1.4. Plaatgrenzen en Aardbevingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Systeem aarde

hoofdvraag

Hoe kunnen de endogene processen worden verklaard

vorige les

Wie is Alfred Wegener?

Huiswerkcontrole:
Beschrijf de relatie basalt, IJsland en Paleomagnetisme

deelvraag deze les

Wat is het verband tussen aardbevingen en plaattektoniek?

weet jij het verschil tussen Richter en Mercalli?

😒🙁😐🙂😃

Aardbevingen kan je meten

Schaal van Richter

• deze schaal geeft aan hoe zwaar aardbevingen zijn (=magnitude)

• elke schaal omhoog betekent dat de aardbeving 10x sterker is (logaritmische schaal)
• vanaf schaal 3 kunnen mensen het voelen

Hoeveel zwaarder was de aardbeving in Haiti in 2010 (7 op de Richterschaal) dan die bij Roermond in 1992 (5,8 op de schaal van Richter)

1. ongeveer 1,2x
2. ongeveer 14x
3. ongeveer even zwaar
4. ongeveer 2x

Schaal van Mercalli

De schaal van Mercalli meet de aangerichte schade op een plek

Opdr: lees par 1.4

Bij welke plaatgrenzen krijg je aardbevingen en in welke situaties zijn de aardbevingen heel hevig?

Platentektoniek en aardbevingen

Meeste aardbevingen ontstaan door platentektoniek

    - convergente en transforme plaatgrenzen

            - veel drukopbouw

            - krachtige aardbevingen

    - divergente plaatgrenzen

             - weinig drukopbouw

             - minder krachtige aardbevingen

Wat zijn voordelen/nadelen van de schalen van Mercalli en Richter?

Voordelen / Nadelen

Mercalli / Richter

Richter

• Kracht kan objectief en snel gemeten worden
• Richterschaal heeft geen einde

Mercalli

• Schade kan pas later goed worden vastgesteld
• Voor mensen is schade relevanter dan kracht

Meten van seismische activiteit

Epicentrum en hypocentrum

• Epicentrum: plaats aan het aardoppervlak die recht boven. de plaats van de aardbeving in de aardkorst ligt
• Hypocentrum: plaats van de aardbeving in de aardkorst (kan tot honderden kilometers diep liggen)

Convergente platen > plooingsgesteente

Divergente platen > breukgesteente

werktijd

m 1.4

Leerdoelen behaald?

• verschil Richer Mercalli?
• welke plaatgrenzen hevige aardbevingen?