3.2 - A - Leven in het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

3.2 - Leven in het Romeinse Rijk

Planning

• Welkom en intro (10 min.)
• Lesdoelen (5 min.)
• Herhalen (10 min.)
• Platteland vs. de stad (15 min.)
• Zelfstandig werken ( 10 min.)
• Filmpje (10 min.)

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke grote economische verandering in de tijd van de Romeinse Republiek plaatsvond op het Romeinse platteland.
  
• Je kunt uitleggen welke gevolgen de veranderingen op het Romeinse platteland hadden voor de steden.

Wat weet je nog van de vorige les?

Waarom kwamen er ook al weer burgeroorlogen?

Op het platteland (1)

• Boeren vochten in oorlogen en moesten zelf hun wapenuitrusting betalen.
  - Grond verkopen, lenen van vrienden en kinderen verkopen als slaaf. 
  
  
• Boerderijen stonden lange tijd leeg. 
  
  
• Boeren verkochten hun boerderijen aan grootgrondbezitters. 

• Boeren trokken naar de stad. 

Op het platteland (2)

• Grootgrondbezitters waren rijk geworden door aanvoeren van het leger. 
  
  
• Van hun soldij kochten zij kleinere boerderijen op. Zo kregen zij steeds meer gebied in handen. 
  
  
• Op de boerderijen (villa's) deden slaven of kleine boeren het werk. De grootgrondbezitter ging op oorlogspad. 

Dit is een villa rustica, een soort boerderij. Naast dit type villa, bestond er ook de villa urbana. 

Het meeste werk rondom de villa werd gedaan door slaven.

Veel villa's hadden uitgebreide badruimten met vloerverwarming

Er waren appartementen voor de villicus (de toezichthouder) en de actor (de boekhouder) en ook slaapvertrekken voor de slaven.

Een villa rustica bestond vaak uit verschillende gebouwen, zoals het woonhuis, de stallen en de voorraadschuren.

Slaven stoken vuren voor de vloerverwarming en warme ruimten.

Een gezonde geest in een gezond lichaam: de Romeinen vonden sport en hygiëne erg belangrijk.

Er waren gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen.

Ook hier weer latrines, de gezamenlijke toiletten.

Baden en ruimten waren er in allerlei temperaturen: van het koude frigidarium tot het snikhete laconium: een soort sauna

Hier bevond zich een gewoon zwembad, zoals je dat tegenwoordig ook kent.

Het leven in de stad (1)

• De groei van de steden nam toe door de verarmde boeren.
  
  
• Zij waren de allerarmsten, deze laag noem je de proletariërs, concurreerden met slaven.

• In de stad: handel, kunstenaars, badhuizen, markten, overheidsgebouwen, theaters en arena's.   

Dit is een insula, een flatgebouw in Rome. De woningen werden gehuurd door de armere Romeinen. De meeste insulae waren 4 of 5 verdiepingen hoog. De bouwkwaliteit was niet best: bijna dagelijks waren er branden en instortingen.

De kamers bovenin een insula waren de slechtste kamers: hier woonden de proletariërs.

Hoewel er in sommige gebouwen stromend water was, moesten de bewoners van een insula het water vaak uit een fontein op straat halen.

Hoewel de meeste kamers in een insula klein en donker waren, was er wel verschil: de grotere kamers waren voor mensen met iets meer geld.

De meeste insulae hadden geen toiletten of keukens. Moest je naar de wc, dan ging je naar een openbaar toilet. En wilde je wat eten, dan ging je naar een thermopolium, een soort snackbar.

Het leven in de stad (2)

• De allerrijksten in de stad was de elite.
  
  
• Zij zaten in de senaat, voerden het leger aan en bezaten grond. 
  
  
• Zij deelden (soms) gratis voedsel uit en organiseerden gladiatorengevechten en  paardenrennen. 
  
  
• Daarnaast waren er ook nog handelaren, winkeliers en ambachtslieden. 

Even samen lezen...

Ga naar 3.2

Zelfstandig werken

• Ga aan de slag met het huiswerk: opdracht: 3, 4, 5, 6, 7, 9.
  
  
• Klaar? Maak opdracht 10.
  
  
• Ook dat klaar? Check een van de verdiepingsparagrafen!

Leerdoelen

• Je kunt drie standen benoemen in het Romeinse Rijk.
  
  
• Je kunt per stand uitleggen welke functie en/of taken zij hadden binnen het Romeinse Rijk. 

Wie had er vetorecht

1. volkstribuun
2. senator
3. consul
4. koning

Wanneer werd Rome een republiek?

1. 209 v. Chr.
2. 309 v. Chr.
3. 409 v. Chr.
4. 509 v. Chr.

Waneer werd Carthago veroverd?

1. 146 n. Chr.
2. 46 n. Chr
3. 146 v. Chr
4. 246 v.Chr

Wanneer werd Augustus de winnaar van de burgeroorlog?

1. 127. n. Chr.
2. 27 n. Chr.
3. 27 v. Chr.
4. 127 n. Chr.

Waarom trokken boeren naar de stad?

1. Door geldnood
2. Door oorlog werd hun land verwoest
3. Slaven namen hun werk over
4. De stad nam het platteland over

Slaven

Winkeliers

Proletariërs

Elite

Bestuurfuncties

Verkochten producten

Hadden alleen hun vrijheid

Krijgsgevangen

Leg in je eigen woord uit:
Hoe weten we dat Romeinen gladiatorenspelen zo leuk vonden? Geef twee redenen