H7 Veroveraars en bestuurders van een grootrijk V2

• Geschiedenis
• Buitengewoon secundair onderwijs
• Secundair onderwijs

H7 Veroveraars en bestuurders van een grootrijk 

VRAAG 2

Hoe werd de stadstaat Rome bestuurd?

Opdracht 8

Ga na wie in Rome privémacht uitoefende

LWB p.118-120

D12 Gaius vertelt

Luister naar het fragment (lees mee op p.118) en vul het schema aan op p.119:

a) vul de familieleden aan.

c) Vul de functies aan.

Opdracht 8d
In de Romeinse samenleving was er gelijkheid tussen man en vrouw.

Fout, de man besliste alles in het huishouden

1. juist
2. fout

Opdracht 8d
Eenmaal volwassen was een Romeinse man volledig zelfstandig.

Fout, iedereen bleef onder het toezicht van de pater familias.

1. juist
2. fout

Opdracht 8d
De pater familias was binnen de familie een alleenheerser

1. juist
2. fout

Opdracht 8e 

Rome was een patriarchale samenleving

Het Latijnse woord 'pater' vind je terug in dit begrip.

Betekenis 'pater' = vader

In een patriarchale samenleving ligt de macht bij de mannen

1. juist
2. fout

In een patriarchale samenleving hebben vrouwen evenveel inbreng als mannen

1. juist
2. fout

In een patriarchale samenleving wordt de macht binnen een familie overgedragen van vader op zoon.

1. juist
2. fout

D13: De Romeinse naamgeving

1. Voornaam: keuze uit een korte lijst (Appius, Gaius, Lucius, Marcus, ...) of volgnummer kind (Quintus, Sextus,...)
2. Gensnaam (gens = familae die afstammen van eenzelfde stamvader)
3. Bijnaam: lichamelijk kenmerk of bijzondere prestatie

D14 Gaius vertelt verder

Luister naar het fragment (lees mee op p.120) en vul het schema aan op p.120:

Opdracht 9

Ga na wie in Rome publieke macht uitoefende

LWB p.121-124

D15: RES PUBLICA

Res Publica = de publieke zaak

= de gemeenschappelijke Romeinse belangen:

• oorlog / vrede
• het leger
• orde bewaren

Omschrijf in eigen woorden wat een standenmaatschappij is.

D16: De Romeinse standenmaatschappij

Welke vier standen waren er in de Romeinse maatschappij?

Welke twee standen behoren tot de groep van de burgers?

1. vreemdelingen en slaven
2. plebejers en vreemdelingen
3. patriciërs en vreemdelingen
4. patriciërs en plebejers

9d
In de Romeinse samenleving was er ...

1. gelijkheid
2. ongelijkheid

BELANGRIJK!

Binnen dezelfde stand waren er ook grote sociale verschillen.

Niet alle patriciërs waren rijk en machtig. 

Plebejers konden ook rijk en machtig zijn.

Zelfs tussen slaven bestonden grote verschillen.

9g
Patriciërs hadden ... publieke macht.

1. geen
2. weinig
3. veel

9g
Plebejers hadden ... publieke macht.

1. geen
2. weinig
3. veel

9g
Vreemdelingen hadden ... publieke macht.

1. geen
2. weinig
3. veel

9g
Slaven hadden ... publieke macht.

1. geen
2. weinig
3. veel

Opdracht 10

Ga na hoe de stadstaat Rome werd bestuurd

LWB p.122-125

VERGADERINGEN

Senaat

Volksvergadering

SENAAT

Wie zit er in de Senaat?

• De patres familias van de patriciërfamilies
• Ex-magistraten (kunnen ook plebejers zijn)

Hoeveel leden?

• Aanvankelijk 300
• Later meer dan 600

Termijn (hoe lang zetelt men)?

