Les 35: Taallab (Taalstudie - samenstellingen)

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Les 35: Taallab  

Taalstudie: samenstellingen

bruid + jurk

1. bruidjurk
2. bruidsjurk
3. bruidenjurk

Waarom is het:
'bruidsjurk'?

1. Bij meervoud op 'en' komt er een 's' bij
2. Het is de bezittelijke vorm.
3. Je hoort de 's' in alle mogelijke samenstellingen met 'bruid', dus schrijf je die ook.

kat + kruid

kattenkruid

Het woord kat is een zelfstandig naamwoord en heeft één meervoudsvorm. Die meervoudsvorm eindigt op -en.

gebruiker + naam

gebruikersnaam

In deze samenstelling hoor je duidelijk een 's' als tussenletter.

station + chef

stationschef

Het rechterdeel begint met een sisklank. Om zeker te zijn of we een tussenletter noteren, kijken we naar een andere samenstelling waarin het linker woord voorkomt. 

bv: stationsroman

spin + wiel

Waarom staat er bij 'spinnewiel' geen tussenletter 'en'?

1. Omdat het woord spin niet op -en eindigt in het meervoud.
2. Omdat het linker deel (spinne) een werkwoord is.
3. Omdat het woord 'spin' een uniek woord is.
4. Omdat het linker deel een bijvoeglijk naamwoord is.

spinnewiel

Het woord spinnewiel wordt niet met tussenletters 'en' geschreven, omdat het linker woord namelijk een werkwoord is (= spinnen).  

zon + straal

zonnestraal

De zon is uniek, want wij zien er maar 1, daarom wordt hier de tussenletter 'e' gebruikt.

hond + hok

1. hondenhok
2. hondehok
3. hondshok

Waarom staat er bij 'hondenhok' een tussenletter 'en'?

1. Het is een versteende uitrdukking.
2. Het is een unieke entiteit.
3. Het linkerdeel bevat een zelfstandig naamwoord met een meervoud op -en.

arm + lui

armelui

Het linker deel (arm) is een bijvoeglijk naamwoord. Daarom gebruiken we de tussenletter 'e'.

groente + soep

groentesoep

Groente heeft twee meervoudsvormen: groenten en groentes. Als een zelfstandig naamwoord in het meervoud zowel op -en als op -s eindigt, dan gebruiken we de tussenletter 'e'.