uitscheiding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Uitscheiding

Hoe zit je erbij?

Hoe is het bij iedereen op het werk 

Lesdoel

• Uitleggen wat normale en afwijkende stoelgang en urinelozing zijn
• Benoemen welke soorten medicatie invloed hebben op de uitscheiding (zoals laxeermiddelen en diuretica)
• Herkennen en benoemen van verschillende soorten incontinentiemateriaal en wanneer ze worden ingezet
• Op een respectvolle en professionele manier omgaan met uitscheidingsproblemen bij de zorgvrager

Vorige week: mobiliteit?

Wat is uitscheiding?

Uitscheiding

Onder uitscheiding verstaan we het afvoeren van afvalstoffen door de darmen, de blaas en de huid. 

De uitscheiding is een natuurlijk proces van het lichaam om afvalstoffen en het teveel aan vocht te verwijderen.

Om welke redenen kan het uitscheidingspatroon veranderen?

Uitscheiding

Defeceren = ontlasting produceren

Ontlasting = feces

Urineren = mictie

Het uitscheidingspatroon kan veranderen door:

• Schaamte
  
• Spanningen
  
• Omgevingsfactoren
  
• Aandoeningen
  
• Medicatie gebruik
  

Aandachtspunten verzorgende zorg bij uitscheiding

• Hygiëne
• Welbevinden zorgvrager
• Observatie uitscheidingsproduct

Zorg voor voldoende privacy.

Zorg voor een goede houding op het toilet of de po.

Zorg voor de benodigde materialen en de bereikbaarheid ervan.

Benader de zorgvrager rustig en handel overzichtelijk.

Moedig zelfzorgactiviteiten aan.

Overhandig de zorgvrager altijd het waarschuwingssein.

Wat zijn observatiepunten bij uitscheiding?

Observatie defecatiepatroon

• frequentie
• vorm
• hoeveelheid
• consistentie
• geur
• kleur
• veranderingen in het patroon
• gebruik van laxeermiddelen
• abnormale bestanddelen, pijnklachten?

Observatie 

mictiepatroon

• frequentie
• hoeveelheid
• kleur
• geur
• helderheid
• gebruik van hulpmiddelen
• zoals een blaaskatheter of plaswekker
• pijn
• moeite bij de mictie?

Diurese (uitscheiding urine)

Wat is de gemiddelde diurese bij een gezonde volwassene?

Afwijkingen:

• Oligurie:  urineproductie < 500 ml per 24 uur.
  
• Anurie: urineproductie < 50 ml per 24 uur.
• Polyurie: urineproductie > 2 liter per 24 uur.
  
• Nycturie: urineproductie > 2 keer per nacht
• Hematurie: Bloed in urine

Sputum 

Opgehoest slijm uit de diepere luchtwegen. 

Kleur, geur!

geel, groen, grijs, roze, bruin, zwart of roestkleurig

Medicatie ontlasting

• macrogol met of zonder elektrolyten. 
• (micro) klysma
• laxans siroop
• bisacodyl 
• opioïden 
• antipsychotica
• plastabletten 
• ijzertabletten 
• NSAID's 

Medicatie urine 

• spironolacton 
• hydrochloorthiazide
• mannitol
• antipsychotica (aandrang)
• oxybutine (ontspanning) 

Welk incontinentie materiaal kennen jullie?

Incontinentiemateriaal 

Casus 

Mevrouw De Vries is een 82-jarige dame die sinds drie maanden woont in een verzorgingshuis. Ze heeft artrose, lichte cognitieve achteruitgang en gebruikt een rollator. Ze is sociaal, maar schaamt zich voor lichamelijke ongemakken. De laatste week heeft ze minder trek, 

is vermoeid en klaagt over buikpijn

Casus 

Mevrouw De Vries heeft sinds vier dagen geen ontlasting gehad.

Ze plast vaker dan normaal, vooral ’s nachts (3 keer per nacht).

De urine is donkergeel en ruikt sterk.

Ze geeft aan dat ze moeite heeft met poepen en zich ongemakkelijk voelt op de po.

Ze gebruikt oxybutine en ijzertabletten.

Maak groepjes!

Zoek iemand uit een andere zorgsector

En ga eens naast iemand anders zitten. 

Casus 

1. Wat valt je op aan het uitscheidingspatroon van mevrouw De Vries?
2. Welke vormen van uitscheiding zijn hier relevant? Benoem afwijkingen.
3. Welke medicatie kan invloed hebben op haar uitscheiding?
4. Wat zijn observatiepunten bij haar defecatie en mictie?
5. Hoe kun je op een respectvolle en professionele manier omgaan met haar schaamte?

Het lesdoel is behaald

😒🙁😐🙂😃

Wie kan een korte samenvatting geven?