H1 Grammatica woordsoorten - betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Dinsdag 8 maart 

Pak je leesboek en start met lezen

Uitleg en oefenen betrekkelijke voornaamwoorden

Aan de slag 

Het bestuur nam de beslissing... de trainer ontslagen moest worden.

1. die
2. dat

De vraag... het team gaat trainen, moet snel beantwoord worden.

1. die
2. wie

H1 Betrekkelijk voornaamwoord 

Lesdoelen: Aan het einde van de les weet je wat een betrekkelijk voornaamwoord is en kun je deze herkennen in de zin. 

Aan het einde van de les weet je wat een betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent is en kun je deze herkennen in de zin. 

Betrekkelijk voornaamwoord

• Die
• Dat
• Wie 
• Wat

(welke of hetgeen)

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

De man die in het ziekenhuis lag, is weer beter.

betrekkelijk voornaamwoord: die want die verwijst naar een woord dat eerder in de zin genoemd is. Antecedent: de man want de man is het eerder genoemde woord en staat vlak voor het betr. vnw

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (1)

De boom die omgevallen is, rot weg.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent? 

De boom die omgevallen is, rot weg.

Die = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar het woord/woorden dat eerder genoemd is)

De boom = antecedent (die zegt iets over de boom)

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (2)

De burgemeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden. 

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent? 

De burgemeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden. 

Dat = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar het woord/woorden dat eerder genoemd is)

Het voetbalelftal = antecedent (dat zegt iets over het voetbalelftal )

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (3)

De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent? 

De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer .

Wie = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar een woord dat eerder genoemd is)

De juffrouw= antecedent (zegt iets over wie)

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (4)

Ik heb tijdens LessonUp mijn best gedaan, wat een verstandige beslissing was.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent? 

Ik heb tijdens LessonUp mijn best gedaan, wat een verstandige beslissing was.

wat= betrekkelijk voornaamwoord

tijdens LessonUp mijn best gedaan = antecedent

Herhaling antecedent

Dus...

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

Betrekkelijk voornaamwoord met een ingesloten antecedent antecedent

Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: diegene die/datgene wat.

Voorbeeld 1 (betrekkelijk vnw. met ingesloten antecedent)

Wie dit leest is gek.

Wie is geen vragend voornaamwoord, maar wie is een betrekkelijk voornaamwoord.

Wie kun je vervangen door: 'Diegene die dit leest, is gek.'

Antecedent is ingesloten - namelijk 'diegene die' want diegene verwijst naar 'die' (betrekkelijk voornaamwoord)

Voorbeeld 2 (betrekkelijk vnw met ingesloten antecedent)

Wat je daar eet, is ongezond.

Wat je daar eet, is ongezond.

Wat= betrekkelijk voornaamwoord

Wat kun je vervangen door: Datgene wat je eet, is ongezond.

Antecedent is ingesloten - namelijk 'datgene' want datgene verwijst naar 'dat' (betrekkelijk voornaamwoord)

Korte herhaling:

Betrekkelijk voornaamwoord met een ingesloten antecedent

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: diegene die/datgene wat.

Aan de slag 

Maken H1 Grammatica woordsoorten - betrekkelijk voornaamwoord. Blz. 30/31 

opdracht 1 en 2

Noem de betrekkelijke voornaamwoorden

Wat heb je geleerd over het betrekkelijk voornaamwoord?