COM Module 6 H2

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

COM periode 4

Module 6, hoofdstuk 2

3 lessen

Les 1

Vrijdag 10.45 - 11.45

Lesinhoud

Terugblik H1

Instructie H2 deel 1

Zelfstandig werken

Leerdoelen module 6; H2

• Je kunt uitleggen wat de kenmerken zijn van een goed functionerende groep.
• Je kunt uitleggen wat het belang is van een goed functionerende groep.
• Je kunt uitleggen wat de rol van de (persoonlijk) begeleider is in het ondersteunen van groepen.
• Je kunt uitleggen waarom het belangrijk is om zicht te hebben op de groepsdynamiek.
• Je kunt benoemen wat de belangrijkste aandachtspunten zijn bij het ondersteunen van groepen.
• Je kunt benoemen wat de meest voorkomende valkuilen zijn bij het ondersteunen van groepen.
• Je kunt enkele voorbeelden noemen van werkvormen die geschikt zijn voor het werken met cliënten in groepen.

Welk kenmerk heeft een slecht functionerende groep?

Welk kenmerk heeft een goed functionerende groep?

Slecht functionerende groepen

Over het algemeen spreek je van een slecht functionerende groep, als:

• er geen duidelijke structuur is;
• groepsleden zich onveilig voelen in de groep om zich uit te spreken;
• er geregeld conflicten zijn;
• samenwerking lastig verloopt doordat groepsleden zich niet verantwoordelijk voelen;
• er gepest wordt in de groep.

Goed functionerende groepen

Over het algemeen spreek je van een goed functionerende groep, als:

• er een duidelijke structuur is, waarbij iedereen zich prettig voelt;
• iedereen op de hoogte is van de doelstellingen van de groep en erachter staat;
• groepsleden het eens zijn met de formele en informele regels voor gedrag;
• persoonlijke wensen, verwachtingen en eigenschappen van de verschillende groepsleden bekend zijn en geaccepteerd worden;
• groepsleden tevreden zijn over de hoeveelheid inspraak die ze hebben in de dagelijkse gang van zaken;
• groepsleden zich kunnen vinden in de rol- en invloedsverdeling in de groep;
• er sprake is van een bepaald onderling vertrouwen;
• er een open communicatie is tussen de groepsleden;
• begeleiders en cliënten samen een voldoende homogene groep vormen.

Opdracht

Beschrijf drie verschillende groepen waarin jij functioneert (denk aan gezin, werk, vrienden, stage, school) en beschrijf per groep of er sprake is van een goed functionerende of een slecht functionerende groep en leg uit.

10 min - daarna klassikaal bespreken

Hoe kan jij een groep ondersteunen die niet goed functioneert?

Ondersteunen van groepen

Tijdens het ondersteunen van groepen is het van belang om;

• te zorgen voor een goede sfeer;
• interactie te stimuleren;
  
• betrokkenheid te stimuleren;
  
• individuele aandacht te geven;
  
• om te gaan met conformisme;
  
• om te kunnen gaan met conflicten.

Zorgen voor een goede sfeer

• Combinatie van personen en materiële zaken beïnvloed de sfeer
• Sfeer kan snel veranderen
• Jij hebt als begeleider invloed op de sfeer
• Belangrijk om in te kunnen zetten op individuen die sfeer dreigen te verpesten

Wat beïnvloed voor jou de sfeer in een ruimte?

Interactie stimuleren

• Het is belangrijk dat cliënten online goed contact hebben
• Ze kunnen onderling met elkaar praten over situatie en zaken wat met begeleiders anders is
• Ze kunnen elkaar onderling tot steun zijn

Hoe kan jij als (persoonlijk) begeleider interactie tussen cliënten onderling stimuleren?

Betrokkenheid stimuleren

Een groep cliënten is pas een prettige, fijne groep als de groepsleden zich bij elkaar betrokken voelen. Als cliënten geen interesse in elkaar hebben, hangt de groep als los zand aan elkaar. Dat is onwenselijk.

Betrokkenheid kan je niet afdwingen, maar wel stimuleren. Betrokkenheid kun je stimuleren door cliënten op elkaars interesses of ervaringen attent te maken of bijvoorbeeld samen activiteiten te ondernemen. 

