Teamtraining Digitale Geletterdheid - Inventariseren en klein starten

• ICT-basisvaardigheden
• HBO
• Studiejaar 1-4

Deze teamtraining kun je gebruiken als leidraad om te kijken waar jullie nu staan en hoe jullie als school/team/afdeling digitale geletterdheid (verder) willen integreren.

Aan het einde van deze sessie:

- Hebben we onderzocht waar we nu staan, wat we al doen en waar de uitdagingen liggen.

- Hebben we een idee hoe we klein kunnen beginnen op een manier die past bij de school.

Digitale Geletterdheid

Niveau

Inventariseren en klein beginnen

Let op

Let op: Deze teamtraining is geschikt voor scholen/teams die aan het inventariseren zijn of klein willen starten. Nog bij de visie? Volg de teamtraining Visie. Al verder? Ga dan naar de teamtraining structureel inbedden of verdiepen.

Wat gaan we vandaag doen?

Inventariseren
Klein beginnen

Kaders creëren & inbedden)

Verdiepen en integreren)

Fase 1

Fase 2

(Fase 3

(Fase 4 

Fase 3 en 4 zitten in de volgende teamtraining.

De fasering in deze teamtraining is één route en niet dé route. Het is dus geen recept voor succes, maar eerder een mogelijke aanpak

Let op

3 min

Leerlingen die zelfstandig en creatief kunnen werken met de enorme rijkdom en uitdagingen die de digitale wereld ze te bieden heeft: dat is waar digitale geletterdheid over gaat.

Theorie lezen

Theorie lezen

Theorie lezen

In deze fase onderzoek je samen waar je op dit moment staat. Vragen die je jezelf kunt stellen zijn:

- Wat doen we al?

- Welke basis hebben we?

- Waar willen we naartoe?

Deze fase draait om klein beginnen. Een belangrijke voorwaarde om klein te beginnen is dat je wel moet weten waar je staat. 

Digitale geletterdheid is nog niet structureel opgenomen in het curriculum, maar er wordt ruimte gemaakt voor experimenten. De visie is nog niet altijd in de praktijk terug te zien of wordt bijgesteld naar de praktijk. Het vertrekpunt hierbij is dat je kunt doorontwikkelen op de basis die al op school is gelegd (fase 1). 

Dit is het moment om echt serieus te kijken hoe digitale geletterdheid ingebed kan worden in de school. 

Er is draagvlak en de visie is meer en meer te zien in het dagelijkse handelen. De focuspunten in digitale geletterdheid zijn duidelijk.

In deze fase kijk je naar de leerdoelen en sluit je aan bij bestaande leerlijnen voor bijv. ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking.

In fase 4 gaat het om de ontwikkeling van een aangepaste of complete leerlijn en het leggen van verbanden tussen verschillende vakken voor alle leerlingen.  De school werkt met leermiddelen die digitale geletterdheid ondersteunen. Er is een keuze gemaakt voor apart vak of integratie. 

En vergeet in deze fase zeker niet om te evalueren en zo nodig bij te stellen. Er is een flexibele organisatie, de digitale wereld verandert immers razendsnel.

Titel: Integratie digitale geletterdheid

Bron: Kennisnet

Link:https://www.kennisnet.nl/publicaties/werken-aan-digitale-geletterdheid-van-visie-naar-praktijk/

Waar vind jij dat jullie als school staan?

14

Geeft elke docent aan dat jullie in fase 3 of 4 zitten en ben je het daar ook mee eens? 

Ga dan naar de teamtraining: Teamtraining Digitale Geletterdheid - Integratie fase 3 en 4

Actie!

3...2...1...

Waar staan jullie nu als school, wat doe je al, wat kan nog beter en wat moet er nog gebeuren?

Fase 1: Inventariseren

Vragen als leidraad

► Weten alle betrokkenen wat er met digitale geletterdheid wordt

bedoeld? Op welke onderdelen is verduidelijking nodig?

► Is de visie up-to-date en inspirerend met het oog op de toekomst?

► Sluit de visie op digitale geletterdheid aan op de pedagogische visie

van de school?

► Welke reeds bestaande lessen of projecten kunnen uitgebreid worden met een leerdoel digitale geletterdheid? Waar kan een ‘digitaal luikje’ worden opengezet?

► In welke vakken, lessen of projecten wordt op dit moment al aandacht besteed aan digitale geletterdheid? Op welke manier gebeurt dat? Moet die manier misschien worden heroverwogen?

► Welke lesmaterialen worden ingezet en welke leerdoelen zijn

hieraan gekoppeld?

► Welke onderdelen gaan goed en welke onderdelen behoeven extra

aandacht?

► Welke zaken zijn onderbelicht en waar zitten de knelpunten?

