Taalkunde

• HBO

Taalwetenschap in de klas: taalkundig onderzoek voor en door leerlingenTaalkunde

Twee lijnen

• Doel MET het project

       Overstap VO naar WO vergemakkelijken

• Doel BINNEN het project

       Hoe kunnen lln onderzoek doen naar taalkundige onderwerpen?

Opzet van het project

• Beatrix College Tilburg
• Naar boven gegroeide mavo => weinig WO medewerkers
  
• Inlenen van universitair docenten
  
• Gedurende half jaar 2 uur voor de klas (maatschappijleer)
• Leerlingen onderzoek laten doen naar taalkundig onderwerp

Doelen van project

• Leerlingen voorbereiden op profielwerkstuk
• Kennismaken met "de lappendeken" van het hoger onderwijs
• Leerlingen het plezier van het onderzoek doen laten ervaren
• Veel vormen van onderzoek, ook ruimte voor exact!

Doelen van project

• De breedte van taal in beeld brengen
• Besef: we weten veel van taal, zonder dat we het doorhebben
• Meer waardering voor meertaligheid in de klas
• Abstracte zaken als klinkerdriehoek in beeld
• Docenten ondersteunen om lln beter voor te bereiden op WO (bv vraagstelling)

Doel binnen het project

Alle leerlingen onderzoek laten doen naar een taalkundig onderwerp.

Bekende duo's

Noem twee
onbekende duo's

Welke patronen herken je
(werk in tweetallen)?

Mogelijke patronen

Betekenis

bekend voorop                                    oudste voorop

man voorop                                           hoogste status voorop

Vorm

Geen swa aan het einde van eerste woord

kort voor lang

voorklinker voor achterklinker

Onderzoek naar...

• Taal als systeem (van klank naar zin)
• Taalgebruiker (bv taalverwerving door kinderen)
• Taal en brein (bv afasie)
• Taal en technologie (opsporen taalfouten, ChatGPT)
• Taal als sociaal construct (dialectgebruik)

Maak gebruik van meertaligheid in de klas!

Vier manieren van onderzoek doen

• Analyseren (bestaande) materialen
• Attitude meting
• Kwalitatief onderzoek
• experimenteel onderzoek

1. Analyseren bestaande materialen

• Voorbeeld Jip & Janneke
• (bestaande) gegevens verzamelen, analyseren & categoriseren
• patronen afleiden
• Koppelen aan fonologie
• onbewuste taalkennis
• abstracte theorie: vb klinkerdriehoek

abstracte theorie: klinkerdriehoek

2. Attitude meting

• al dan niet gebaseerd op voorgelegd materiaal
• koppelen aan taalattitudes
• koppelen aan taalpolitiek

3. Kwalitatief onderzoek

• Interview, dagboeken etc.
• Meer de diepte in
• Koppelen aan historische ontwikkelingen
• koppelen aan maatschappelijke status 

4. Experiment

• Manipulatie van effectmeting
• Koppelen aan methodologische noties

       randomisering

       verschillen tussen- en binnenproefpersonen

       populatie en steekproef