Visie op zorg
Een zorgplan kan op verschillende manieren worden gemaakt. Dat hangt af van welke visie op zorg je instelling heeft.
Het beeld dat je hebt van je beroep, heet een visie. Het is de wijze waarop je tegen je beroep aankijkt. Jouw visie is gebaseerd op dat wat je in de opleiding hebt geleerd en dat wat je tijdens stage hebt meegemaakt. Door je kennis, kunde en vaardigheden kan je visie op zorg in de loop der jaren veranderen. Elke zorginstelling heeft ook een visie. Deze is meestal te vinden op hun website. Hierin staat wat ze belangrijk vinden in de zorg voor de cliënten. Begrippen die vaak gebruikt worden in visies zijn kwaliteit van leven, eigen regie, veilig en thuis voelen.
Medische visie
De medische visie is een traditionele visie waarbij het gaat om de zichtbare symptomen van de cliënt. Er wordt gekeken welke zorg een cliënt nodig heeft en die wordt geboden, zonder te kijken naar de voorkeuren van een cliënt. De zorgverlener bepaalt welke zorg nodig is. In het zorgplan worden problemen beschreven die de cliënt heeft, doelstellingen geformuleerd en handelingen beschreven die het probleem moeten verhelpen. Een cliënt heeft bijvoorbeeld een wond aan het been. Het doel is dat de wond dicht moet. De handelingen zijn, dat er tweemaal daags wondbehandeling nodig is. Voor een cliënt kan dit erg onpersoonlijk zijn. Er wordt niet gekeken naar psychische en sociale gevolgen van de wond. De medische visie wordt in Nederland, in de langdurige zorg, nauwelijks nog gehanteerd. De zorg in een ziekenhuis lijkt er nog het meeste op, maar ook daar heeft men oog voor de persoon van de patiënt
Holistische visie
Bij de holistische visie zien de zorgverleners de mens als één geheel. Bij een mens zijn drie aspecten te onderscheiden, het psychische, sociale en het lichamelijke aspect. Deze zijn volgens het holisme onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wanneer je griep hebt gehad en je gaat lekker warm douchen, voel je je daarna beter en heb je misschien wel energie om bij een vriend of vriendin langs te gaan.
Bij verschillende zorgorganisaties worden werkzaamheden zo op elkaar afgestemd dat er een samenhang in de zorg ontstaat op alle deze drie aspecten. In het zorgplan vind je de drie aspecten ook terug in de wensen en behoeften van de cliënt. Wanneer een cliënt een wond aan het been heeft, wordt er ook gekeken op welke manier de pijn bestreden kan worden, zodat de cliënt zich prettiger voelt. Ook wordt beschreven op welke manier de cliënt zijn sociale contacten kan onderhouden, totdat de wond dicht is.
Emancipatorische visie
Bij de emancipatorische visie wordt de cliënt als een uniek persoon gezien en hij geeft zelf de richting aan in zijn leven en in de zorg. De cliënt is zelf verantwoordelijk voor de zorg die hij krijgt. De zelfzorg die een cliënt kan uitvoeren is een groot onderdeel van de emancipatorische visie. De cliënt en de zorgverlener zijn gelijkwaardig aan elkaar. In de thuiszorg en GGZ wordt deze visie veel gebruikt. Een cliënt die thuis woont, kan zelf bepalen dat de zorgverlener ’s middags moet komen om een wond te verzorgen, omdat hij ‘s ochtends naar de markt wil. Dit staat in het zorgplan, waar de cliënt ook zelf de regie over heeft.
Eigen regie van de cliënt
Het is belangrijk dat ieder mens zijn leven kan leiden zoals hij dat wenst. Eigen regie staat voor zelfsturing geven aan en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven. Je denkt met een cliënt mee over hoe hij zijn eigen regie zoveel mogelijk kan behouden. Soms kan een cliënt handelingen nog zelf doen, soms kan een familielid, mantelzorger of vrijwilliger iets voor de cliënt betekenen. En soms moet jij het overnemen. Wanneer een cliënt tijdelijk of chronisch ziek is, betekent dit vaak dat de cliënt niet meer geheel zelfredzaam is. Het zegt echter niets over zijn vermogen om keuzes en beslissingen te maken. Iemand kan bijvoorbeeld niet meer zelf boodschappen doen omdat hij in een rolstoel zit, maar hij kan wel bepalen dat hij vanavond bloemkool wil eten en de buurvrouw vragen of ze dit wil kopen
Leesbaarheid van het zorgplan
De cliënt is de eigenaar van het zorgplan. Een cliënt mag en kan zijn zorgplan dan ook te allen tijde lezen en inzien. Dat betekent dat een zorgplan leesbaar moet zijn.
Met leesbaar bedoelen we dat het taalgebruik voor iedereen duidelijk en te begrijpen is. Dit geldt ook voor andere zorgverleners en familie die bij de cliënt betrokken zijn. Ook voor hen moet helder zijn welke wensen een cliënt heeft en hoe ze de cliënt moeten ondersteunen bij het in stand houden of verbeteren van zijn kwaliteit van leven.