Tekst & Performance - Les 4.2

Tekst & performance
les 4.2
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
Culturele en kunstzinnige vormingMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 29 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les

Tekst & performance
les 4.2

Slide 1 - Tekstslide

Terugblik vorige les
- Uitleg woordkunst (‘spoken word’) + historische context
- Analyse gesproken tekst
- Werken aan P.O. 4 deel I

Slide 2 - Tekstslide

Vandaag

Eerste lesuur
Start: fragment kijken/luisteren (5 min.)
Historische context hiphop/rap (10 min.)
Analyse van hiphop/rap (5 min.)
Opdrachtenblad 4.3 (analyse-opdracht Nas) (zelfstandig) (20 min.)

Tweede lesuur
Bespreken analyse-opdracht Nas (15 min.)
Werken aan P.O. 4 deel II (25 min.)

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Waar gaat de tekst van Kendrick Lamar over?

Slide 5 - Open vraag

Wat valt je nog meer op aan de performance?

Slide 6 - Open vraag

Wat is rap?
- Rap is een muzieksoort.
- Het bestaat uit het snel, ritmisch uitspreken van teksten tegen een achtergrond van muziek.
- De rapper vertelt zijn verhaal op een beat. Ritme en rijm (of halfrijm) spelen een grote rol bij het maken van de teksten.

- Rapmuziek en hiphop worden vaak door elkaar gebruikt, want rap is een van de hoofdelementen van hiphop, maar de hiphopcultuur is van oorsprong een veel bredere jongerenbeweging.

Slide 7 - Tekstslide

Waar denk je aan
bij het woord 'rap'?

Slide 8 - Woordweb

KRS-ONE

"RAP IS SOMETHING YOU DO, HIPHOP IS SOMETHING YOU LIVE"

Slide 9 - Tekstslide

Geschiedenis hiphop
Hiphop ontstond in de jaren ‘70, maar veel elementen in de muziek bestaan al langer. Een vroege voorloper is waarschijnlijk de West-Afrikaanse griotmuziek. 
  


Die muziek werd gemaakt door dichters en muzikanten die van dorp naar dorp trokken met ritmisch gesproken verhalen op rijm, begeleid door percussie. Tijdens de slavernij werd deze traditie voortgezet, waardoor de muziek in Amerika terechtkwam.

Slide 10 - Tekstslide

Na het afschaffen van de slavernij (1865) ontstonden andere vormen van ritmische spraakzang in de Afro-Amerikaanse gemeenschap, bijvoorbeeld jazz poetry, een moderne vorm van dichten (met of zonder muzikale begeleiding) geïnspireerd op de vrije ritmes en de voorliefde voor improvisatie in de jazzmuziek.



Slide 11 - Tekstslide

Jazzpoëten streden voor emancipatie van Afro-Amerikanen en keerden ze zich in hun gedichten en verhalen tegen racisme en discriminatie in de samenleving.

Slide 12 - Tekstslide

1

Slide 13 - Video

00:00
In de jaren ‘60 werden de zwarte burgerrechtenbeweging en het verzet tegen racisme steeds groter...
The Last Poets (de ‘godfathers’ van de hiphop) brachten in die tijd de frustratie en woede van Black America via spoken word (soms begeleid door percussie) onder woorden.

Slide 14 - Tekstslide

Veel onderdelen van de hiphop waren dus al aanwezig in de populaire cultuur van afro-Amerikanen. Toch ontstond hiphop pas in de jaren ‘70 in The Bronx in New York.

Slide 15 - Tekstslide

Het grote publiek hoorde de term ‘hiphop’ voor het eerst in 1979 in ‘Rapper’s Delight’ van The Sugarhill Gang:
“I said a hip hop, hippie to the hippie, the hip, hip a hop, and you don’t stop, a rock it” 

Slide 16 - Tekstslide

Datzelfde gold (en geldt) voor gangstarap, rappers voor wie het juist om het gangsterleven zelf draait:


Datzelfde gold (en geldt) voor gangstarap, rappers voor wie het juist om het gangsterleven zelf draait.

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

De rap zoals wij het nu kennen (namelijk het op de maat van de muziek een al dan niet geïmproviseerde tekst rijmen) ontstond pas omstreeks de jaren ’80!

Wel bestonden daarvoor al MC’s (masters of ceremony) die de dj introduceer den en het publiek opzweepten

Slide 19 - Tekstslide

Theateranalyse

Slide 20 - Tekstslide

Aan de hand van welke drie componenten kunnen theatrale vormen worden geanalyseerd?

Slide 21 - Open vraag

Theateranalyse
- Voorstelling
- Vormgeving
- Theatervormgeving

Slide 22 - Tekstslide

Ook een rapnummer kun je analyseren...

Slide 23 - Tekstslide

Hoe gaat dat bij rap?
Voorstelling: waar gaat de tekst over? Wat is het thema / de boodschap / het verhaal?

Alle thema’s zijn toegestaan bij rap
Het ligt er maar net aan voor wat voor stijl je gaat (dat zijn er nogal wat): urban, gangsta, grime, hardcore, drill, enz.
Zeker bij urban zijn de teksten vaak wel maatschappijkritisch
In het geval van jullie rap is het wel de bedoeling dat je gaat voor een maatschappijkritische en/of persoonlijke tekst

Slide 24 - Tekstslide

Hoe gaat dat bij rap?
Vormgeving: hoe wordt de voorstelling vormgegeven door de performer?

Lichaamstaal d.m.v. houding, gebaren en mimiek is van belang om de tekst tot leven te brengen
Rappers bewegen veelal met hun handen om de tekst kracht bij te zetten / ze hebben vaak een zelfverzekerde attitude
Daarnaast is het stemgebruik een belangrijk middel: intonatie, volume, tempo, ritmiek, timbre (klankkleur)

Slide 25 - Tekstslide

Hoe gaat dat bij rap?
Muziekanalyse

Bij muziekanalyse luister je bijv. naar melodie / ritme / tempo / motief / thema
Bij rap is het van belang dat je rapt op het ritme van de beat
Hiphop heeft een bepaalde flow: het unieke mengsel van tekst, intonatie, vocabulaire (slang), ritme, rijm, timbre, stemgeluid waaraan een rapper te herkennen is.
In hiphop wordt vaak gebruik gemaakt van ‘sampling’: een geluidsfragment uit andermans muziekstuk (her)gebruiken in dat van jezelf. Het kan dan gaan om een beat, een stuk tekst of een instrumentale hook.

Slide 26 - Tekstslide

Qua tekst wordt er bij rap veel gerijmd. 

Slide 27 - Tekstslide

Eindrijm
Middenrijm
Beginrijm
Alliteratie
Tekst

Slide 28 - Sleepvraag

Hoe gaat dat bij rap?
Theatervormgeving: met welke materialen en technieken wordt de theatervoorstelling vormgegeven? [theatrale middelen: decor, kostuum, rekwisieten, grime, belichting, attributen, videoprojecties, muziek]

Rappers maken bij hun nummers vaak een videoclip, dus die kun je in dit geval bekijken bij de theatervormgeving
Verder maken veel rappers er tegenwoordig op het podium een feestje van met lichten, videoprojecties, enz.
Maar in principe heb je voor een goede performance natuurlijk niet heel veel meer nodig dan een microfoon en wat licht


Slide 29 - Tekstslide