10.2 Jaren 60

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

10.2 De Jaren 60 

KA: 

47. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

Programma 

1. Terugblikspel (5 min.)
2. Uitleg Jaren 60 (15 min.)
3. Opdracht: Jongerencultuur (rest van de les)

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wanneer een waardoor Nederland een comsumptiemaatschappij werd. 
• Je kunt de samenhang uitleggen tussen woningnood, verstedelijking en toenemende mobiliteit
• Je kunt uitleggen wanneer en waardoor ontzuiling en ontkerkelijking op gang kwamen en welke invloed dit had op de politieke verhoudingen 
• Je kunt kenmerken noemen van de belangrijkste vormen van jongerencultuur uit de jaren 50, 60 en 70 

Vragen? 

Wat is het begrip?  

1.  Wederopbouw (8p) = ?
2. Verzuiling (6p) = 
3. Laag inkomen (4p)
4. jaren 50(2p)

• Geleide Loonpolitiek =  Politiek in de jaren 50 waarbij de lonen laag worden gehouden om de economie te stimuleren. 

HC Nederland 

• Extra verdieping in de Nederlandse Geschiedenis na WOII 
• Volgende onderwerpen worden belangrijk 

1. Jaren 50: Economische wederopbouw 
2. Jaren 60: Culturele verandering en ontzuiling 
3. Jaren 70: Uitbouw verzorgingsstaat 
4. Jaren 80: Bezuinigingen 
5. Jaren 90: Globalisering 
6. Jaren 00: Spanningen multiculturele samenleving 

• Na elke les voor het besproken decennia invullen wat er per domein is gebeurd (zie schema Teams): Helpt met krijgen overzicht 

Economische voorspoed (Jaren 50 en 60) 

Nederlandse economie herstelde snel na WOII 

Oorzaken:

1. Marshallhulp 
2. Geleide loonpolitiek 
3. Wirtschaftswunder 
4. Aardgasbubbel Groningen 
5. Verzorgingsstaat 

Gevolgen welvaart Jaren 60

• Nederland economisch zo succesvol dat gewone mensen konden profiteren: Lage loonpolitiek werd losgelaten.
• Gevolgen :

1. Consumptiemaatschappij
2. Meer vrije tijd
3. Ontzuiling en ontkerkelijking
4. Verstedelijking 
5. Veranderend politiek landschap 
6. Opkomst jongerencultuur 

Jaren 60: Consumptiemaatschappij

• Door economische succes wordt lage loonpolitiek losgelaten 
• Mensen worden tegelijkertijd gestimuleerd om luxe producten te kopen 
• Mensen kopen massaal huishoudelijke apparaten, brommers en auto's 
• Mobiliteit neemt toe: Nederlands gaan ook steeds meer op vakantie in het buitenland 

Jaren 60: 

Verstedelijking

• Door verwoestingen WOII veel nieuwe huizen nodig.
• Overheid bouwt standaard Galerij- en portiekflats  
• Mensen willen niet in de traditionele 'vieze' steden wonen 
• Mensen gaan naar nieuwe steden in de buurt van de oude steden. 
• Mensen reizen dagelijks naar hun werk: Forenzen 

Jaren 60: Ontzuiling en ontkerkelijking 

• Welvaart en de verzorgingsstaat verzekeren Nederlanders van inkomen 
• Hierdoor minder afhankelijkheid van kerk, directe omgeving en zuil voor inkomen 
• Gevolgen 

1. Mensen individualistischer: niet meer afhankelijk van een ander
2. Mensen minder religieus:  vrijwel alleen echt gelovigen blijven over
3. Ontzuiling: Mensen hebben hun zuil niet meer nodig en meer toegang tot anderen

Opdracht (10 min.)

Door de welvaart hebben Nederlanders, en dus ook de jongeren, meer vrije tijd en meer geld te besteden. Dit deden jongeren in allerlei groepen. Drie bekende groepen in NL in de jaren 60 zijn Nozems, Provo's en Hippies. 

1. Mensen met een achternaam beginnend met een A t/m H verdiepen zich in de Nozems
2. Mensen met een achternaam beginnend met een K t/m M verdiepen zich in de Provo's 
3. Mensen met een achternaam beginnend met een N t/m Z verdiepen zich in de Hippies

Zorg dat je in ieder geval kunt uitleggen uit wie jouw groep bestond, wat ze wilde, hoe je ze kon herkennen en of jij je thuis zou voelen bij deze groep. 

Gebruik je boek en het internet.

Leerdoelen check

• Je kunt beschrijven wanneer een waardoor Nederland een comsumptiemaatschappij werd. 
• Je kunt de samenhang uitleggen tussen woningnood, verstedelijking en toenemende mobiliteit
• Je kunt uitleggen wanneer en waardoor ontzuiling en ontkerkelijking op gang kwamen en welke invloed dit had op de politieke verhoudingen 
• Je kunt kenmerken noemen van de belangrijkste vormen van jongerencultuur uit de jaren 50, 60 en 70 

In deze prent geeft Straaten een mening weer over een economische
ontwikkeling in Nederland vanaf de jaren 1960.
Leg uit welke mening Van Straaten weergeeft, waarbij je je antwoord
ondersteunt met een verwijzing naar de bron

Opdracht (10 min.)

• Je krijgt in tweetallen een van de volgende decennia in de NL-geschiedenis: Jaren 70, 80, of 90. 
• Hier schrijf je een korte samenvatting over. De volgende woorden moeten langskomen: 

1. Jaren 70: Joop den Uyl, economische neergang, oliecrisis, Suriname, Autoloze zondagen. 
2. Jaren 80:  Economische crisis, Lubbers, Krakers, bezuinigingen, poldermodel, Punkers. 
3. Jaren 90:  Vredesmissies, economische voorspoed, EU, Gabbers, Multiculturele samenleving. 

Controlevraag 

Gebruik bron 11.

Volgens de actiegroep Wij Vrouwen Eisen zijn in 1975 nog niet alle

doelen van de tweede feministische golf behaald.

3p 22 Licht dit toe door:

 aan te tonen dat volgens de actiegroep de emancipatie van de vrouw

nog niet is voltooid, en

 aan te geven welke oorzaak de actiegroep daarvoor weergeeft,

waarbij je je antwoord ondersteunt met een verwijzing naar de bron.