par. 8.4: Zuid Afrika na de apartheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 8.4 Zuid Afrika 

Één team, een land?

De Apartheid voorbij

Herhaling

In de volgende twee slides wordt kort herhaald hoe de Apartheid in Zuid Afrika werd afgeschaft.

wordt

• Nelson Mandela deed tijdens zijn presidentschap hard zijn best om Zuid Afrika bij elkaar te houden, te voorkomen dat de verschillende bevolkingsgroepen elkaar niet zouden gaan bevechten. Mandela wilde één land, een Regenboognatie ("Rainbownation").

• Een sleutelrol in de overgang naar democratie en de verzoening tussen bevolkingsgroepen speelde de "Waarheids en verzoeningscommissie" ("Truth and revconciliation commission") onder leiding van bisschop Desmond Tutu.  Wat dat was en waarom deze was opgericht. lees je op de volgende slide.

In Wikipedia staat de volgende samenvatting van de Waarheids en Verzoeningscommissie, of Truth and Reconciliation Commission, afgekort TRC:

De TRC was een compromis waarin de meeste politieke partijen zich konden vinden. Men had de keuze uit vervolging van alle apartheidsdaders óf amnestie voor alle apartheidsmisdaden. Dat kwam neer op alles of niets. Vervolging van alle daders was onbegonnen werk, maar amnestie voor iedereen vond men ook onwenselijk. De kerngedachte van de TRC kan samengevat worden als amnestie in ruil voor waarheid. 

Persoonlijke amnestie werd alleen toegekend als de persoon in kwestie de volledige waarheid zou onthullen over zijn of haar misdaden begaan onder de apartheid én indien de misdaad in kwestie politiek gemotiveerd was.

De doelstellingen van de TRC waren:

een zo volledig mogelijk beeld schetsen van grove mensenrechtenschendingen begaan onder apartheid.

persoonlijke amnestie verlenen aan misdadigers, zowel uit de kringen van het apartheidsregime als aan de kant van de vrijheidsstrijders.

de waardigheid van de slachtoffers herstellen.

Dit laatste gebeurde door de slachtoffers de kans te geven hun ervaringen te vertellen en door vergoedingen voor te stellen ter compensatie van de gebeurtenissen uit het verleden en heden.

• In de volgende twee filmpjes krijg je een beeld van deze aanpak. Het eerste filmpje laat zien hoe het er aan toe ging, het tweede legt uit.

De aanpak van de Waarheids- en Verzoeningscommissie (TRC) kun je zien als een mengelmoes tussen de Afrikaanse Ubuntu ("menselijkheid tegenover anderen")-filosofie, het Christendom en traditionele Zuid Afrikaanse dorpsrechtspraak. Wat is de kern van de aanpak van de commissie?

De afbeelding links geeft het ideaalbeeld van Zuid Afrika als de 'Rainbow-nation' weer, zoals Nelson Mandela en het ANC het graag zagen in het begin. Wat houdt dat ideaalbeeld in?

Ondanks de goede bedoelingen en (gedeeltelijke) successen van Nelson Mandela, de idealen van de Rainbownation en de Waarheids- en Verzoeningscommissie zijn er in Zuid Afrika toch nog veel problemen. Kijk nog eens naar het volgende filmpje, en benoem de problemen. 

Wat zijn de voornaamste problemen in Zuid Afrika vandaag de dag?

Een van de grootste problemen na Mandela's presidentschap was de enorme corruptie op overheidsniveau die met name ontstond onder het presidentschap van Jacob Zuma, de derde ANC president van Zuid Afrika  na de afschaffing van Apartheid. Inmiddels is hij , na negen jaar presidentschap, afgezet. Zelf vindt hij echter dat hij niets fout heeft gedaan, zoals het interview in de volgende slide aangeeft:

Een ander probleem na de Apartheid zijn de ontstellend hoge moord- en misdaadcijfer in Zuid Afrika. Hoewel de meeste moorden gepleegd we(o)rden op gekleurde Zuid Afrikanen, is ook het moordcijfer of blanke Zuid Afrikanen gestegen. Veel blanke Afrikaners/Boeren voelen zich daardoor bedreigd, en richtten al in de jaren negentig allerlei paramilitaire organisaties op. De bekendste is de Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) van Boerenleider Eugène Terre'Blanche, inmiddels overleden. Daarvan zie je eerst een filmpje zo. Maar ook tegenwoordig zijn er nog van dergelijke bewegingen als de AWB, zoals het tweede filmpje laat zien. 

Op welke ideologie heeft de AWB zich duidelijk laten inspireren voor zijn symbolen en vlaggen?

Weer een ander probleem is de grote sociaal-economische ongelijkheid in het land. Weliswaar is Apartheid afgeschaft en zijn alle Zuid Afrikanen -blank en zwart- politiek en juridisch gelijk. Maar de inkomensongelijkheid en het gebrek aan economische vooruitzichten zorgen nog steeds voor een tweedeling.

Leg uit hoe de inkomensverschillen:
- Zowel de ongelijkheid in de samenleving -Apartheid- in stand houdt,
- Als de zwarte gemeenschap ontwricht.

Waarom bezetten deze zwarte landwerkers het land van deze blanke boer?

Er zijn zelfs mensen die vinden dat de "regenboognatie" mislukt is. In het volgende filmpje zie je hoe er de laatste jaren steeds meer polarisatie optreed in Zuid Afrika.

Beantwoord nu de twee eindvragen hieronder: probeer je in te leven in beide zijden, namelijk dat van:
- De rector van de Universiteit van Stellenbosch en
- De leider(s) van het (zwarte) Studentenprotest en

1. Geef aan wat ieders standpunt is en,
2. Geef weer wat in jouw ogen bij elk het belangrijkste argument is voor hun standpunt.

Einde

Van deze LessonUp