VSO - Alles is gekleurd! - WvR 2025
1 / 13
Lesduur is: 45 minIntroductie
Meningen... tja, iedereen heeft ze. Deze meningen komen niet zomaar uit de lucht vallen, maar worden ergens door bepaald. Hoe zit dat nou precies?
Meningen zijn dynamisch en veranderen in de loop van ons leven. Het is dus niet zo gek dat meningen van mensen en groepen niet altijd overeenkomen.… en dat is juist mooi!
In deze les bekijken we de positieve kant van het hebben van verschillende meningen, want als we allemaal hetzelfde vinden zou de wereld wel een heel saaie bedoening worden.
Instructies
Bijlage
• Het prismawerkblad
Werkvormen
samenwerken, individueel nadenken, uitwisselen, onderzoeken, groepsgesprek, klassikale evaluatie
Leerdoelen
In deze les...
... maken de leerlingen kennis met verschillende perspectieven
... delen de leerlingen wat ze denken en vinden van zichzelf en een ander (BU kerndoel 19A, BU kerndoel 19B)
... oefenen de leerlingen met actief luisteren
... ervaren de leerlingen het belang en de schoonheid van de diversiteit aan meningen in de klas (BU kerndoel 19B en BU kerndoel 20A)
... analyseren en reflecteren de leerlingen op een maatschappelijk vraagstuk (BU kerndoel 19A en BU kerndoel 20B)
... oefenen de leerlingen met onderzoeksvaardigheden
… oefenen de leerlingen met het analyseren van (een) mening(en) (BU kerndoel 19B)
... oefenen de leerlingen met reflecteren.
... leren de leerlingen dat zij een belangrijk onderdeel zijn van een groter geheel (BU kerndoel 18A)
• Het prismawerkblad
Werkvormen
samenwerken, individueel nadenken, uitwisselen, onderzoeken, groepsgesprek, klassikale evaluatie
Leerdoelen
In deze les...
... maken de leerlingen kennis met verschillende perspectieven
... delen de leerlingen wat ze denken en vinden van zichzelf en een ander (BU kerndoel 19A, BU kerndoel 19B)
... oefenen de leerlingen met actief luisteren
... ervaren de leerlingen het belang en de schoonheid van de diversiteit aan meningen in de klas (BU kerndoel 19B en BU kerndoel 20A)
... analyseren en reflecteren de leerlingen op een maatschappelijk vraagstuk (BU kerndoel 19A en BU kerndoel 20B)
... oefenen de leerlingen met onderzoeksvaardigheden
… oefenen de leerlingen met het analyseren van (een) mening(en) (BU kerndoel 19B)
... oefenen de leerlingen met reflecteren.
... leren de leerlingen dat zij een belangrijk onderdeel zijn van een groter geheel (BU kerndoel 18A)
Kennis
Leerlingen leren dat iedereen vanuit zijn eigen kader/perspectief de dingen bekijkt. Ze leren ook dat een mening opgebouwd is uit bepaalde facetten en veranderlijk is. Hiernaast leren ze dat je een mening altijd kan onderzoeken en dat er meerdere (afwijkende) meningen in harmonie naast elkaar kunnen bestaan.
Vaardigheden
Leerlingen oefenen met onderzoeksvaardigheden, samenwerken en actief luisteren. Ze oefenen met reflecteren op zichzelf, de ander en de maatschappij. Ze oefenen ook beargumenteren en hun mening onderbouwen.
Houding
In deze les werk je aan een nieuwsgierige, geïnteresseerde houding. Ook oefenen de leerlingen een open houding te hebben t.o.v. maatschappelijke vraagstukken, zichzelf, in dialoog met een ander en de groep.
Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
Leerlingen leren dat iedereen vanuit zijn eigen kader/perspectief de dingen bekijkt. Ze leren ook dat een mening opgebouwd is uit bepaalde facetten en veranderlijk is. Hiernaast leren ze dat je een mening altijd kan onderzoeken en dat er meerdere (afwijkende) meningen in harmonie naast elkaar kunnen bestaan.
Vaardigheden
Leerlingen oefenen met onderzoeksvaardigheden, samenwerken en actief luisteren. Ze oefenen met reflecteren op zichzelf, de ander en de maatschappij. Ze oefenen ook beargumenteren en hun mening onderbouwen.
Houding
In deze les werk je aan een nieuwsgierige, geïnteresseerde houding. Ook oefenen de leerlingen een open houding te hebben t.o.v. maatschappelijke vraagstukken, zichzelf, in dialoog met een ander en de groep.
Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
- Kerndoel 18: De school geeft vorm aan de democratische oefenplaats.
- Kerndoel 19: De leerling leert over samenleven in een democratische rechtsstaat.
