Les 4: hoofdstuk 5: Kippen

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 5: Kippen

IBS 4: Boerderij

MBO niveau 2

Heb jij ervaring met / kennis van kippen?

Ja

Nee

Een beetje

Leerdoelen

1. Je herkent en benoemt minimaal 14 verschillende kippenrassen

2. Je legt uit hoe de dagelijkse en periodieke verzorgende werkzaamheden van kippen uitgevoerd moeten worden

3. Je kan een kip de juiste hoeveelheid voer en water geven

4. Je kan beoordelen of het voer geschikt is voor kippen

5. Je kan een kip op de juiste wijze met oog voor dierenwelzijn hanteren en fixeren

6. Je kan verschillende huisvestingssystemen van kippen benoemen

7. Je kan aangeven welke voor- en nadelen bij de huisvestingssystemen benoemen

8. Je kan de specifieke huisvestingsbehoeften van kippen benoemen

Kippen zijn echte groepsdieren. Hoe noem je een groep kippen?

1. kudde
2. toom
3. school
4. zwerm

Kippen - Gallus Gallus Domesticus

- Groepsdieren bestaande uit een: haan, een aantal hennen en hun kuikens. (of alleen hennen)

-Duidelijke rangorde --> Pikorde

-Gedomesticeerde vogelsoort

-10-15 jaar oud

-Scharreldieren --> wroeten

- Max 13 kippen per m2  (scharrel)

- Max 10 kippen per m2 (biologisch)

- Gebruiksdoelen:

• Eieren
• Vlees
• Hobby

In europa is scharrelvlees de minimale standaard, hetzelfde voor scharreleieren. Sinds 2012 zijn legbatterijen verboden.

Hanteren kip

• Ga een kippenhok in en bepaal welke kip je gaat hanteren.

• Loop er rustig achteraan met gespreide armen.

• Drijf de kip zo een hoek in en hurk er kalm voor.

• Pak de kip met twee handen om het lichaam.

• Druk met één hand de kip tegen je lichaam.

• Pak met je vrije hand de vleugels beet.

• Plaats je duim aan één kant onder een van de vleugels.

• Doe de vier vingers van dezelfde hand onder de andere vleugel.

• Laat de kip dan in je hand hangen als een handtasje.

Waarom worden kippen gefokt?

Gebruiksdoel

• vroeger voor hanengevechten
• Legkippen
• Vleeskuikens
• Sierkippen

• Bankivahoen (voorouder)
• Hollandse hoen
  
• Leghorn
  
• Lakenvelder
  
• Orpington
  
• Nederlandse sabelpoot kriel
• Brahma
  
• Cochin
  
• Sebright
  
• Wyandotte
  
• Barnevelder
  
• Zijdehoen
  
• Rhode Island Red
  
• Twentse Hoen
• Sussex
  

Wat is een dual-purpose kippenras?

1. Gefokt voor hanengevechten
2. Voor vlees en eiproductie
3. Voor vleesproductie en als sierkip
4. Voor eiproductie als sierkip

Waarom neemt een kip een zandbad?

Dagelijkse verzorging

• Voeren
  
• Grit en kiezels tot hun beschikking
  
• Water geven
  
• Mesten
  
• Monitoren
  
• Aandacht geven
  
• Toegang tot zandbad (tegen parasieten)
• Scharrelruimte geven indien dit op het bedrijf gewenst is

Voeding

• opfokvoer 1 (kuikens tot +/- 6 weken oud)
• opfokvoer 2 (6 weken tot +/- 6 maanden: dan gaan ze leggen)
• legkorrel of pluimvee-meel (= basis voer)
• graan en groenvoer (= bij voer)
• kippengrit (extra kalk)
• kiezel 

Altijd vers drinkwater (250ml per kip per dag).

Wat kun je kippen als bijvoeding geven?

1. opfokvoer
2. legkorrel
3. pluimvee meel
4. graan en graanvoer

Verteringsstelsel kip

Zaadje (voer):

• Komt via slokdarm in de krop;
  

 wordt geweekt

• Naar de kliermaag;
  

 extra verteringssappen

• Zaadje + sappen naar spiermaag;
  

 malen met scherpe maagkiezels en door sterke                                                                                                                                          samentrekkingen maagwand                                                                                                                                                                                                       (kiezeltjes soms vervangen wegens slijtage)

• Naar de dunne darm
• Naar de (korte) dikke darm
  
• Cloaca
  

Wat gebeurt er in de spiermaag van een kip?

Wanneer is normaal gesproken de ruiperiode van een kip?

1. voorjaar/begin zomer
2. late zomer/herfst
3. herfst/winter
4. winter/voorjaar

De rui

In de late zomer of de herfst.

Duurt 1 tot 2 maanden.

• Legt geen eieren --> ander voer.
• Kam en lellen worden kleiner.
• Kop wordt bleek. 
• Minder actief.

Periodieke verzorging

• Stal volledig uitmesten en eventueel ontsmetten
  
• Vaccineren
  
• Ontwormen
  
• Kortwieken

01:00

Leewieken is per 1 januari 2018 verboden!

Gezondheid

Tekenen inwendige parasieten:

• vermagering
• lusteloosheid
• bol zitten (met opgezette veren)
• diarree
• groeivertraging
• stoppen van de eiproductie 
• het bleek worden van kam en lellen

- Antibiotica -> bacterie -->niet bio.

- Stalhygiëne + bestrijdingsmiddelen -> parasiet

Tekenen van uitwendige parasieten:

• onrustig gedrag
• slecht verenkleed (door krabben en pikken)
•  vuilwitte, droge korsten tussen de schubben van de poten (kalkpoten)

Tekenen van ademhalingsproblemen:

• niezen
• rochelen
• neusuitvloeiing
• benauwdheid (met snavel open ademen)

Zijn de volgende parasieten inwendig of uitwendig?

Inwendige parasieten                                       

Uitwendige parasieten

Teken

Spoelworm

Vlooien

Mijten

Haarworm

Lintworm

Coccidiën

Luizen

Inrichting kippenhok

• schaduw
• voldoende ventilatie
• binnenhok met gladde platen met witkalk (tegen bloedluis)
• bodembedekking: zaagsel / vlas / hennepstro / koolzaadstro / gehakseld stro
• zitstokken (op gelijke hoogte)
• (overdekte) buitenren 
• verlichting
• drinkvoorziening 
• voervoorziening
• bakje voor grit/kiezel
• legnesten 

Huisvestingsystemen

• Legbatterij

sinds 2012 verboden in de EU

• Scharrelkippen 
• Biologische kippen
• Rondeel 

Welk soort ei wordt het meest geproduceerd in Nederland?

1. Biologisch ei
2. Vrije uitloop ei
3. Scharrelei
4. Kooi

Aan de slag!

• Hoofdstuk 1 lezen en hoofdstukopdrachten maken (blz. 4)
• kippenrassen leren: joinmyquiz.com 2698 3706   ->  Leeractiviteit 4.10 (blz. 33-34)