Berekeningen aan mengsels
1 / 14
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Benoemen leerdoelen:
- De leerling kan de concentratie van een (opgeloste) stof in een mengsel berekenen
- De leerling kan het massa- en volumepercentage van een (opgeloste) stof in een mengsel berekenen
- De leerling kan rekenen met kruislings vermenigvuldigen
Slide 3 - Tekstslide
Links en rechts van het '='teken moet hetzelfde gebeuren, omdat het gelijk aan elkaar is.
Om bij D te komen moet je dus zowel de linker- en rechterkant van het '='-teken delen door A.
Hoe doen we dit nu bij het volgende voorbeeldje?
A x 4 = 3 x 6
A = (3 x 6) / 4 = 18 / 4 = 4,5
Slide 4 - Tekstslide
Mengsels bestaan uit twee of meer verschillende stoffen
De hoeveelheid stof in een hoeveelheid mengsel kan op drie manieren worden gegeven: concentratie, massapercentage en volumepercentage
Slide 5 - Tekstslide
Voordat we gaan rekenen met concentraties, wil ik eerst ervoor zorgen dat jullie weten wat we bedoelen wanneer er over concentratie gepraat wordt. Zoals net gezegd is de concentratie dus de hoeveelheid van een bepaalde stof in een mengsel. Als we dan naar dit plaatje kijken, en we willen iets zeggen over de concentratie van de rode stof in dit mengsel. Wat kunnen we dan over de concentratie zeggen?
De concentratie van de rode stof wordt kleiner van links naar rechts. Ofwel, helemaal rechts zouden we een concentratie kunnen hebben van 20 g/L, terwijl we rechts een concentratie van 1 g/L rode stof in het mengsel hebben.
Slide 6 - Tekstslide
Concentratie heeft de volgende formule.
Vaak gaat het bij concentratie om een vaste stof opgelost in een vloeistof. Voor een vaste stof wordt vaak een massa eenheid gebruikt, zoals kilogram. En voor vloeistoffen wordt juist vaak een volume eenheid gebruikt, zoals een liter.
Om de concentratie uit te rekenen voor een vaste stof in een vloeistof, deel je de massa van de vaste stof door het volume van de vloeistof.
Concentraties worden daardoor vaak uitgedrukt in termen als gram per liter, gram per milliliter, of bijvoorbeeld milligram per liter.
Slide 7 - Tekstslide
Nu gaan we samen door wat voorbeelden heenwerken en dat wil ik met een stappenplan doen:
1. Gegeven
2. Gevraagd
3. Formule/Tabel
4. Berekening
5. Antwoord
We gebruiken dit stappenplan zodat jullie getraind worden in de juiste informatie uit een vraag halen en altijd een berekening gaan opschrijven, zodat jullie volle punten kunnen scoren op een toets en een beetje een gevoel krijgen voor chemisch rekenen.
Slide 8 - Tekstslide
Gegeven: volume mengsel = 150 mL, massa vitamine B6 = 0,06 mg
Gevraagd: Concentratie mg B6 per mL
Formule/Tabel: Concentratie
Berekening: 0,06 mg / 150 mL = 0,0004 mg/mL
Antwoord: Er zit 0,0004 mg vitamine B6 per mL halfvolle melk.
Slide 9 - Tekstslide
Gegeven: gewenste hoeveelheid = 1,5 mg per dag, concentratie B6 in melk = 0,0004 mg/mL
Gevraagd: Hoeveel mL melk moet je per dag drinken om 1,5 mg binnen te krijgen
Formule / Tabel: Kruistabel
Berekening: 1,5 / 0,0004 = 3750 mL
Antwoord: Een volwassene moet 3750 mL melk per dag drinken om de aanbevolen hoeveelheid binnen te krijgen.
Slide 10 - Tekstslide
Een concentratie, ofwel een bepaalde hoeveelheid opgeloste stof in een mengsel, konden we ook in percentages uitdrukken.
Een percentage betekent letterlijk per 100. Op het plaatje hier zie je 100 bolletjes. Daarvan kunnen we zien dat er drie roodgekleurd zijn. Hier kunnen we dus zeggen dat 3% van de bolletjes roodgekleurd is.
Voor percentages hebben we natuurlijk ook een formule. Eigenlijk dezelfde als bij concentratie, want het is weer de hoeveelheid (opgeloste) stof delen door de hoeveelheid mengsel. Maar nu doen we dit getal dus ook keer 100% om dus bij het percentage uit te komen. Nog een belangrijk verschil met de formule van concentratie, is dat de eenheden boven en onder de streep gelijk aan elkaar moeten zijn!
Als we bij concentratie nog een massa en een volume door elkaar konden delen, kan dat bij een percentage niet. Daar gebruik je altijd dezelfde eenheden. Dus je deelt een massa door een massa, en een volume door een volume. Hierdoor spreken we dus ook van een massa of een volumepercentage.
Slide 11 - Tekstslide
Gegeven: massa drop = massa mengsel = 250 gram, massa suiker = 145 gram
Gevraagd: massa% suiker in drop
Formule / Tabel: Massapercentage
Berekening: 145 / 250 * 100% = 58%
Antwoord: Het massa% suiker in drop is 58%
Slide 12 - Tekstslide
Gegeven: volume wijn = volume mengsel = 700 mL, volume alcohol = 91 mL
Gevraagd: volume% alcohol in wijn
Formule / Tabel: Volume%
Berekening: 91 / 700 * 100% = 13%
9100 / 700 = 13
9100 / 700 = 13
Antwoord: Het alcohol volume% in wijn is 13%
Slide 13 - Tekstslide
Als klein overzicht dus nog voor jullie: zie je een massa en een volume, dan berekn je een concentratie. Bij twee massa-eenheden een massa% en bij twee volume-eenheden een volume%.
Ben je daarmee klaar, dan pak je je werkboek en begin je aan de opdrachten van paragraaf 3.5 (Schrijf op whiteboard)
Slide 14 - Tekstslide
Laat leerlingen de formules benoemen en de gewenste eenheden
