Rantsoen veevoeding niveau 3

• veevoeding
• MBO
• Studiejaar 2

Veevoeding Rantsoen maken

Rantsoen zelf berekenen

Filmpje van rantsoen

Waarom maken we een rantsoen?

Welke gegevens heb je nodig voor een rantsoen?

Gegevens rantsoen:

Wat is VEM en waarom heb je dat nodig bij een rantsoen?

Voeder Eenheid Melk

Als een product 1100 VEM bevat, betekent dit dat een product 1,1 keer de energie hoeveelheid van 1 kg gerst bevat (of 10% meer energie dan gerst). 

1.000 VEM = 6.9 mega joules per kg product (MJ/kg)

VEM

De VEM wordt berekend aan de hand van het niveau aan verteerbaar ruw eiwit, verteerbaar organische stof, verteerbare ruwe celstof, verteerbaar ruw vet en verteerbare koolhydraten (suiker, zetmeel, overige koolhydraten). 

Hoe was het ook al weer?

Voer min water en ruwas (zand enz.) is droge stof organisch voer. Dat keer VCOS % (verteringscoëfficiënt) is deel van het voer dat verteerbaar is (pens + darmen) = VOS

Het deel van de VOS dat al in de pens verteerd (dat heet fermenteert) is FOS.

Onbestendig gaat makkelijk kapot in de pens.

Bestendig gaat pas in de darmen kapot.

VEM

Om 1 kg FPCM (Fat-Protein Correct Milk), melk met 4% vet en 3,3 % eiwit) te maken, heeft een koe ongeveer 460 eenheden VEM nodig.

Een koe die 30 kg melk produceert heeft ongeveer 19.000 VEM nodig. Hiervan is ongeveer 5300 eenheden nodig voor onderhoud, het overige voor de productie van melk.

Rantsoen opstellen

Er zijn een aantal belangrijke streefwaardes voor een optimaal rantsoen. Met deze streefwaardes kan je bewust aan de slag met je melkproductie en de kosten.

FEB = Onbestendig eiwit balans

WDVE = Darmverteerbaareiwit

PSW = (Prik) Structuur waarde

Herhaling

Een koe moet zoveel mogelijk melk produceren uit energie en niet uit eiwit. Wanneer wel melk wordt geproduceerd uit eiwit dan stijgt het ureum, een indicator voor stikstofbenutting.

Hoe was het ook al weer?

Om meer melk uit energie te produceren moet er voldoende structuur in het rantsoen aanwezig zijn. Daarnaast moet de energievoorziening op pensniveau (suiker en onbestendig zetmeel) en darmniveau (het bestendige zetmeel) in balans zijn.

Pak Rantsoenberekening in Excel erbij

Aan de slag

Het is hierbij aan te raden eerst enkel de ruwvoeders in te voeren. Vervolgens ziet je waar een tekort of overschot ontstaat (bijvoorbeeld voor energie of eiwit).

S.W=structuurwaarde

Om een maatstaf te hebben voor de bijdrage van het voer aan de stabiliteit (structuurlaag) in

de pens is de StructuurWaarde (SW) ontwikkeld. De SW is gekoppeld aan het ruwe

celstofgehalte. De berekende SW bedraagt bij graskuil circa 1,15% van het ruwe

celstofgehalte. Bij hooi is dat circa 1,25%. 

VW=verzadigingswaarde

Aan elk voedermiddel wordt rekenkundig een verzadigingswaarde toegekend. Dit getal wordt gebruikt om de ds-opname bij rantsoenberekeningen te schatten 

Gebruik het voedernormen boekje!

Als de bespiering van de "broek" van de koe goed is, is de ...... op orde.

Als het witte gedeelte van de huid een gele kleuring laat zien is de OEB in het rantsoen te hoog/ te laag? Het witte moet echt wit zijn.

Bij een appelvormige pens is de structuur van het rantsoen in orde, bij pensverzuring is er sprake van een peervorm; een uitgezakte pens; Waar of niet waar?

Bij voldoende glans op de middenhand en achterhand is het ........gehalte op orde.

Heeft een koe voldoende rugvulling (conditiescore), dan zit er genoeg ........ in het rantsoen.

Volle hakken geven een tekort aan ...... aan.

Kijk naar de rugstand. Bij een rug die omhoog staat is er sprake van een tekort aan .......?

Wat is te laag als de neus niet voldoende roze is.

Bij een tekort aan wat, zijn scheurtjes te zien in de klauwen?

Als er rimpels ter hoogte van het uier op de buitenkant van de poten komt en de huid is stug. Wat is er dan aan de hand?

Wat is er als de schoft grauw is en er een rand op de neus is te zien? De koeien zijn vaak ook sloom.

Als er een ring om de ogen komt van oudere koeien of een bruin verkleurde vacht bij de pinken; waar is er dan een tekort aan?

Bij uitdraaiende poten (koehakkig) en een tekort aan spierkracht (wat ook veroorzaakt kan worden door een energietekort in de koe) is er een tekort aan?

5. Wat wordt er dagelijks aan kg voer voor het voerhek gedraaid?

6. Hoeveel kg product is er voor elke koe aanwezig voor het voerhek?

7. Hoeveel kg AR top start brok en mengbrok SRM is er nodig voor de meetmelkproductie van 40,4 kg?

8. Wat kun je vertellen over de energie- en eiwitdekking van dit rantsoen?

9. Wat is het lactatiestadium van de gemiddelde koppel?

10. Hoeveel kg mm kan er uit ruwvoer gehaald worden op basis van eiwit en energie?

Wat hebben jullie vandaag geleerd waar jullie wat mee kunnen in de praktijk?

Afsluiting

Vandaag geleerd om een melkveerantsoen te lezen/interpreteren

Maandag toets over onderdeel rantsoen (staat in magister): 

- 10 vragen uit deze les
- Theorie van deze les

- Opdracht jongvee

Vandaag:

Samenwerkingsopdracht rantsoen

Maken jullie in 4-tallen

Leerdoel: jullie kunnen einde van de les een melkveerantsoen lezen/interpreteren

Maandag 21 februari 3e uur toets rantsoenen + jongvee

Broekbespiering