- Kerndoel 20: De leerling doet ervaringen op met democratische en maatschappelijke betrokkenheid.
Werkbladen
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Introductie
Deze les gaat over het vormen, hebben en uiten van je mening.
Meningen, tja iedereen heeft ze. Deze meningen komen niet zomaar uit de lucht vallen maar worden ergens door bepaald. Hoe zit dat nou precies?
De meningen die wij (jong of oud, rijk of arm, man of vrouw) hebben, zijn ergens op gebaseerd. Dit kun je terugbrengen naar vier dingen:
1) De normen en waarden waarmee je bent opgevoed,
Meningen zijn dynamisch en veranderen in de loop van ons leven.
Het is dus niet zo gek dat de meningen van mensen en groepen niet altijd overeenkomen… en dat is helemaal niet erg.
In deze les bekijken we de positieve kant van het hebben van verschillende meningen, want als we allemaal hetzelfde vonden zou de wereld wel een heel saaie bedoening worden.
Uiteraard heb je als leerkracht de mogelijkheid om aanpassingen te doen die passen bij je groep. Zo kun je ervoor kiezen om slides weg te halen. Ook kun je slides toevoegen. Gebruik hiervoor de laatste slide; deze is leeg.
Succes!
Deze les gaat over het vormen, hebben en uiten van je mening.
Meningen, tja iedereen heeft ze. Deze meningen komen niet zomaar uit de lucht vallen maar worden ergens door bepaald. Hoe zit dat nou precies?
De meningen die wij (jong of oud, rijk of arm, man of vrouw) hebben, zijn ergens op gebaseerd. Dit kun je terugbrengen naar vier dingen:
1) De normen en waarden waarmee je bent opgevoed,
2) je intuïtie,
3) je persoonlijke ervaringen,
4) de dagelijkse invloeden om je heen.
Meningen zijn dynamisch en veranderen in de loop van ons leven.
Het is dus niet zo gek dat de meningen van mensen en groepen niet altijd overeenkomen… en dat is helemaal niet erg.
In deze les bekijken we de positieve kant van het hebben van verschillende meningen, want als we allemaal hetzelfde vonden zou de wereld wel een heel saaie bedoening worden.
Uiteraard heb je als leerkracht de mogelijkheid om aanpassingen te doen die passen bij je groep. Zo kun je ervoor kiezen om slides weg te halen. Ook kun je slides toevoegen. Gebruik hiervoor de laatste slide; deze is leeg.
Succes!
Slide 2 - Tekstslide
Doel van dit spel: door dit spel leren de leerlingen dat er verschillende meningen over bepaalde onderwerpen bestaan. Van de leerlingen wordt bij dit spel alleen verwacht dat ze hun mening geven. Bij dit spel heeft elke leerling een strook papier nodig.
We starten deze les met een introductiespel. De leerlingen krijgen een afbeelding te zien. Ze schrijven op de strook papier in één woord of korte zin wat ze ervan vinden. De leerkracht telt steeds af “5, 4, 3, 2, 1…. 0” en bij nul houdt iedereen zijn strook tegelijkertijd in de lucht.
We starten deze les met een introductiespel. De leerlingen krijgen een afbeelding te zien. Ze schrijven op de strook papier in één woord of korte zin wat ze ervan vinden. De leerkracht telt steeds af “5, 4, 3, 2, 1…. 0” en bij nul houdt iedereen zijn strook tegelijkertijd in de lucht.
Slide 3 - Tekstslide
Geef je mening
Wat vind je van… pizza margherita? 5…4… 3… 2… 1… 0!
Bespreek kort een paar verschillende reacties.
Als het goed is zijn er veel verschillende antwoorden. Reflecteer op de diversiteit in meningen.
Wat vind je van… pizza margherita? 5…4… 3… 2… 1… 0!
Bespreek kort een paar verschillende reacties.
Als het goed is zijn er veel verschillende antwoorden. Reflecteer op de diversiteit in meningen.
Slide 4 - Tekstslide
Geef je mening. Wat vind je van… stemrecht vanaf 12 jaar?
5… 4… 3… 2… 1… 0!
5… 4… 3… 2… 1… 0!
Bespreek kort een paar verschillende reacties. Bij plaatje twee zijn er veel minder verschillende mogelijkheden. Reflecteer hierop. Hoe komt dat? Waarom hebben we nu minder opties? Zijn we nu ineens minder divers?
Slide 5 - Tekstslide
Geef je mening. Wat vind je van… vliegen?
5… 4… 3… 2… 1… 0!
5… 4… 3… 2… 1… 0!
Bespreek kort een paar verschillende reacties. Bij dit derde plaatje zijn wellicht ook minder verschillende reacties. Reflecteer hierop. Hoe komt dat? Waarom hebben we nu minder opties? Zijn we nu ineens minder divers?