Individuele aandacht geven

Elke cliënt heeft behoefte aan individuele aandacht, dit zorgt voor tevredenheid en acceptatie. Het gaat vaak om simpele dingen zoals een complimentje of belangstelling tonen.

Soms wordt of gedacht dat je als (persoonlijk) begeleider alle cliënten evenveel aandacht moet geven. Dat is een misvatting. Cliënten hebben niet allemaal dezelfde behoefte aan aandacht. 

Cliënten verschillen ook in de manier waarop ze het liefst aandacht krijgen. 

Hoe geef jij je cliënten individuele aandacht?

Omgaan met conformisme

Conformeren betekent dat ieder lid van een groep zich probeert aan te passen en te houden aan de ongeschreven regels van een groep.

Een groep cliënten is gewend om dingen op een bepaalde manier te doen, bijvoorbeeld hoe ze elkaar aanspreken, hoe ze omgaan met de begeleiders en hoe ze hun dag indelen. De groepsleden houden zich aan deze groepsregels, ook al staan die regels niet op papier. De groep oefent druk uit op individuele groepsleden, zodat ook die zich aan deze ongeschreven regels houden.

Welke ongeschreven regels ken jij vanuit de groepen waarin jij zit?

Omgaan met conflicten

Een conflict kan ontstaan als groepsleden het niet met elkaar eens zijn wie de leider van de groep is, als een groepslid zich niet serieus genomen voelt of als ze jou als begeleider van de groep niet accepteren. Ook spanningen tussen groepsleden die je niet direct kunt waarnemen, kunnen uiteindelijk leiden tot conflicten. Je zult hier op een correcte manier mee om moeten gaan. Als je dat niet doet, heeft dat invloed op de sfeer in de groep.

Hoe ga jij om met conflicten bij je cliënten?

Zelfstandig werken

1. Digitale leeromgeving: licentie 'communicatie en ondersteunen'

    Module 6 - Hoofdstuk 2

    Opdracht 1 t/m 5

Les 2

Dinsdag van 9.00 - 10.30

Lesinhoud

Terugblik module 6, hoofdstuk 2 deel 1

Instructie module 6, hoofdstuk 2 deel 2

Opdracht

Zelfstandig werken

Leerdoelen module 6; H2

• Je kunt uitleggen wat de kenmerken zijn van een goed functionerende groep.
  
• Je kunt uitleggen wat het belang is van een goed functionerende groep.
  
• Je kunt uitleggen wat de rol van de (persoonlijk) begeleider is in het ondersteunen van groepen.
  
• Je kunt uitleggen waarom het belangrijk is om zicht te hebben op de groepsdynamiek.
  
• Je kunt benoemen wat de belangrijkste aandachtspunten zijn bij het ondersteunen van groepen.
  
• Je kunt benoemen wat de meest voorkomende valkuilen zijn bij het ondersteunen van groepen.
  
• Je kunt enkele voorbeelden noemen van werkvormen die geschikt zijn voor het werken met cliënten in groepen.

Noem een kenmerk van een slecht functionerende groep?

Noem een kenmerk van een goed functionerende groep?

Betrokkenheid stimuleer je door iedere cliënt individuele aandacht te geven

1. Juist
2. Onjuist

Conformisme betekent aanpassen aan de ongeschreven regels van de groep

1. Juist
2. Onjuist

Ondersteunen van groepen

Tijdens het ondersteunen van groepen is het van belang om;

• te zorgen voor een goede sfeer;
• interactie te stimuleren;
  
• betrokkenheid te stimuleren;
  
• individuele aandacht te geven;
  
• om te gaan met conformisme;
  
• om te kunnen gaan met conflicten.

Valkuilen bij het ondersteunen van groepen

• Te weinig oog voor gelijkwaardigheid
• Teveel verantwoordelijkheid nemen
• Te graag aardig gevonden willen worden
• Teveel gericht op één persoon
• Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

Te weinig oog voor gelijkwaardigheid

• Te weinig oog voor gelijkwaardigheid
• Teveel verantwoordelijkheid nemen
• Te graag aardig gevonden willen worden
• Teveel gericht op één persoon
• Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

Teveel verantwoordelijkheid nemen

• Te weinig oog voor gelijkwaardigheid
• Teveel verantwoordelijkheid nemen
• Te graag aardig gevonden willen worden
• Teveel gericht op één persoon
• Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

