Blok 3: Nederland, Spanje en België

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

MENS EN MAATSCHAPPIJ

Nederland, Spanje en België

Wat gaan we vandaag doen?

Verder met het boek: Uitvindingen (leerwerkboek 6)

Beginnen met blok 3: Nederland, Spanje en België. 

Welke onderwerpen gaan we bespreken?

• Waarom kan een rijk van een vorst groter of kleiner worden?
• Waarom werd Nederland geregeerd door een Spaanse vorst?
• Waarom kwam Nederland tegen Spanje in opstand?
• Wie was Willem van Oranje en waarom was hij zo belangrijk?

Maken opdracht 1 (samen)

Vorsten in Europa

Vorsten en edelen werden na hun dood opgevolgd 

door kinderen of familieleden, zij namen de macht 

over en gaven het rijk vervolgens weer aan eigen kinderen. 

In 1515 werd Karel V de nieuwe keizer van het Duitse Rijk.  Hij erfde het Spanje en werd daar Koning - bij Spanje hoorde de Nederlanden, en delen van Midden- en Zuid-Amerika, Duitsland en Frankrijk. 

Zijn Rijk was enorm! Hij huurde geleerde mensen in om de landen te besturen, landvoogden noemde je die. 

Karel V

in 1555 verdeelde Karel V zijn rijk onder zijn twee zoons. Filips II werd koning van Spanje en landsheer van de Nederlanden. 

Maken: 3,4 en 5

Filips II

Filips II wilde dat iedereen katholiek werd --> vermoorde protestanten. Protestanten gingen katholieke kerken en kunst vernielen --> Beeldenstorm

Rust herstellen: nieuwe landvoogd de hertog van Alva. Hij pakte edelen op, gaf hun de doodstraf en verhoogde de belastingen. 

Willem van Oranje - een protestantste edele - vluchtte naar Nassau in het Duitse Rijk. Verzamelde een leger en viel in 1568 het Spaanse leger aan.

Andere protestanten vluchtte naar Engeland -->  watergeuzen. 

Spaanse leger Vermoorde veel mensen en hongerden andere uit. 

De oorlog duurde lang en Filip II kon het niet meer betalen --> leger ging plunderen. 

Maken 6 en 7

MENS EN MAATSCHAPPIJ

Nederland, Spanje en België

Willem van Oranje

In 1533 geboren in Nassau (Duitsland) 

Protestant

Erfde prinsdom oranje --> moest katholiek worden en in Brussel gaan wonen

Volwassen: Erfde Holland en Zeeland

Vluchtte naar Duitsland toen Alva edelen vermoordde 

Regelde de opstand tegen FIlip II

Ging naar Delft in een klooster; het prinsenhof. 

Werd in 1584 vermoord door Balthasar Gerards

Plakkaat van Verlatinghe

In de tijd van Filips II had elke provincie een eigen bestuur, de vergadering tussen de provincies heette de Staten-Generaal. In 1581 stuurde de noordelijke provincies een brief aan Filips II dat hij geen koning meer was: het plakkaat van Verlatinghe. 

Een nieuwe konden zij niet vinden, daarom werden zij een republiek --> land zonder vorst. Amsterdam was de nieuwe havenstad. 

Pas in 1648 kwam er een eind aan de oorlog. 

Maken 15

Koninkrijk België

INa de opstand was het noorden een republiek en het zuiden hoorde bij Spanje

In 1795 veroverde de Franse keizer Napoleon de republiek en de zuidelijke provincies.

In 1813 was Frankrijk verslagen en het zuiden sloot zich aan bij het Noorden.

Er werd een koning gekozen --> Willem I

Zuiden was niet blij: Katholieke kerk minder goed behandeld, geld oneerlijk verdeeld. Veel mensen spraken Frans. 

18:30 kwam het zuiden in opstand en riep het koninkrijk Belgie uit. Koning Leopold I werd de koning.

Een deel van de provincie Luxemburg werd een apart land.

Maken 16, 18 en 19