Levensloop combinatieles

• Middelbare school

Wat zou jij persoonlijk gedaan hebben bij het spel 'Golden Balls' en waarom?

Economische spellen

Economisch spel:

elke situatie waarin twee of meer actoren in een economische context beslissingen moeten nemen die een wederzijdse invloed heeft op de uitkomst van die beslissingen.

Strategie:

een keuze die een speler in een economisch spel kan kiezen

duidelijke keuzes en gevolgen:

duidelijk economisch spel

onduidelijke keuzes en gevolgen:
onduidelijk (of zelfs niet-bestaand) economisch spel

Samenwerken & Onderhandelen F1 & F2

Definities om te onthouden:

• Simultaan spel: een situatie binnen een economisch spel, waarbij de spelers gelijktijdig een beslissing moeten nemen.

• Sequentieel spel: een economisch spel waarbij de éne speler reageert op de beslissing van de andere speler.

Definities om te leren:

• Dominante strategie: de situatie waarin een ‘speler’ voor dezelfde actie kiest, ongeacht de keuze van de andere speler’.

• Nash-evenwicht: de situatie waarbij de uitkomst van een economisch spel bepaald is, omdat beide spelers een dominante strategie hebben.

• Gevangenedilemma: er zijn twee partijen die onafhankelijk van elkaar een keuze moeten maken. Doordat beide partijen in hun eigenbelang kiezen, komt er een uitkomst die voor beide partijen niet optimaal is.

Wat is de dominante strategie van Jumbo?

1. Niet op zondag open zijn
2. Wel op zondag open zijn

Wat is de dominante strategie van de AH?

1. Wel op zondag open zijn
2. Niet op zondag open zijn

Het Nash-evenwicht is dus dat ze allebei open zijn

Verandert het Nash-evenwicht door de nieuwe situatie?

1. Jawel, en het nieuwe Nash-evenwicht is Niet/Niet
2. Nee, deze blijft Wel/Wel

Wat is het Nash-evenwicht in deze situatie?

1. één van de twee supermarkten is open op zondag, de andere niet
2. Beide supermarkten zijn open op zondag
3. Beide supermarkten zijn dicht op zondag

Is bij het Nash-evenwicht sprake van een gevangenendilemma?

1. Ja
2. Nee

Wat is of zijn het/de Nash-evenwicht(en) in dit simultaan spel?

1. Dansen/Dansen
2. Bordspellen/Bordspellen
3. Dansen/Dansen en Bordspellen/Bordspellen
4. Dansen/Bordspellen en Bordspellen/Dansen

Wat is of zijn het/de Nash-evenwicht(en) in dit sequentieel spel?

1. Als Elise eerst gaat wordt het Bordspellen/Bordspellen
2. Als Elise eerst gaat wordt het Dansen/Dansen
3. Als Wouter eerst gaat wordt het Bordspellen/Bordspellen
4. Als Wouter eerst gaat wordt het Dansen/Dansen

Wouter zegt: "ongeacht wat jij kiest, ik kies voor bordspellen." Wat kiest Elise?

1. Dansen
2. Bordspellen

Twee universiteiten plannen hun open dag in:

1. Maastricht en Utrecht kiezen beide voor zaterdag
2. Maastricht kiest voor zondag, Utrecht voor zaterdag
3. Maastricht kiest voor zaterdag, Utrecht kiest voor zondag
4. Maastricht en Utrecht kiezen beide voor zondag

Wat kunnen de twee universiteiten doen om elkaar niet in de weg te plannen?

Twee universiteiten plannen hun open dag in:

1. Maastricht en Utrecht kiezen beide voor zaterdag
2. Maastricht kiest voor zondag, Utrecht voor zaterdag
3. Maastricht kiest voor zaterdag, Utrecht kiest voor zondag
4. Maastricht en Utrecht kiezen beide voor zondag

Een suboptimale uitkomst, via een gevangenendilemma, kan opgelo

Wat kunnen de twee universiteiten doen om elkaar niet in de weg te plannen?

De koude oorlog: wat is strategisch?

1. Beide landen produceren geen kernwapens
2. De Sovjet-Unie produceert kernwapens, de V.S. niet
3. Beide landen produceren kernwapens
4. Geen van deze antwoorden is correct

Wat kunnen de V.S. en de Sovjet-Unie doen om uit dit gevangenendilemma te komen?

De badkamer poetsen: wat is strategisch?

1. Miranda poetst de badkamer, Wouter niet.
2. Wouter poetst de badkamer, Miranda niet.
3. Miranda en Wouter poetsen de badkamer.
4. Niemand poetst.

Wat kunnen Miranda en Wouter doen om toch een gepoetste badkamer te hebben?

Ontsnappen uit een gevangenendilemma F3:

• Sociale normen

• Collectieve dwang: de macht die een groep heeft om te zorgen dat iedereen zich aan de geldende regels houdt.

• Bijvoorbeeld: het aanhouden van de anderhalve meter afstand

Ontsnappen uit een gevangenendilemma F3:

• Geloofwaardige dreiging: een middel om de andere speler in een economisch spel tot een gewenste keuze te dwingen waarbij het middel geen onacceptabel negatieve gevolgen heeft voor de speler die er mee dreigt.

• Bijvoorbeeld: als de Sovjet-Unie kernwapens blijft maken, doet de V.S. dat ook.

Ontsnappen uit een gevangenendilemma F3:

• Zelfbinding: een actie waarmee je de concurrentie kunt overtuigen dat je zult handelen in het gezamenlijk belang. 

• Bijvoorbeeld: de badkamer poetsen wordt in een rooster gezet door beide spelers en gecontroleerd door de ander.

Ontsnappen uit een gevangenendilemma F3:

• Reputatie: hoe andere spelers verwachten dat een speler zich gaat gedragen.
  

• Bijvoorbeeld: iemand speelt alleen maar steen in een steen-papier-schaar toernooi.

Stappenplan voor een economisch spel:

• Begrijp de context van het spel: de spelers, de keuzes en de resultaten

• Vind de hoogste winst of het beste resultaat voor beide spelers door de vraag te stellen: 'als speler A dit kiest, wat kiest speler B dan?'

• Vind potentiële Nash-evenwichten door bovenstaande strategie

• Is het Nash-evenwicht het beste resultaat mogelijk in het spel? Zo niet: dan is het een gevangenendilemma

• Hoe komen de spelers uit het gevangenendilemma?