Grammatica 5.3 Tekens bij woorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nog even herhalen:
wat schrijf je met hoofdletter?

Welk(e) woord(en) schrijf je met een hoofdletter?
meneer van dale heeft woensdag een vrije dag.

Welk(e) woord(en) schrijf je met een hoofdletter?
hij woont in het noorden van friesland.

Welk(e) woord(en) schrijf je met een hoofdletter?
ik verheug me nu al op kerstmis met de kerstboom, kerstcadeaus en het kerstdiner.

Welk(e) woord(en) schrijf je met een hoofdletter?
's ochtends heb ik altijd moeite met opstaan.

Welk(e) woord(en) schrijf je met een hoofdletter?
20 mei wordt janneke de vries 15 jaar.

Welk(e) woord(en) schrijf je met een hoofdletter?
Dat chinese restaurant heeft een eigenaar uit engeland die goed spaans spreekt.

Welke schrijfwijze is correct voor 'tussen- en doorvoer'?

1. tussen- en doorvoer
2. tussen en doorvoer
3. tussen-en doorvoer
4. tussenendoorvoer

Grammatica 5.3 

tekens bij woorden

Doel

Je gebruikt apostrofs, trema’s, accenten en weglatingsstreepjes correct.

Welke (spellings)tekens?

apostrof:                                      '
trema:                        ë, ï, ü     

accent aigu:          (wind mee) é

accent grave:                                   è

circumflex (dakje):                                   ê

weglatingsstreepje:                                   -

Oefenen op het toetsenbord, probeer
uit: ' ä é è ê -

De apostrof: '

• gebruik je bij meervoud en bezit, als je het woord anders verkeerd zou uitspreken.

 taxi’s, drama’s, baby’tje

• om bezit aan te geven na een s-klank, z-klank of x-klank.

 Lex’ vader, Annelies’ tas

• gebruik je bij weglating.

 ‘s avonds, 's-Hertogenbosch

• bij afkortingen, cijfer- en letterwoorden.
  

 mbo’er, A4’tje, sms’en

Welk woord is juist gespeld?

1. vmboër
2. vmbo'er
3. vmbo-er
4. vmboer

Welk woord is juist gespeld?

1. 's avonds
2. s avonds
3. s'avonds
4. s-avonds

Welk woord is juist gespeld?

1. Maikel's verjaardag
2. Roos' verjaardag
3. Dylan's verjaardag
4. Toms' verjaardag

Welk woord is juist gespeld?

1. A4-tje
2. A-4'tje
3. A4'tje
4. A4'-tje

Trema  

• Aangeven dat er bij die letter een nieuwe klank begint.                                       financiële, egoïstisch, reünie

• Ook trema bij samengestelde telwoorden: drieëntwintig
• 
  
• Geen trema bij:

• woorden die uit een andere taal overgenomen zijn, waar al geen trema gebruikt wordt:
  museum, elektricien

• Als de uitspraak goed is zonder trema: draaiing, verfraaiing, financieel

Goed gespeld

Fout gespeld

opticien

tweeenvijftig

beëindigen

geupload 

Wel of geen extra e?

Categorie bacteriën en calorieën

Een woord dat eindigt op –ie, wordt in het meervoud –iën of –ieën. De extra -e- wordt toegevoegd als de klemtoon op de laatste lettergreep valt.

calorieën

categorieën

bacteriën

Welk woord is goed gespeld?

1. financiën
2. financien
3. financieen
4. financieën

Welk woord is goed gespeld?

1. bacterien
2. bacteriën
3. bacteries
4. bacterieën

Welk woord is goed gespeld?

1. fatasien
2. fantasiën
3. fantasieën
4. fantasies

Welk woord is goed gespeld?

1. porieën
2. poriën
3. pories
4. porien

Het accent

• om aan te geven of je de klank kort of lang uitspreekt
  

 café, logé, enquête, scène, hé, hè

• om klemtoon aan te geven (accent naar rechts).
  

 Ik denk dat we dat juist wél moeten doen.

Het weglatingsstreepje

• gebruik je om aan te geven dat je een deel van het woord weglaat.
  voor- en nadelen, ochtend- en middagpauze, klein- en achterkleinkinderen

Hoe schrijf je 'voor-en achterkant' correct?

1. vooren achterkant
2. vooren-achterkant
3. voor-en-achterkant
4. voor en achterkant

Hoe schrijf je 'in-en uitloggen' correct?

1. in- en uitloggen
2. in-en-uit loggen
3. in en uitloggen
4. in-enuitloggen

Aan de slag:

lezen: blz. 197

maken: 198 en 199