► Hoe houden we de vorderingen in de gaten? Hoe willen we dat

vanaf nu gaan doen?

► Hoe maken we de ontwikkelingen van de leerlingen zichtbaar?

► Hoe zouden de blinde vlekken ingevuld moeten worden?

► Hebben we een model (portfolio, weektaak, et cetera) dat als

vliegwiel voor digitale geletterdheid kan werken?

► Is er draagvlak voor doorontwikkeling in het team en wat is

daarvoor nodig?

► Wat is er nodig in de ict-infrastructuur om digitale geletterdheid te

kunnen aanbieden?

De tekentafel

Schrijf op de volgende slide wat er allemaal gedaan wordt aan digitale geletterdheid op school.  

Sleep op het digibord gelijk naar het juist onderdeel van digitale geletterdheid. 

ICT-Basisvaardigheden

Informatievaardigheden

Mediawijsheid

Computational thinking

Op het digibord kun je antwoorden slepen naar het juiste vak. Hiervoor moet je als 'docent' eerst drukken op 'sluit antwoorden.' Daarna kun je antwoorden slepen.

Dit kun je natuurlijk ook op papier doen. 

Uitwisselen

Wat ontbreekt er volgens jou nog?

Wat denk jij dat hiervoor nodig is?

2 min

Op de vorige slides heb je geïnventariseerd. Als het goed is heeft deze inventarisatie het volgende opgeleverd: 

• Wat doen we al aan digitale geletterdheid? 
• Wat gaat goed en waar zitten uitdagingen? 
• Wat ontbreekt nog en wat zou er toegevoegd moeten worden? 
• Is iedereen op de hoogte van de urgentie van digitale geletterdheid en is er draagvlak? 
• Wat is het plan om de voortgang te volgen/monitoren?

Formatief toetsen

Afronding Fase 1

Een goede visie is onwijs belangrijk, maar om draagvlak te creëren is het belangrijk om in kleine stapjes die visie voorzichtig in de praktijk te brengen. 

Fase 2: Klein starten

Vragen als leidraad

Deze vragen kunnen als leidraad dienen:

- Hoe vertalen we onze visie naar de praktijk als we volgende week moeten starten? 

- Hoe kunnen we klein en serieus starten om draagvlak te creëren?

- Waar leggen we de nadruk op als we gaan starten? De basisvaardigheden of gaan we gewoon projectmatig beginnen? 

- Wie kan en wilt er beginnen? 

- Wat zijn uitdagingen die we niet moeten vergeten als we klein beginnen?

2 min

In deze fase wil je je visie langzaam omzetten naar de praktijk. En dat kan op verschillende manieren. 

Formatief toetsen

Begin klein

Wij doen al veel. Fase 2 overslaan?

Ook als je al veel doet aan digitale geletterdheid kan deze fase nog steeds heel belangrijk zijn. Stel dat er uit jullie vorige fase is gekomen dat jullie al veel aan mediawijsheid en ict-basisvaardigheden doen, maar nog weinig aan computational thinking. Op dat gebied wil je dan klein beginnen. 

Denk dus goed na op welk gebied fase 2 voor jullie belangrijk is. 

Projectmatig werken Om van een visie naar de praktijk te gaan en draagvlak te creeren kun je projectmatig een start maken. Hieronder zie je een aantal voorbeelden.	Eerst de basisvaardigheden Veel scholen kiezen ervoor om eerst met ICT-basisvaardigheden en informatievaardigheden aan de slag te gaan. En daarna pas met mediawijsheid en computational thinking.
Voorbeelden PO: - Mediamasters - Future NL lessen - Code uur VO: - Projectweek ICT-basisvaardigheden - It's up to you	Voorbeelden PO: - Spreekbeurt - Wie is de baas op het internet (Waag society) VO: - Mentorlessen over ICT - Bij Nederlands aandacht voor informatievaardigheden.

5 min

Neem een kijkje hoe andere scholen digitale geletterdheid hebben geïntegreerd en klein zijn begonnen. 

Formatief toetsen

Inspiratie andere scholen

VO: DG op het 's Gravendreef

Gestart in: Schooljaar 2018/2019

Hoe gestart?: Projectweek ICT-basisvaardigheden klas 1 + Projectweek programmeren klas 2

Hoe geïntegreerd?: Apart vak onderbouw + projectmatig 

Waar staat de school?: Fase 3: Doorlopende leerlijn onderbouw

Volgende stap: Fase 4 - Verdiepen --> Er wordt nu onderzoek gedaan hoe digitale geletterdheid geïntegreerd kan worden in de bovenbouw bij bestaande vakken. 

PO/VO Openbaar Onderwijs Groningen

Leerlijn digitale geletterdheid.

