1.5. Nederland: winnaars en verliezers - deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Wat zijn de interne oorzaken?

1. natuurlijke oorzaken en menselijke oorzaken in een land
2. Ligging an een land
3. koloniaal verleden
4. rol van een land in de wereldeconomie

Maak de juiste combinaties. Sleep de gele blokjes naar de rode.

I. Communisme

II. Dictatuur

III. Kapitalisme

A. Bestuur van een land waarbij een persoon alle macht heeft. 

B. Politiek en economisch systeem in een land, waarbij gestreefd wordt naar zoveel mogelijk winst.

C. Politiek en economisch systeem in een land waarbij gestreefd wordt naar zoveel mogelijk gelijkheid.

Leg uit wat een exploitatiekolonie is.

H1 Wereldeconomie: winnaars en verliezers 

§5: Nederland: Winnaars en Verliezers

Leerdoelen

1. Je weet welke factoren verklaren waarom de regio Eindhoven zich heeft ontwikkeld tot een brainport. 
2. Je begrijpt waarom Oost-Groningen tot de armste regio's van Nederland behoort en Eindhoven tot de succesvolste. 
3. Je kunt beoordelen of Nederland gebaat is bij een meer gesloten of meer open wereldeconomie. 

Belangrijke begrippen: globaliseringsindex, outsourcing, Brainport, vestigingsfactoren, regionaal ontwikkelingsbeleid, hoogwaardige dienstverlening. 

Voorbereiding 1.5. 

Lees paragraaf 1.5. Beantwoord de vragen in je schrift. 

1. Noem twee gunstige vestigingsfactoren die hebben bijgedragen aan het succes van bedrijven in de regio Eindhoven, zoals ASML.

2. Waarom behoort Oost-Groningen tot een van de armste regio's van Nederland en hoe heeft de verschuiving van werkgelegenheid bijgedragen aan deze situatie?

3. Welke voordelen biedt een open economie, zoals die van Nederland, in termen van mondiale verbondenheid?

4. Wat zijn twee potentiële kansen voor Oost-Groningen om de krimp om te buigen naar groei, zoals besproken in de tekst?

5. Wat denk jij? Wat is de beste kans voor Oost-Groningen?

Februari 2019

Globaliseringsindex

Globaliseringsindex : hierin kun je aflezen hoe sterk een land verbonden is met het buitenland.

In 2019 stond Nederland op 1. Waarom staat Nederland op 1? 

kof.ethz.ch

www.statista.com

Hoe komt het dat Nederland zo hoog in de globaliseringsindex staat?

- Hoogwaardige maakindustrie

- Open en sterk op het buitenland gerichte economie

- Veel vernieuwende hightechbedrijven, zoals Eindhoven (Brainport).

NL = open economie

Export 

Import

De kenniskaart van Nederland:

Welk gebied valt jullie op?

Atlasopdracht

Nummer de onderwerpen in je schrift.

Schrijf voor zowel Oost- Noord-Brabant als Oost-Groningen op welke informatie je hebt gevonden in de atlas. 

Kijk goed in de legenda!

GB51

Checken of de atlaskaarten kloppen

Geringe regionale ongelijkheid

Clusters

Silicon Valley, Californië

Brainport Eindhoven

Foodvalley (rond Wageningen en Ede)

Eindhoven, de slimste

Brainport een gebied met veel kennis, waar Philips, DAF en ASML zijn gevestigd.

Vestigingsfactoren spelen hierbij een rol:

• De aanwezigheid van bedrijven die elkaar aanvullen en ondersteunen (agglomeratievoordeel)
  
• Goed opgeleide (technische) beroepsbevolking. 
• De nabijheid van de interessante afzetmarkten.

Bekijk de bronnen. Geef twee manieren
waarop de aanwezigheid van de ‘brainport’
een impuls geeft aan de regionale economie
van Zuidoost-Brabant.

Oost-Groningen, krimpgebied met mogelijkheden

• Oost-Groningen is een van de armste delen van Nederland. Lang is het gebied op de landbouw gericht.
• In Nederland is er juist veel hoogwaardige dienstverlening (advieskantoren, banken, hbo/universiteiten). --> Oost-Groningen vindt het moeilijk om hier aan te haken.

• Vanaf de jaren '60 krijgt dit gebied steun van de overheid:

- Regionaal ontwikkelingsbeleid = extra ondersteuning vanuit Den Haag of de EU voor achterblijvende gebieden. In Groningen deden ze dit door overheidsdiensten naar dit gebied te sturen. --> Het doel was: zorgen voor meer werkgelegenheid en inwoners in Groningen. 

Gevolgen?

1. Bevolking 'krimpt'

2. Vergrijzing 

3. Leegstand 

Kansen voor Oost-Groningen

• De leefomgeving: dit gebied geeft rust en ruimte en je woont er goedkoop.
  

• Het energiebeleid: het landschap in dit gebied is geschikt voor het opwekken van duurzame energiebronnen, zoals: windenergie, zonne-energie.

• Overheidsbemoeienis: de overheid gaat in dit aardbevingen getroffen gebied investeren.

De toekomst gaat uitwijzen of Oost-Groningen gaat de krimp weet om te zetten naar een groei in de bevolking.

Kansen

• Overheidsbemoeienis:      De overheid gaat in dit door aardbevingen getroffen gebied fors investeren 

Kansen

• Het energiebeleid (zon, wind, biomassa)

Kansen 

• De leefomgeving – Oost-Groningen biedt rust en ruimte en je woont er goedkoop.

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Aan de slag!

Wat? §5 opdracht 1 t/m 5

Hoe? je mag samenwerken met je buur, dit doe je fluisterend.

Hulp? Je buur en eventueel de atlas.

Vragen? Steek je vinger op en wacht tot ik je bij me roep. 

Examenvraag oefenen

Antwoorden examenvragen

Wat is de globaliseringsindex?

1. Hoever de globalisering tussen landen plaatsvindt
2. Hoe sterk een land verbonden is met de wereld
3. Hoe sterk een land verbonden is met het buitenland
4. Hoe sterk een land verbonden is met de handel binnen haar eigen land

Waarom is Nederland zo sterk op het buitenland gericht?

1. We zijn een klein land en hebben dus niet alle grondstoffen in eigen land.
2. Veel mensen spreken Engels.
3. Onze laagwaardige maakindustrie is verplaatst naar lagelonenlanden.
4. We liggen aan zee dus we hebben havens.

Welke vestigingsfactor geldt NIET voor Brainport Eindhoven?

1. Agglomeratievoordeel.
2. Goed opgeleide beroepsbevolking.
3. De aanwezigheid van delfstoffen.
4. Goede infrastructuur.

Welk begrip hoort bij "redenen waarom een bedrijf zich ergens vestigt"

1. Vestigingsfactoren
2. Vestigingsplaatsfactoren
3. Vestigingsfactoren
4. Vestigingsplekken