Tweelingfouten en taalvariatie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Planning

1. Doelen

2. Tweelingfouten

3. Opvulwoorden

4. Aan de slag

Doelen

- Aan het einde van de les ken je de voor- en nadelen van opvulwoorden.

- Aan het einde van de les herken je tweelingfouten. 

Tweelingfouten:

 Gebruiken van het verkeerde woord gebruiken, omdat (of doordat?) twee woorden op elkaar lijken in vorm of betekenis.

Wist jij dat zij elkaar al ........ van de basisschool?

1. kennen
2. kunnen

Als of dan?
Ik ben even groot ……. mijn zoon, maar kleiner …… mijn dochter.

1. dan, dan
2. als, dan
3. dan, als

Omdat of doordat?
Ik blijf thuis, ………. ik ziek ben.
Ik ben ziek,……….. ik iets verkeerds gegeten heb.

1. omdat, doordat
2. doordat, omdat

Te wijten of te danken aan?
Het ongeluk is te …….. aan het appen op de fiets.
De voldoende voor die toets is te ……….aan zijn harde werken.

1. danken, danken
2. wijten, danken
3. danken, wijten
4. wijten, wijten

Mits of tenzij?
Ik ga vanavond sporten, ...... het regent.
Ik ga vanavond sporten, ...... het droog is.

1. tenzij, mits
2. mits, tenzij

Opvulwoorden

Luister nou toch eens even! 
Kun je misschien een stukje opzij schuiven? 

Met zulke opvulwoorden bepaal je de gevoelswaarde van de hele zin. 

Welk effect hebben de opvulwoorden op deze zin?

Ik ben eigenlijk nog niet zo moe.

1. Versterkend
2. verzachtend
3. wollig
4. storend

Welk effect hebben de opvulwoorden op deze zin?

Kom toch gezellig binnen!

1. Versterkend
2. verzachtend
3. wollig
4. storend

Welk effect hebben de opvulwoorden op deze zin?
In principe denk ik dat wij toch nog maar even blijven.

1. Versterkend
2. verzachtend
3. wollig
4. storend

Welk effect hebben de opvulwoorden op deze zin?

Weet u soms ook de weg naar het station?

1. Versterkend
2. verzachtend
3. wollig
4. storend

Opvulwoorden

Als je ze te veel gebruikt, kunnen ze storend worden.

Dan zijn het stopwoorden! 

Aan de slag

Huiswerk 
- Blok 3 Over taal opdracht 3, 4 en 5

- p. 135-137

Planning

1. Lezen

2. Doelen

3. Terugblik

4. Taalvariatie

5. Aan de slag

Doel

- Aan het einde van de les ken je verschillende vormen van taalgebruik. 

Terugblik

- Tweelingfouten

- Opvulwoorden

Terugblik

- Tweelingfouten

omdat/doordat of te danken aan/te wijten aan.

- Opvulwoorden

gevoel geven aan een zin.

stopwoorden

Taalvariatie

Begrippen:

- Standaardtaal

- Dialect

- Regiolect

- Groepstaal

Wat is een voorbeeld van een dialect?

1. Nederlands/Fries
2. Zeeuws/Twents
3. Belgisch/Frans
4. Gronings/Brabants

Wat is een voorbeeld van een regiolect?

1. Brabants/Gronings
2. Nederlands/Fries
3. Twents/Zeeuws
4. Belgisch/Frans

Wat is een voorbeeld van groepstaal?

1. Jongerentaal/vaktaal
2. Belgisch/Fries
3. Afrikaans/Papiaments
4. Nederlands/Duits

Taalvarianten

Standaardtaal: taal geldt als norm in een land. 

• Standaardnederlands en Fries.

Dialect: Streektaal. Variant van een taal, die in een bepaald gebied wordt gesproken. 

• Zeeuws en Twents

Regiolect: Regionale variant van de standaardtaal. 

• Brabants en Gronings
  

Groepstaal: variant van de standaardtaal gesproken door een sociale groep.

• jongerentaal en sporttaal

Waarom hebben we een standaardtaal?

Kijkopdracht:

1. Welke taalvarianten hoor je?
2.  Als het een dialect is noteer je waar die vandaan komt.

Antwoorden

1. Surinaams Nederlands
   
2. Rotterdams
3. Jongeren/straattaal
4. Brabants

Aan de slag

Huiswerk 
- Blok 3 Over taal opdracht 8, 9 en 10

- p. 135-137