Hoofdstuk 5 chemische reacties 3 mavo herhaling

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

hst 5 chemische reacties 

Belangrijke aantoningsreacties

aan te tonen stof	indicator/aan-toningsproef	waarneming
water (H 2 O)	wit kopersulfaat	wit kopersulfaat wordt blauw in contact met water
koolstof-dioxide (CO 2 )	kleurloos/helder kalkwater	wordt troebel en wit als er CO 2 doorheen gaat
waterstof (H 2 )	gas opvangen en aansteken	je hoort een blaffend geluid
zuurstof (O 2 )	gloeiend voorwerp erbij	voorwerp gaat feller branden

Een reagens is ...

1. een stof om een andere stof mee aan te tonen.
2. een ander woord voor chemische reactie.
3. een stof die wordt aangetoond door een andere stof.

Met welk reagens kan je water aantonen?

1. Custart poeder
2. blauw kopersulfaat
3. wit kopersulfaat
4. Jood

Zuurstof kun je aantonen door:

1. Helder kalkwater wordt troebel
2. Wit kopersulfaat wordt blauw
3. Een een gloeiende houtspaander brandt feller
4. Bij verbranden hoor je een 'plop' geluid

5.2 reactievergelijkingen opstellen en naamgeving

• systematische naamgeving uitleg 
• herhaling reactievergelijking opstellen en kloppend maken

Naamgeving moleculaire stoffen:

hoeveel atomen van elke soort in verbinding

• atoomsoorten uit tabel 4 in de stof--> naam eindigt altijd op .........ide
  
• telwoorden: tabel 5 wat in de naam voor de atoomsoort staat, staat in de formule erachter
• b.v. difosforpentaoxide (P2O5) 
• moleculaire stoffen bevatten nooit metaalatomen
  
• veel stoffen hebben een triviale naam, zie binas tabel 42
  

tabel 4 vervoegingen

tabel 5 griekse naamwoorden

voorbeelden naamgeving

Systematisch naamgeving

Systematisch naamgeving

Naamgeving moleculaire stoffen: CBr4 heet:

1. koolstoftetrabromide
2. koolstoftetrabroom
3. koolstof(IV)broom
4. methaan

Griekse telwoorden (mono, di, tri ...) gebruik je bij de naamgeving van moleculaire stoffen. Wat betekent 'di'?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Formule

Naam

C2H4

H2O

NH4

CO3

Mono koolstof tri oxide

Di waterstof mono oxide

Di koolstof tetra waterstof

Mono stikstof tetra waterstof

par 5.3 rekenen aan reacties

• wet van behoud van massa,(massa gaat nooit verloren!)

1. massaverhouding

• Ijzer + zuurstof  ---> ijzeroxide
• 4,9 gram + 3,2 gram -->  8,1 gram

•  stel een kloppende reactievergelijking op
• stoffen reageren altijd met elkaar in een zelfde verhouding
• vul alle gegevens in een verhoudingstabel in en bereken je onbekende
• Aluminium + zuurstof --> aluminiumoxide
• of werk met kruislings vermenigvuldigen z.o.z.

Rekenen aan reacties met de Wet van behoud van massa

(Massa gaat nooit verloren!)

Hoeveel aluminium is er dan nodig om 10 g aluminiumoxide te maken?

1 Om 10,0 gram koperpoeder te verbranden is 2,5 gram zuurstof nodig.
Hoeveel koperoxide ontstaat hierbij?

Voor het produceren van ammoniakgas (NH3) kun je waterstof met stikstof laten reageren. De reactie en massaverhouding zijn hieronder weergegeven.
N2(g) + 3 H2(g) → 2 NH3(g) 14 : 3 : 17
Bereken hoeveel kg stikstof je nodig hebt om 0,77 kg ammoniakgas te produceren.

Oefenopgaven hfst 5

Afhankelijk van de tijd

Elke vraag 1 minuut nadenken, dan in je schrift of op het blad antwoord noteren. Dan behandelen we de vraag

1. De molecuulformule van campinggas is C4H10.
Welke van de onderstaande reactie schema’s geeft de verbranding van campinggas juist weer?