Te graag aardig gevonden willen worden

• Te weinig oog voor gelijkwaardigheid
• Teveel verantwoordelijkheid nemen
• Te graag aardig gevonden willen worden
• Teveel gericht op één persoon
• Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

Teveel gericht op één persoon

• Te weinig oog voor gelijkwaardigheid
• Teveel verantwoordelijkheid nemen
• Te graag aardig gevonden willen worden
• Teveel gericht op één persoon
• Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

• Te weinig oog voor gelijkwaardigheid
• Teveel verantwoordelijkheid nemen
• Te graag aardig gevonden willen worden
• Teveel gericht op één persoon
• Te weinig aandacht voor non-verbaal gedrag

Zelfstandig werken

Digitale leeromgeving: licentie 'communicatie en ondersteunen'

    Module 4 - Hoofdstuk 1

    Opdracht 6 t/m 11

Opdracht Heldenverhaal zie Teams

Oefentoets module 1 in KTB (week de tijd hiervoor)

Les 3

Vrijdag van 10.45 - 11.45

Lesinhoud

Terugblik module 6 - H2

Zelfstandig werken

Leerdoelen module 4; H1

• Je kunt uitleggen hoe de persoonlijkheid, identiteit en het zelfbeeld van een mens worden gevormd.
  
• Je kunt uitleggen dat verschillen in waarden en normen kunnen leiden tot miscommunicatie.
  
• Je kunt uitleggen hoe je je zelfkennis kunt vergroten.
  
• Je kunt uitleggen hoe feedback je zelfkennis kan vergroten.
  
• Je kunt uitleggen hoe je het Johari-venster kunt gebruiken om je zelfkennis te vergroten.
  
• Je kunt uitleggen hoe je bewust nieuw gedrag kunt aanleren.
  
• Je kunt uitleggen hoe je de STARR(T)-methode kunt gebruiken bij het reflecteren op je communicatie.

Leg uit wat het verschil is tussen persoonlijkheid, karakter en identiteit

Noem een voorbeeld waarin een verschil in normen en waarden leidt tot miscommunicatie

Johari venster

Bij het Johari venster is de blinde vlek het onderdeel wat onbekend is voor jezelf en onbekend voor anderen

1. Juist
2. Onjuist

Opdracht in tweetallen

Vul in tweetallen je eigen Johari venster in - zie opdracht in Teams

Deel met je klasgenoot je verborgen gebied

Vraag feedback voor je 'blinde vlek'

   

Bewust nieuw gedrag aanleren

1. Onbewust onbekwaam. Je bent je niet bewust van je (oude) gedrag en je bent je er ook niet van bewust welk effect je gedrag heeft op de omgeving.
2. Bewust onbekwaam. Je bent je, meestal door feedback en reacties van anderen, bewust van je oude, niet-effectieve gedrag en je beseft dat dit gedrag je niet verder helpt bij de doelen die je wilt behalen. 
3. Bewust bekwaam. Je leert jezelf het nieuwe, effectieve gedrag aan. Je moet er bewust bij stilstaan om het toe te passen en dat kan veel energie kosten. 
4. Onbewust bekwaam. Je past het nieuwe, effectieve gedrag onbewust toe, het is een deel van jezelf geworden en je hoeft er niet meer bewust bij stil te staan.

Welk gedrag zou jij nieuw willen aanleren?

Bewust nieuw gedrag aanleren

Feedback van groot belang bij het aanleren van nieuw gedrag

Daarnaast reflecteren op gebeurtenissen om terug te kijken en hiervan te leren

   

STARR reflectie

Opdracht in tweetallen

Beschrijf aan elkaar welk nieuw gedrag je zou willen aanleren

Stel een doel op wat je voor de kerstvakantie (5 weken) wil bereiken

Maak een plan van aanpak

Wie ga je feedback vragen en wanneer?

Straks klassikaal bespreken

   

Zelfstandig werken

Digitale leeromgeving: licentie 'communicatie en ondersteunen'

    Module 4 - Hoofdstuk 1

    Alle opdrachten afmaken

Opdracht 'Johari venster' in Teams (gemaakt in de les)

Opdracht 'Zelfbeeldbeschrijving' in Teams 

Afmaken oefentoets in KennisTestBank 

     --> Pim, Priscilla, Tutku, Ellis, Irem, Mika, Kirstie, Hugo, Jim, Amel