1.1 Sporen van de eerste mensen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Jagers worden boeren

1.1 Sporen van de eerste mensen

Leerdoelen 1.1

1. Welke twee theorieën zijn er over het ontstaan van de mens?

2.  Welke soorten bronnen zijn er bij geschiedenis?

3. Wat is het verschil tussen de prehistorie en historie?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Elk tijdvak heeft een eigen afbeelding. Elke afbeelding heeft twee plaatjes.

Kun je zien wat ze betekenen?

De eerste mensen

• Twee theorieën over het ontstaan van de eerste mensen:
  - Scheppingsverhalen > god zou de aarde en de mens hebben gemaakt.
  - Evolutietheorie > de mens zou zijn ontstaan door te evolueren (= veranderen).
  
  
• De mens zou dus afstammen van apen.

Verschillende soorten mensen

• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)
• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 
• Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu)

Jagers-verzamelaars

• De homo sapiens bestaat 
  +/- 200.000 jaar.
  
  
• Afrika > rest van de wereld.
  
  
• We noemen deze periode van jagers en verzamelaars de prehistorie, omdat er nog niet geschreven werd.
  
  (pre = voor, historie = geschreven)

Bronnen

• Om geschiedenis te onderzoeken gebruiken we bronnen: "bewijs". Zonder bronnen weten we niets!
  
  
• Primaire bronnen: sporen of bronnen gemaakt in de tijd die we onderzoeken.
• Secundaire bronnen: bronnen die later gemaakt zijn.
  
  
• Ook > verschil tussen geschreven en ongeschreven bronnen.

Bronnen

(Overblijfselen) sporen uit het verleden.
OF 
Geven informatie over het verleden.

Geschreven bron

Ongeschreven bron

Directe/primaire bron

Indirecte/secundaire bron

Prehistorie 

Historie

Oefenen

We gaan nu oefenen met de vaardigheid: Bronnen
Beantwoord de volgende vragen.

1. Sleep de woorden naar het juiste vak.

Prehistorie

Historie

De periode waarover geen geschreven bronnen bestaan, noemen we?

Het tegenovergestelde van de prehistorie is de historie. Welke bronnen kom je tegen in de historie?

1. Alleen ongeschreven bronnen
2. Alleen geschreven bronnen
3. Beide soorten bronnen
4. Geen bronnen

Secundaire bronnen zijn:

1. geschreven bronnen
2. bronnen die anderen gevonden hebben
3. uit de tijd zelf/ van de persoon zelf
4. uit andere tijden/door tussenpersonen bewerkt.

Sleep de ballonen naar het juiste vak:

Archeoloog

Historicus

Geschreven bronnen

Ongeschreven bronnen

8. 

Ongeschreven bronnen

Geschreven bronnen

9. 

Secundaire bronnen

Primaire bronnen

Het leerdoelen-rad der wonderen

Wie krijgen de eer om een leerdoel
te mogen beantwoorden?

Voor elk leerdoel zoeken we
vandaag drie leerlingen.

Succes!

Beantwoord het leerdoel
dat je toegewezen hebt gekregen.

Stel 1 vraag over iets uit de paragraaf dat je nog niet goed hebt begrepen

Hoe zou je de uitleg van vandaag willen beoordelen?
1, 2, 3 of 4?

1. Nummer 1
2. Nummer 2
3. Nummer 3
4. Nummer 4

Begrippen uit deze les

• Homo Neanderthalensis
• Homo Sapiens
• Prehistorie
• Archeoloog
• Historie
• Historici
• Primaire bronnen
• Secundaire bronnen
• Geschreven bronnen
• Ongeschreven bronnen

Jaartallen uit deze les

• 2 miljoen jaar geleden: eerste aapmens.
  
  
• 200.000 jaar geleden: ontstaan moderne mens. 
  
  
• 15.000 v. Chr.: einde van de laatste ijstijd