Monniken en ridders > les 1 > instructie groep 5

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 4,5

Kerndoel 51

De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 53

De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Welkom in de les

- Open op je iPad de lessonup app 

- Log in met de code.

Dit ga je leren vandaag

• Je leert wat de middeleeuwen zijn.
• Je leert dat er in de middeleeuwen drie groepen mensen waren. 
• Je leert wat een landheer is. 
• Je leert hoe kastelen zijn ontstaan. 

Even herhalen

Tijdbalk

De tijd van de jagers & boeren

Tijdbalk

De tijd van de Grieken & Romeinen

Tijdbalk

De tijd van de monniken & ridders

De middeleeuwen

De Romeinen zijn heel lang de baas geweest in Nederland en ook in Europa.

Na lange tijd verjagen andere volken de Romeinen. 

Deze volken willen allemaal een stukje van het Romeinse Rijk.

Deze volken roven ook in ons land alles wat ze kunnen gebruiken.

De middeleeuwen

Daarom is het in ons land niet meer veilig. 

Dat is het begin van de middeleeuwen.

De middeleeuwen beginnen in het jaar 500 en duren tot het jaar 1500. Dat is ongeveer 1500 jaar geleden. 

Drie standen

Er leven in ons land in de middeleeuwen drie groep mensen.

Die groepen noem je standen. 

De drie standen zijn: 

1. de adel

2. de kerk

3. de boeren

De adel

De rijke boeren worden de adel genoemd. 

Zij vechten tegen rovers en bouwen stevige huizen.

Zij willen ook wel voor andere mensen vechten, maar daar willen ze wel wat voor terug.

De mensen moeten daarom bijvoorbeeld hun land aan hen geven of zij moeten helpen op de akkers. 

De kerk

In de middeleeuwen is het leven zwaar en de mensen leven maar kort.

De kerk belooft de mensen na de dood een goed leven.

Maar dan moeten ze wel doen wat de kerk zegt.

Daardoor krijgt de kerk veel rijkdom en macht. 

De boeren en burgers

In de middeleeuwen zijn de arme boeren niet veilig voor de rovers.

Ze raken vaak een stuk land kwijt.

Daarom vragen ze de de kerk of de rijke boeren om hulp.

Ze moeten in ruil daarvoor hard werken. 

En hebben vaak maar net genoeg te eten. 

Welke stand doet wat?

bidden

1. de adel
2. de kerk
3. de boeren

Welke stand doet wat?

werken

1. de adel
2. de kerk
3. de boeren

Welke stand doet wat?

vechten

1. de adel
2. de kerk
3. de boeren

Van boer naar landheer

Een rijke boer krijgt in de middeleeuwen steeds meer land.

Er werken ook meer mensen voor hem.

Daardoor wordt hij van een rijke boer een landheer.

Hij wordt de baas van een groot gebied.

De landheer hoort bij de groep van de adel. 

Kasteel

Een huis van de landheer is eerst gemaakt van hout.

Het ligt op een veilige plek, bijvoorbeeld op een heuvel. 

Om het huis ligt een houten hek of gracht. 

Zo kunnen de rovers niet binnenkomen. 

Kasteel

Later bouwen de landheren meer huizen bij het huis.

Zo ontstaan de eerste (houten) kastelen. 

Kasteel

Nog later kwamen er kastelen van steen. 

Die konden niet makkelijk in brand vliegen en ze waren sterker dan hout.

Kasteel

Ze hadden dikke muren, kleine, smalle ramen, een slotgracht en een ophaalbrug. 

Die kon omhoog gehaald worden wanneer er gevaar dreigde. 

Dan kon niemand meer het kasteel binnen. 

Kasteel

De arme boeren mochten schuilen bij de landheer in het kasteel als er gevaar dreigde. 

Filmpje

Het ontstaan van kastelen. 

Filmpje

Het kasteel.

Overal op voorbereid. 

Wat is de goede volgorde van het ontstaan van een kasteel?

1

2

3

1. 1, 2, 3
2. 2, 3, 1
3. 2, 1, 3
4. 3, 1, 2

Evaluatie van de les 

Schrijf drie dingen op die jij vandaag belangrijk vond van deze les.

Bedankt voor je inzet in de les.

Als de bel gaat: 

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op en neem ze mee
  
• Verlaat het lokaal rustig