Slide 6 - Tekstslide
De leerlingen worden zich ervan bewust dat je mening ergens vandaan kan komen. Wat jij vindt is vaak beïnvloed door iets of iemand anders.
De meningen die wij (jong of oud, rijk of arm, man of vrouw) hebben, zijn altijd ergens op gebaseerd. Dit kun je terugbrengen naar vier dingen:
1) De normen en waarden waarmee je bent opgevoed,
De meningen die wij (jong of oud, rijk of arm, man of vrouw) hebben, zijn altijd ergens op gebaseerd. Dit kun je terugbrengen naar vier dingen:
1) De normen en waarden waarmee je bent opgevoed,
2) je intuïtie,
3) je persoonlijke ervaringen,
4) de dagelijkse invloeden om je heen.
Deze vier elementen zorgen ervoor dat je een reden hebt om dingen te ‘vinden’. Alle redenen bij elkaar opgeteld, vormen jouw eigen mening.
3) je persoonlijke ervaringen,
4) de dagelijkse invloeden om je heen.
Deze vier elementen zorgen ervoor dat je een reden hebt om dingen te ‘vinden’. Alle redenen bij elkaar opgeteld, vormen jouw eigen mening.
Slide 7 - Tekstslide
Door de informatie bij deze slide worden de leerlingen er zich van bewust dat het prima is als je ergens bij wilt horen. Dat is normaal en helemaal niet erg!
Het zit in ons DNA om deel uit te willen maken van een groep. Ergens ‘bij horen’ is belangrijk om je goed te voelen.
In een groep ben je het vaak over bepaalde dingen eens: je deelt een mening. Bijvoorbeeld: AZ is de beste voetbalclub, het eten van vlees is echt niet oké of deze muziek is TE GEK!
Het zit in ons DNA om deel uit te willen maken van een groep. Ergens ‘bij horen’ is belangrijk om je goed te voelen.
In een groep ben je het vaak over bepaalde dingen eens: je deelt een mening. Bijvoorbeeld: AZ is de beste voetbalclub, het eten van vlees is echt niet oké of deze muziek is TE GEK!
Slide 8 - Tekstslide
De volgende twee slides leren de leerlingen dat het normaal is dat meningen kunnen verschillen. Dit slaat ook weer terug op dat ieders eigen mening ergens vandaan komt (slide 6).
Meningen botsen soms…
Soms lijkt jouw mening op die van een ander en soms juist helemaal niet. Meningen kunnen overeenkomen of enorm botsen.
Het is soms lastig om te begrijpen dat iemand overtuigd is van iets wat jij echt níet vindt. 'Hoe kan iemand DAT nou vinden???' denk je dan.
Toch heeft de ander daar net zoveel redenen voor als jij hebt voor jouw mening en dat mag best even botsen.
Meningen botsen soms…
Soms lijkt jouw mening op die van een ander en soms juist helemaal niet. Meningen kunnen overeenkomen of enorm botsen.
Het is soms lastig om te begrijpen dat iemand overtuigd is van iets wat jij echt níet vindt. 'Hoe kan iemand DAT nou vinden???' denk je dan.
Toch heeft de ander daar net zoveel redenen voor als jij hebt voor jouw mening en dat mag best even botsen.
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide benadrukt het positieve van verschillende meningen.
Als we allemaal dezelfde mening zouden hebben, wordt het een saaie bedoening.
We gaan in de klas verkennen hoe kleurrijk de wereld van meningen wel niet kan zijn!
Als we allemaal dezelfde mening zouden hebben, wordt het een saaie bedoening.
We gaan in de klas verkennen hoe kleurrijk de wereld van meningen wel niet kan zijn!
Slide 10 - Tekstslide
Deze werkvorm maakt zichtbaar dat er veel verschillende meningen en gedachtes zijn over een onderwerp.
Aan de slag met het prisma-werkblad!
Verdeel de klas in teams van ongeveer vijf leerlingen. Geef ieder team een prisma-werkblad.
Elk team kiest een onderwerp waar veel meningen over bestaan. Dit kunnen schoolthema’s zijn zoals profielkeuzes, het mobieletelefoonbeleid op school, of gezond eten in de kantine. Maar het kunnen ook grotere maatschappelijke thema’s zijn, zoals de bio-industrie, fast fashion, het klimaat, etc.
Dit ene onderwerp gaat links het prisma in; de vele gekleurde meningen en gedachtes hierover komen er rechts uit.
De opdracht is om zo veel mogelijk verschillende meningen te verzamelen. De reacties op elk onderwerp zorgen voor een beeld dat full colour is!