VO: DG op het Veurs Lyceum

Gestart in: Schooljaar 2018/2019

Hoe gestart?: In het vaardigheden onderwijs krijgen leerlingen lessen ICT en mediawijsheid. 

Hoe geïntegreerd?: Vaardigheden onderwijs + via technasiumonderwijs

Waar staat de school?: Eind fase 2/Start fase 3

Volgende stap: Fase 3: Doorlopende leerlijn onderbouw ontwikkelen.

Passen en meten - hoe past klein beginnen bij jullie in de organisatie?

Passen & Meten

Hoe past klein beginnen bij jullie op school?

Projectmatig

Eerst de basisvaardigheden

Anders...

Leg uit hoe jij dit in je ideale scenario voor je ziet.

Werk in tweetallen. 

Stel dat jullie volgende week moeten beginnen. Hoe gaan jullie klein beginnen dan concreet vormgeven?

Bekijk op de volgende slide uitdagingen die voor jullie kunnen gelden.

Ja... maar

Welke uitdagingen zouden voor jullie kunnen gelden 

als jullie klein beginnen?

Kortom:

Wat is de eerste manier van werken en wat zijn de actiepunten?

2 min

Op de vorige slides heb je onderzocht hoe jullie klein kunnen beginnen met Digitale Geletterdheid. Als het goed is heeft dit het volgende opgebracht:

• Hoe kunnen wij als school klein beginnen? 
• Waar leggen we in deze fase de nadruk op? 
• Hoe ziet ons ideale scenario in deze fase er voor ons uit? 
• Hoe kunnen we klein beginnen echt concreet maken?
• Wat zijn uitdagingen die we niet moeten vergeten?
• Wat doen andere secties? Benadruk de verbanden in de les. Leerlingen leren dan generieke vaardigheden in meer vakken toepassen. 

Formatief toetsen

Afronding Fase 2

Reflecteer

Reflecteer op de teamtraining. 

- Fase 1: Zijn er nog punten die we moeten inventariseren?

- Fase 2: Kunnen we nu klein beginnen?

3 min

In deze teamtraining hebben jullie je gefocust op fase 1 en 2. Op een gegeven moment ben je gestart en loopt het. En dan? Doe de checklist op de volgende slide of jullie klaar zijn om naar fase 3 te gaan. Voor fase 3 en voor fase 4 hebben we ook teamtrainingen. 

Theorie lezen

Theorie lezen

Vooruitkijken

Dit is het moment om echt serieus te kijken hoe digitale geletterdheid echt ingebed kan worden in de school.

In deze fase kijk je naar de leerdoelen en sluit je aan bij bestaande leerlijnen voor bijv. ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking.

In fase 4 gaat het om de ontwikkeling van een aangepaste of complete leerlijn en het leggen van verbanden tussen verschillende vakken. 

En vergeet in deze fase zeker niet om te evalueren en zo nodig bij te stellen.

Titel: Integratie digitale geletterdheid

Bron: Kennisnet

Link:https://www.kennisnet.nl/publicaties/werken-aan-digitale-geletterdheid-van-visie-naar-praktijk/

3 min

In Fase 3 is de stand van zaken op uw school als volgt: 

Theorie lezen

Theorie lezen

Vooruitkijken

Een duidelijk beeld

De school heeft een goed beeld bij wat digitale geletterdheid inhoudt. 

Visie

Er is een visie ontwikkeld op digitale geletterdheid. Deze wordt meer en meer zichtbaar in het alledaagse handelen van leraren en leerlingen.

Draagvlak

Er is draagvlak bij het lerarenteam om digitale geletterdheid naar een volgend niveau te brengen.

Prioriteiten

De school weet welke accenten binnen digitale geletterdheid worden gelegd en wat prioriteit krijgt, bijvoorbeeld passend bij het profiel van de school.

Basis op orde

De school heeft de basis op orde, maar is ook bewust onbekwaam. Het is bijvoorbeeld nog moeilijk inschatten wanneer er een beroep moet worden gedaan op de buitenwereld voor bijvoorbeeld bij- of nascholing.

Spanningen

Al met al heeft de school goede stappen gezet. Dat neemt niet weg dat zich nog steeds spanningen kunnen voordoen. De school staat in deze fase sterk genoeg om zich door deze spanningen niet uit het veld te laten slaan. Een voorbeeld van zo'n spanning: Jullie vinden dat werken met tablets in de onderbouw nodig is om leerlingen digitaal geletterd te maken, maar dit strookt niet met de pedagogisch visie. 

Titel: Integratie digitale geletterdheid

Bron: Kennisnet

Link:https://www.kennisnet.nl/publicaties/werken-aan-digitale-geletterdheid-van-visie-naar-praktijk/