4.3 Franse revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

4.3 Franse Revolutie deel 1

Planning

- Introductie

- Terugblik

- Leerdoelen

- Uitleg

- Opdracht

- Leerdoelen

- Afsluiting

Wat weet je nog over 4.1 De pruikentijd?

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

- hoe de Franse Revolutie begon

- welke politieke veranderingen plaatsvonden tijdens de Franse Revolutie

- welke binnenlandse veranderingen onder Napoleon plaatsvonden
- hoe een groot deel van Europa onder Franse heerschappij kwam

De Franse Revolutie begint

- Lodewijk XIV werd koning van Frankrijk in 1774

- Lodewijk noemde zichzelf de Zonnekoning en woonde in paleis Versailles

- Alles moest om hem draaien

- Hij gaf veel geld uit aan oorlog en dure kleding/ feesten/ grote diners 

- In de tussentijd was de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog bezig

- Frankrijk leende veel geld uit aan de oorlog

- In 1778 was de staatsschatkist leeg

- Wat zal hij toen hebben gedaan?

- Lodewijk riep in 1788 de Staten-Generaal bij elkaar

- Hier zaten afgevaardigden van de drie standen in.

- Het bijeen roepen van de SG was in 174 jaar niet meer gebeurd: heel bijzonder dus

- In mei 1789 kwamen de SG bij elkaar in Versailles

- Ook de vergaderingen waren oneerlijk verdeeld: de eerste en tweede stand waren in de meerderheid

- Ook hebben zij dezelfde belangen: zo min mogelijk belasting blijven betalen

- Hierdoor was het altijd 2-1

- Toen de eerste en tweede stand zonder de derde stand wilden vergaderen, kwam de derde stand met hun eigen vergadering:

- Assemblée National, oftewel: de Nationale Vergadering

- Hierin zei de derde stand dat alleen zij het Franse volk vertegenwoordigen

- Toen de koning dit hoorde liet hij hun vergaderzaal sluiten

Eed op de Kaatsbaan

- De derde stand moest uitwijken naar de nabijgelegen sporthal: de kaatsbaan

- Hier beloofden zij pas uit elkaar te gaan als ze een grondwet hadden geschreven die de macht van de koning inperkte

- De meest vertegenwoordigers van de derde stand waren rijke burgers

- Maar ook het gewone volk was ontevreden

- Er was veel honger en haat tegen de bevoorrechte standen

- Het volk in Parijs kwam in opstand

- Op 14 juli 1789 veroverde een menigte de Bastille

- Dit was een gevangenis waar buskruit lag opgeslagen wat zij nodig hadden om zichzelf te beschermen

- De gevangenis bewaker werd onthoofd

- Deze gebeurtenis wordt ook wel gezien als het begin van de Franse Revolutie

Politieke veranderingen vanaf 1789

- De Nationale vergadering schafte de standverschillen af, maar de meeste leden wilden verder geen grote veranderingen

 - Ze waren gematigd en wilden bijvoorbeeld de monarchie houden (de Girondijnen)

- De Vergadering nam in 1791 een grondwet aan: hierdoor alle Franse onderdanen burgers

- Constitutionele monarchie

- In 1792 raakte Frankrijk in een oorlog met Oostenrijk en Pruisen

- Deze landen wilden de absolutie monarchie en standenmaatschappij herstellen

- Hierdoor opnieuw volkswoede losgebarsten

- Edelen en geesten werden vermoord omdat ze verdacht werden van steun aan de vijand

- Koning werd ook verdacht van landverraad en werd gevangengezet

- In het parlement ontstond een meerderheid van radicale leden die voor grondige veranderingen waren (de Jacobijnen)

- Er kwamen nieuwe verkiezingen

- Het parlement riep in 1792 de Republiek uit en veroordeelde Lodewijk ter dood 

- De regering kwam onder leiding van de radicale Robespierre

- Hij zei dat hij voor vrijheid, gelijkheid en broederschap was, maar vertrouwde niemand

- Er ontstond een tijd van terreur in Frankrijk

- Iedereen die verdacht werd van heulen met de vijand kwam onder de guillotine terecht

- In 1794 werd hij zelf gearresteerd en onthoofd

Frankrijk onder Napoleon

- Vanaf 1794 had FR een gematigde regering

- In 1799 pleegde Napoleon Bonaparte een staatsgreep 

- Hiermee eindigde de Franse Revolutie

- Hij dwong het parlement  een nieuwe grondwet aan te nemen

- Hierdoor werd hij dictator (1e consul)

-  Uiteindelijk zelf tot keizer gekroond

Frankrijk onder Napoleon

- Napoleon was alleenheerser maar ook beïnvloed door Verlichting

- Voerde groot aantal wetten in voor het burgerlijk recht (wetten over verhouding tussen overheid en burgers)

- De wetten waren gebaseerd op verlichte  principes

- Zoals gelijkheid voor de wet van alle burgers

- Ze werden verzameld in een burgerlijk wetboek 

- Code Civil of Code Napoléon

- Deze wetten pasten ook bij scheiding van kerk en staat

- Godsdienstige organisaties bemoeiden zich niet met elkaar 

- Wetten waren ook niet meer gebaseerd op godsdienstige principes

Heerser van Europa

- Vanaf 1792 veroverde Frankijk veel landen (België, NL, delen van DU en Italië)

- De regering van Robbespierre vond dat alle burgers moesten helpen bij de landsverdediging en voerde daarom dienstplicht in

- Franse soldaten zagen zichzelf als bevrijders

- Overal werden standenverschillen afgeschaft

-  Napoleon was een uitstekend legeraanvoerder

- Hij won vanaf 1805 grote veldslagen en bracht een steeds groter deel van Europa onder Franse heerschappij

- In 1812 wilde hij Rusland veroveren 

- Met een leger van half miljoen mensen trok hij naar Moskou

- Hij nam de stad in, maar de Russische keizer, de tsaar, weigerde zich over te geven

- Napoleon besloot terug te keren

- Helse tocht 

- Terug in Frankrijk stelde hij nieuw leger samen

- Maar vijanden hadden moed gekregen door zijn verlies

- Zij gingen samenwerken 

- De coalitie van Pruisen, Oostenrijk, Zweden en Rusland vormde een leger van 600 000 man waarmee Napoleon in 1813 werd verslagen in Leipzig

- Definitief verslagen in Waterloo 1815

Opdracht

1. Onderstreep alle kenmerken van de Franse Revolutie/ Napoleon zijn heerschappij

2. Wat wilt ABBA met dit liedje duidelijk maken?

Bespreken!

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

- hoe de Franse Revolutie begon

- welke politieke veranderingen plaatsvonden tijdens de Franse Revolutie

- welke binnenlandse veranderingen onder Napoleon plaatsvonden
- hoe een groot deel van Europa onder Franse heerschappij kwam