1. campinggas + koolstofdioxide → koolstof + water
2. campinggas + zuurstof → koolstofdioxide + water
3. campinggas + zuurstof → stikstofdioxide + water
4. koolstof + waterstof + zuurstof → koolstofdioxide + water

2 Welke reactieproducten ontstaan bij de verbranding van formaldehyde, CH2O?

1. koolstof, waterstof, zuurstof
2. koolstofdioxide, water
3. koolstofdioxide, water, zuurstof
4. stikstofdioxide, koolstofdioxide, water

4 Wat is de juiste uitgang voor de stofnaam van CF4?

1. fluor
2. fluoride
3. fosfor
4. fosfide

5 Wat is de juiste naam van N2O?

1. distikstofmonoxide
2. distikstofdioxide
3. stikstofmonoxide
4. stikstofdioxide

6 Uit hoeveel atomen bestaat H2O?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Vr7. Bij de verbranding van 12 g koolstof ontstaat CO2. Daar is 32 g zuurstof voor nodig.
Wat is de massa van het ontstane CO2?

1. 12 gram
2. 20 gram
3. 32 gram
4. 44 gram

8. De ontleding van ammoniak verloopt volgens onderstaande reactie. De massaverhouding is gegeven.
Bereken hoeveel waterstof ontstaat bij de ontleding van 70 g ammoniak.
2 NH3 → N2 + 3 H2
17 : 14 : 3

1. 0,74 g
2. 12,4 g
3. 70,4 g
4. 397,4 g

2 H2O --> 2 H2 + O2
Wat voor soort reactie is dit?

1. Verbranding
2. Ontleding
3. Fotolyse
4. Thermolyse

De juiste notatie van zuurstof in een reactievergelijking

1. O
2. O2-
3. O2

Wat is de correcte reactievergelijking voor de verbranding van stikstof?

1. N+O​2​​→NO​2​​
2. N+O​2​​→CO​2​​
3. NO​2​​→N+O​2​​

Stikstof en waterstof reageren tot ammoniak (NH3). Geef de reactievergelijking

1. N2 + H2 --> NH3
2. N2 + 3 H2 --> 2 NH3
3. 2 N2 + 6 H2 --> 4 NH3
4. N2 + 2 H2 --> 3 NH3

Wat is de reactievergelijking waarin methaanbromide ontstaat uit
broom en methaan

1. H - Br + CH4 --> CH3-Br + H2
2. Br – Br + CH4 --> CH3- Br + H - Br
3. Br – Br + CH3-Br --> H - H + CH3 - Br
4. CH4 + H-Br --> CH3 - Br + H – Br

Maak de reactievergelijking kloppend. Wat staat er dan op de stippelijn.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

+

Geef een kloppende reactievergelijking van de volgende reactie:

...  PbCl₄

... Cl₂

... Pb

4

1

2

3

1

Maak de reactievergelijking van volledige verbranding.

+

+

  ^_______>

verbranding

CO2

O2

H2O

brandstof (hout of benzine

Maak de reactievergelijking van onvolledige verbranding kloppend.

+

+

  ^_______>

verbranding

koolstofmono-oxide

zuurstof

water

brandstof

Thermolyse =

Elektrolyse = 

Fotolyse = 

Sleep de goede definitie naar de goede naam 

Een ontledingsreactie met de actie verwarmen 

Een ontledingsreactie met de actie licht

Een ontledingsreactie met de actie elektrictiteit 

Vragen over paragraaf 5.4 

Broeikas effect

Zelf leren

9 Welk gevolg heeft het versterkte broeikaseffect?

1. De gemiddelde wereldtemperatuur daalt.
2. Er komt meer fijnstof in de lucht.
3. Er ontstaan sterkere orkanen
4. Het gat in de ozonlaag wordt groter.

10 Broeikasgassen kunnen een negatief effect op het milieu hebben.
Wat is een broeikasgas?

1. Een gas dat in een broeikas ontstaat.
2. Een gas dat door de aarde uitgestraalde warmte vasthoudt.
3. Een gas dat door de aarde uitgestraalde warmte doorlaat.
4. Een gas dat verbrand kan worden

Broeikasgassen kunnen een negatief effect op het milieu hebben.
Wat is een broeikasgas?

1. Een gas dat in een broeikas ontstaat
2. Een gas dat door de aarde uitgestraalde warmte vasthoudt.
3. Een gas dat door de aarde uitgestraalde warmte doorlaat.
4. Een gas dat verbrand kan worden.

Welk van de volgende uitspraken over het broeikaseffect is/zijn waar

1. broeikaseffect wordt veroorzaakt door CFK's
2. broeikaseffect is nodig om leven te laten ontstaan op een planeet
3. versterkt broeikaseffect ontstaat door koolstofmonoxide
4. verbranden van fossiele brandstoffen zorgt voor versterkt broeikaseffect