• Voor het leven

TAKEN VAN DE SENAAT

• adviezen geven aan magistraten
• voorstellen van nieuwe wetten
• controle van de rijksfinanciën
• controle van de magistraten

RAADGEVENDE MACHT

VOLKSVERGADERING

Wie zit er in de Volksvergadering?

• Alle burgers (patriciërs + plebejers)

Hoeveel leden?

• Duizenden

Termijn (hoe lang zetelt men)?

• Voor het leven

TAKEN VAN DE VOLKSVERGADERING

• magistraten verkiezen
• wetten stemmen
• beslissen over oorlog en vrede

WETGEVENDE MACHT

MAGISTRATEN

Consuls

Lagere magistraten

CONSUL

Wie?

• 2 verkozen burgers

Hoeveel leden?

• 2

Termijn (hoe lang zetelt men)?

• 1 jaar (per periode van 10 jaar)

De twee consuls hebben om beurten 6 maanden de leiding, de andere consul heeft dan vetorecht.

TAKEN VAN DE CONSULS

• recht spreken
• republiek leiden
• leger aanvoeren
• voorzitten van Senaat en Volksvergadering

UITVOERENDE EN RECHTERLIJKE MACHT

LAGERE MAGISTRATEN

Wie?

• verkozen burgers

Termijn (hoe lang zetelt men)?

• 1 jaar

MOGELIJKE FUNCTIES

• quaestor (financiën)
• aediel (publieke werken)
• praetor (rechtspraak)
• lagere functies

UITVOERENDE EN RECHTERLIJKE MACHT

SPQR

Senatus Populusque Romanus

(= de Senaat en het Volk van Rome)

Wetten werden in Rome uitgevaardigd in naam van Senaat en Volk 

(wetten moesten de Senaat en de Volksvergadering passeren)

D19 Schema politieke loopbaan in Rome (met minimumleeftijd)

De magistraten vormden een hiërarchie:

• Hoe hoger de positie, hoe meer macht.
• Je moest alle ambten doorlopen hebben om consul te kunnen worden.

D20 Politieke carrière in Rome

Troeven om als magistraat verkozen te worden:

• afkomst (belangrijke en rijke familia)
• geslacht (enkel mannen)
• omkoperij
• populariteit
• redenaarstalent (overtuigen met woorden)
• rijkdom (verkiezingscampage = duur)
• succes in de oorlog (prestige!)
• vrijgevigheid (patronus - client!)

Politiek was in de eerste eeuwen van de Republiek bijna een monopolie (alleenrecht) van de patriciërs:

• Voor plebejers was het moeilijk om carrière te maken: geen goede afkomst, geen militaire successen,...
• Plebejers konden enkel in de Senaat zetelen indien ze al magistraat geweest waren. Als pater familias van een patriciërsfamilie zetelde je automatisch.

D21 Machtsmisbruik in de republiek vermijden

Rome was eerst een koninkrijk: koningen misbruikten hun macht.

In 509 v.C. werd Rome een republiek: Romeinen wilden machtsmisbruik voorkomen:

• Magistraten werden verkozen voor slechts 1 jaar.
• Consuls waren altijd met twee
• Een consul was maar 6 maanden echt aan de macht, de andere consul had vetorecht.
• Je moest 10 jaar wachten om opnieuw consul te kunnen worden.

D22 Dictators in de republiek Rome

Indien er oorlogsdreiging was, werd er een dictator aangesteld:

• ex-consul
• maximaal 6 maanden
• alle macht: wetten moesten niet langs Volksvergadering en Senaat passeren om snel te kunnen beslissen

In crisissituaties moest er snel beslist en gehandeld worden.

Dictators vandaag

Voorbeelden:

• Loekasjenko  - Wit Rusland
• Kim Jong Un - Noord Korea

Gelijkenis Romeinse en huidige dictators: alle macht in handen

Verschil: huidige dictators blijven langer aan de macht.

D23 Verschil 

koninkrijk - republiek

Huistaak

H7V2: Het bestuur in Rome

Bookwidget op google classroom