Nederland en Indonesië 1800 - 1900

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3,4

Nederland en Indonesië: 

1800 - 1900

Vorige week

verval en einde VOC

Nederlands-Indië onder Nederlands bestuur

Uitleg presentaties (PO)

Deze week

Nederlands-Indië in de 19e eeuw

Cultuurstelsel

Max Havelaar

Ethische politiek

Na het Failliet 

van de V.O.C. werden de bezittingen van de Nederlandse staat.

Je spreekt sindsdien van de kolonie 

Nederlands-Indië.

Kolonialisme

• Europeanen veroverden veel gebieden buiten Europa.

• Ook wel: Modern Imperialisme.

Kolonie: Overzees gebied dat wordt

 bestuurd door mensen uit het moederland.

1816 - 1830

• 13 augustus 1814: Verdrag van Londen: Nederland krijgt Nederlands-Indië terug. 
• 19 augustus 1816: officiële overdracht aan Nederland. 
• Veel opstanden in Indië tegen overheersing.
• 1825–1830: Java-oorlog: Na deze oorlog kwam Java bijna geheel onder directe Nederlandse heerschappij te staan
• Nederlands-Indië kost vooral veel geld in deze tijd... 

Wat te doen?

Om de kolonie winstgevend te maken werd een plan bedacht:

Het cultuurstelsel

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden.

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden.

Hoe werkt het cultuurstelsel? 

• Boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
  

• Boeren krijgen hiervoor plantloon.

Hoe werkt het cultuurstelsel? 

• De boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Gevolgen voor Nederland

• Indië is binnen paar jaar weer winstgevend voor Nederland.
  

• Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland  zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten

Positieve gevolgen Nederlands-Indie. 

• Verbetering van de infrastructuur op het eiland

• Ontstaan van een geldeconomie

Negatieve gevolgen voor de boeren

• Herendiensten: "slavernij"

• Vaak meer dan 66 dagen herendiensten

• Plantloon is laag

• Sociale veranderingen in de samenleving

Rond 1860

Kwam er kritiek op het cultuurstelsel

De Max Havelaar

• Boek "Max Havelaar"

• Schrijver: Eduard Douwes Dekker 
• Gebruikte schuilnaam Multatuli

• Kritiek op cultuurstelsel en uitbuiting
  Kritiek was niet zonder risico, daarom schuilnaam

 

Einde cultuurstelsel

• Kritiek werd steeds heviger

• Grotendeels einde cultuurstelsel

• Ondernemers kregen meer macht...

Suezkanaal

Vanaf 1870 ging uitbreiding NL invloed snel.

1869: Opening Suezkanaal.

Reis duurt nu geen vier maanden meer maar vijf weken.

Nederland verovert meer gebieden. En hoe meer gebied, hoe meer onrust...

Om de orde te handhaven werd het Koninklijk Nederlands Indisch leger opgericht!

KNIL

Het KNIL trad keihard op tegen vorsten die niet mee wilden werken.

Atjeh-oorlog

Atjeh-Oorlog

• Piraten uit Atjeh vallen schepen aan.
• 1873: KNIL valt Atjeh aan.
• 30 jaar, 100 000 doden.
• Van Heutsz krijgt Atjeh in handen--> veel geweld.

Generaal van Heutsz

Vragen?

Een bekende oorlog die de KNIl uitvocht was de

1. Eerste Wereldoorlog
2. Java-oorlog
3. Atjeh-oorlog
4. Boeren-oorlog

Tijdens het Cultuurstelsel (1830-1870) moesten de boeren producten aan Nederland leveren.

Welke producten waren dat?

1. aardappels en vlees
2. specerijen
3. brood en groente
4. koffie en suiker

Het cultuurstels leidde voor de eenvoudige boeren tot...

1. Meer geld
2. Hongersnood
3. Meer producten
4. Minder werk

Waarom leidde het Cultuurstelsel tot hongersnoden?

Omdat de boeren

1. Minder geld gingen verdienen
2. Steeds minder zin kregen om te werken
3. Veel producten voor de export moesten leveren
4. In hongerstaking gingen

Eind 19e eeuw

De Ethische politiek

Maar dat is voor volgende week...