TIP: je kunt vooraf ook een brainstormsessie houden over welke onderwerpen interessant zijn om in de groepjes te behandelen. Zo kun je elk groepje een eigen onderwerp geven.
TIP: je kunt deze oefening ook schoolbreed inzetten en dezelfde onderwerpen in de verschillende klassen behandelen. Zo heb je een heel breed spectrum aan meningen.
Aan de slag met het prisma-werkblad!
Verdeel de klas in teams van ongeveer vijf leerlingen. Geef ieder team een prisma-werkblad.
Elk team kiest een onderwerp waar veel meningen over bestaan. Dit kunnen schoolthema’s zijn zoals profielkeuzes, het mobieletelefoonbeleid op school, of gezond eten in de kantine. Maar het kunnen ook grotere maatschappelijke thema’s zijn, zoals de bio-industrie, fast fashion, het klimaat, etc.
Dit ene onderwerp gaat links het prisma in; de vele gekleurde meningen en gedachtes hierover komen er rechts uit.
De opdracht is om zo veel mogelijk verschillende meningen te verzamelen. De reacties op elk onderwerp zorgen voor een beeld dat full colour is!
TIP: je kunt vooraf ook een brainstormsessie houden over welke onderwerpen interessant zijn om in de groepjes te behandelen. Zo kun je elk groepje een eigen onderwerp geven.
TIP: je kunt deze oefening ook schoolbreed inzetten en dezelfde onderwerpen in de verschillende klassen behandelen. Zo heb je een heel breed spectrum aan meningen.
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide kun je zien als optioneel. Jij weet zelf het beste of deze opdracht past bij je groep.
Waar vind je meningen? Welke zijn betrouwbaar?
Je ome Henk vindt ergens misschien ook iets van. En wat dacht je van de rector? Of de burgemeester? Maar ook onderzoekers en wetenschappers hebben een mening. En wat schrijven de Volkskrant en Nu.nl er eigenlijk over?
Zoek zo veel mogelijk verschillende meningen over het onderwerp van jullie groepje. Noteer ze in het spectrum!
Waar vind je meningen? Welke zijn betrouwbaar?
Je ome Henk vindt ergens misschien ook iets van. En wat dacht je van de rector? Of de burgemeester? Maar ook onderzoekers en wetenschappers hebben een mening. En wat schrijven de Volkskrant en Nu.nl er eigenlijk over?
Zoek zo veel mogelijk verschillende meningen over het onderwerp van jullie groepje. Noteer ze in het spectrum!
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide dient als afsluitende slide. De eindconclusie kun je lezen in de laatste alinea.
Bespreek klassikaal de prisma’s na.
We hoeven elkaar niet altijd van onze mening te overtuigen, maar kunnen deze gewoon naast elkaar laten bestaan. Het is wel handig als je je mening kunt onderbouwen en weet waar deze vandaan komt. Zo kun je anderen inspireren en, wie weet, een kleur aan hun mening toevoegen!
Bespreek klassikaal de prisma’s na.
- Welk team heeft de meeste verschillende meningen verzameld?
- Hebben de andere teams nog aanvullingen op de onderwerpen en meningen van elkaar?
- Is je eigen mening veranderd over de onderwerpen?
- Ben je zelf wat minder ‘zwart’ of ‘wit’ gaan denken?
- Was het ingewikkeld om te doen?
We hoeven elkaar niet altijd van onze mening te overtuigen, maar kunnen deze gewoon naast elkaar laten bestaan. Het is wel handig als je je mening kunt onderbouwen en weet waar deze vandaan komt. Zo kun je anderen inspireren en, wie weet, een kleur aan hun mening toevoegen!
Slide 13 - Tekstslide
Ik doe mee!
We horen graag wat je van de les vond! Laat het ons weten!
BurgerschapLeerlijn
De Respect Foundation ontwikkelt al jaren (les)materiaal dat direct in te zetten is voor burgerschap. Ook door deelname aan de Week van Respect werk je gericht aan de kerndoelen. Het continue en actuele aanbod is nu gevat in de BurgerschapLeerlijn!
Andere vragen of opmerkingen?
Wij horen het graag. educatie@respectfoundation.nl
Bedankt voor het meedoen en tot ziens!
We horen graag wat je van de les vond! Laat het ons weten!
BurgerschapLeerlijn
De Respect Foundation ontwikkelt al jaren (les)materiaal dat direct in te zetten is voor burgerschap. Ook door deelname aan de Week van Respect werk je gericht aan de kerndoelen. Het continue en actuele aanbod is nu gevat in de BurgerschapLeerlijn!
Andere vragen of opmerkingen?
Wij horen het graag. educatie@respectfoundation.nl
Bedankt voor het meedoen en tot ziens!
