Taalkunde (bijvoeglijke bepaling en bwb)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

'Het mooie van poëzie is dat één zin genoeg kan zijn' zegt boekhandelaar op 24 februari in De Volkskrant (2022).

Op de volgende slides staan twee gedichten die afgelopen week zijn gepubliceerd: 

Een krijgszuchtige tijd van Marieke Lucas Rijneveld en Wat leuk dat jullie even komen kijken van Rob van Essen.

1) Welk gedicht spreekt jou meer aan? Leg je antwoord uit.

2) Welke zin spreekt jou aan? Leg je antwoord uit.

Jouw voorbereiding voor de volgende les:

Blok 2 en 3

Maak aantekeningen.

Je hebt de uitleg nodig om je

volgende schrijfopdracht goed

te kunnen uitvoeren.

Schrijfopdracht 1 (2)

Naamwoordelijk gezegde

Schrijfopdracht 2 (4)

Samengestelde zinnen

Bijwoordelijke bepaling en bijvoeglijke bepaling

Deadline: 11 maart

Schrijfopdracht 3 (4)

Herhaling

+ voorzetselvoorwerp en ambiguïteit

Deadline: 18 maart

Onderzoeksopdrachten woordsoorten en spelling

Leerdoelen

Je kent de term bijvoeglijke bepaling;

Je kunt een bijvoeglijke bepaling herkennen en benoemen in een zin;

Je kunt een bijvoeglijke bepaling toevoegen aan een zin(sdeel);

Je kent en herkent bijwoordelijke bepalingen.

Vragen van jullie

Het werkwoord als regisseur

Zinnen uitbreiden met extra informatie:

Bijwoordelijke bepaling

Bijvoeglijke bepaling

Modulewijzer

Opdrachten 6, 7, 8 en 9

Zin

Een zin vertelt een verhaal in het kort. 

Er wordt altijd iets gezegd.

Het is net als een film: je hebt verschillende rollen nodig om het verhaal te vertellen.

Werkwoord als regisseur

Het belangrijkste werkwoord bepaalt welke rollen nodig zijn om het hele verhaal te vertellen:

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

vinden - zitten - geven

Met bijwoordelijke bepalingen geef

je extra kleur en informatie aan een zin:

Waarom?

Wanneer?

Wel of niet?

Waar?

Hoe?

Hoe vaak?

Geven

Hoofdrol:

de persoon die geeft (onderwerp)

Onmisbare rol:

dat wat gegeven wordt (lv)

(On)misbare rol:

wie het geven ontvangt (mv)

Het meisje geeft hem een ijsje

Het meisje = onderwerp

ijsje = lijdend voorwerp

hem = meewerkend voorwerp

Het meisje gaf hem een ijsje.

Feitelijke zin, maar je weet niets over de omstandigheden.

Omstandigheden zijn belangrijk om de tekst te begrijpen en om de context te weten.

Decor

Het meisje gaf hem een ijsje op het strand.

Het meisje gaf hem een ijsje bij haar thuis.

Het meisje gaf hem gisteren een ijsje.

Het meisje gaf hem iedere dag een ijsje.

Het meisje gaf hem een ijsje.

Feitelijke zin, maar je weet niets over de omstandigheden.

Omstandigheden zijn belangrijk om de tekst te begrijpen en om de context te weten.

Drama

Het meisje gaf hem een ijsje, omdat ze verliefd op hem is.

Het meisje gaf hem liever een ijsje.

Het meisje gaf hem geïrriteerd een ijsje.

Hoewel hij het niet lust, gaf het meisje hem een ijsje.

Het meisje gaf hem niet een ijsje.

Bijvoeglijke bepaling

Geen eigen zinsdeel

Het is een zinsdeel binnen een zinsdeel

Het geeft extra informatie over een zinsdeel

Meestal een bijvoeglijk naamwoord of een bezittelijk voornaamwoord

Bijvoeglijke bepaling

Het meisje gaf hem een ijsje.

Bijvoeglijke bepaling

Het meisje gaf hem een ijsje.

Het lieve meisje gaf hem een duur ijsje.

Bijvoeglijke bepaling

Het meisje gaf hem een ijsje.

Het lieve meisje gaf hem een duur ijsje.

Het meisje dat tot over haar oren verliefd is gaf hem een ijsje dat ze eigenlijk niet kon betalen.

Bijvoeglijke bepaling

Het meisje gaf hem een ijsje.

Het lieve meisje gaf hem een duur ijsje.

Het meisje dat tot over haar oren verliefd is gaf hem een ijsje dat ze eigenlijk niet kon betalen.

Maak hier een onderschrift bij met 2 bijwoordelijke bepalingen en 2 bijvoeglijke bepalingen.

Modulewijzer blok 2, opdracht 6 (bijvoeglijke bepaling)

Vul onderstaande zinnen aan met extra informatie, waarmee het voor de ander duidelijker wordt. Je mag een woord aanpassen, maar het werkwoord moet zo blijven.

a) De man controleert de passagier.

b) Mark retourneert het pakket.

c) Kinderen verwijten hem iets.

Opdracht 8 Oefenen met samengestelde zinnen

Noteer van de volgende zinnen de structuur en noteer of er sprake is van onderschikking of nevenschikking.

a) De piloot van de Airbus A320 meldde de luchtverkeersleider dat het vliegtuig door een vlucht vogels was gevlogen.

b) Doordat beide motoren waren uitgevallen, moest het vliegtuig een noodlanding maken op de rivier de Hudson.

c) De misstanden waren al ruim twee jaar bij de directie bekend, maar sancties volgden pas na alle media-aandacht van afgelopen maand.

d) Terwijl Walter White doorgaat met het geven van scheikundeles, zorgt Jesse Pinkman voor hun illegale handeltje.

e) 57% van de ondervraagden weet niet of sociale media te vertrouwen in.