H 1.3 De eerste steden.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.3 De eerste steden

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

-hoe de eerste steden ontstonden.

- welke groepen er ontstonden in de landbouwstedelijke samenlevingen.

-welke politieke ontwikkelingen plaatsvonden.

- welke culturele ontwikkelingen plaatsvonden.

KA: - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

1.3 De eerste steden

•  In de prehistorie leefden boeren in kleine dorpen
• De eerste stedelijke beschavingen ontstonden vanaf 3.500 v.Chr aan rivieren in het huidige Midden-Oosten
• Dorpen groeiden tot steden met muren, tempels en pakhuizen, doordat ....
• De landbouw genoeg opleverde, zodat niet iedereen boer hoefde te zijn --> ontstaan ambachtslieden

Ruïnes van Eridu.

Reconstructie van de poort van Eridu.

1.3 De eerste steden

Om een samenleving goed te leiden waren er leiders nodig om alles in goede banen te leiden. Er ontstond een sociale hiërarchie:

1. De monarch (koning)
2. Priesters (onderhouden contact met de goden)
3. Ambtenaren (helpen bij het bestuur) 
4. Handelaren (kopen, vervoeren en verkopen van producten) en ambachtslieden (gespecialiseerd in een ambacht)
5. Boeren en slaven

Het eiland Dilmu (Bahrein), was de belangrijkste markt in het Perzisch golfgebied. 

1.3 De eerste steden

• In de steden was men polytheïstisch: zij aanbaden meerdere goden
• Ook het schrift was noodzakelijk, bijvoorbeeld om leveranties (belasting) van de boeren aan de pakhuizen bij te houden
• Het schrift was van belang voor:
• Overdracht en bewaren van kennis en informatie
• Regels en afspraken konden vastgelegd worden in wetten en verdragen.
  Een voorbeeld: de wetscodex van Hammurabi

Het eiland Dilmu (Bahrein), was de belangrijkste markt in het Perzisch golfgebied. 

VWO 4

1.3 De eerste steden

Cultureel: gaat over het denken en doen van mensen, de manier waarop ze hun leven vorm geven

Politiek: gaat over de macht van een land, gebied, stad of institutie

Economisch: gaat over hoe mensen met middelen en geld omgaan

Sociaal: gaat over de verhoudingen van mensen onderling

De landbouwstedelijke samenleving

In de steden ontstonden beroepen door specialisatie: als iemand zich richt op een bepaalde vaardigheid. Bijvoorbeeld ambtenaren en priesters: de godsdienstige leiders. 

 

Er kwamen vakmensen met een ambacht:  een beroep waarbij iemand producten maakt met zijn handen en gereedschap. 

 

Steden waren afhankelijk van handel:  het kopen en verkopen van producten.  Dit gebeurde op een markt: de plaats waar producten worden gekocht en verkocht. 

De levenswijze van j-v

Ontstaan van landbouw(samenlevingen)

Ontstaan stedelijke gemeenschappen

Nomadisch bestaan

Bezit werd belangrijk; één kreeg meer bezit dan een ander.

Dieren werden gedomesticeerd

Sedentaire leefwijze

Specialisatie

Hiërarchische samenlevingen

Onderdeel van de natuur

Duidelijke rolverdeling 

Dorpen waren autarkisch

Sociale ongelijkheid

Elite

Belastingen

Schrift 

Lees de tekst 'Het ontstaan van steden'. Sleep de kenmerken de juiste plaats.

Juist

Onjuist

Aan het einde van de prehistorie groeiden sommige dorpen uit tot steden.

De steden hadden veel bewoners waarvan de meesten boer waren.

De eerste steden ontstonden bij rivieren.

De eerste steden waren van de Soemeriërs in Mesopotamië.

Gebruik de tekst 'Culturele ontwikkelingen'. Gebruik de 4 feiten.
A. De Soemeriërs hadden een bloeiende economie.
B. De Soemeriërs hadden een hoogontwikkelde cultuur.
C. De Soemeriërs hadden een ingewikkelde bestuursorganisatie.
D. De Soemeriërs ontwikkelden het spijkerschrift.

1. Feit a is een oorzaak van feit b.
2. Feit a is een oorzaak van feit c.
3. Feit a is een oorzaak van feit d.

Gebruik de tekst 'Culturele ontwikkelingen'. Gebruik de 4 feiten.
A. De Soemeriërs hadden een bloeiende economie.
B. De Soemeriërs hadden een hoogontwikkelde cultuur.
C. De Soemeriërs hadden een ingewikkelde bestuursorganisatie.
D. De Soemeriërs ontwikkelden het spijkerschrift.

1. Feit c is een oorzaak van feit a.
2. Feit c is een oorzaak van feit b.
3. Feit c is een oorzaak van feit d.