

• Minder calcium ->  poreuze botten
• Ouderdom, weinig beweging, roken, alcohol
  
• Vitamine D, calcium, ondergewicht (oestrogeen in vet)
• Vrouwen vaker dan mannen

Osteoporose

Gevolgen: 

• Fracturen (botbreuken): Heup, pols
  - Operatie noodzakelijk: kan fataal zijn
• Inzakkingsfractuur: Wervels zakken in elkaar
  - Ouderen worden 'kleiner'

Diagnose en Preventie: Botdichtheidsonderzoek

• Veel bewegen, niet roken, niet teveel drinken, zonlicht

Ziekte van Paget

Ziekte van Paget: Osteïtis deformans

• Lokale, verstoorde opbouw en afbraak van bot (slordig)
• Vorm van bot verandert, pijn
• Verhoogde kans op botbreuken
• Vaak na 50e levensjaar

Behandeling: Medicijnen, blijven bewegen

Fracturen/Botbreuken

Oorzaken:

1. Trauma: Door een ongeluk
2. Pathologisch: Osteoporose, kanker
3. 'Spontaan': Door heel klein trauma
4. Stressfractuur: Door lang en intensief (hard)lopen

Symptomen: (Asdruk)pijn, abnormale stand van bot, zwelling, bewegingsbeperking, (meestal) zichtbaar op röntgen, CT, of MRI

Fracturen

Complicaties: 

1. Longembolie: vooral bij heup- of bekkenfractuur
   - Pijn bij ademen, kortademigheid -> antistolling
2. Afsterving van weefsel: zuurstoftekort door zwelling
   - Steeds heviger pijn

Behandeling: spalk om botdelen op plek te houden (intern of extern)

• Duur: afhankelijk van grootte bot, locatie, ernst en leeftijd

Botinfectie

Botinfectie: Osteomyelitis

Gewrichtsinfectie: Septische artritis

• Infectie van het bot of gewricht door bacteriën
• Meestal na operatie, verwonding of infectie ergens anders in het lichaam

Symptomen: Pijn, koorts -> zo snel mogelijk antibiotica!

Huiswerk

Maken Expert College: 

Anatomie en Fysiologie: Botten (helemaal)