Formuleren - zinnen begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Formuleren

NN-boek, schrift, pen, telefoon

Vandaag

• Uitleg zinnen begrenzen m.b.v. LessonUp
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Lesdoel

Aan het einde van de les kan je:

- de komma of de punt op het juiste moment in een tekst gebruiken.

Waarom?

Als je een zin schrijft zonder komma's en punten krijg je dus zoiets en dat is supervervelend om te lezen ook wordt het lastig om te begrijpen waar het einde van je verhaal is doordat je niet zo goed weet waar een zin begint en eindigt waardoor je dus weer volledig de weg kwijt bent en je je afvraagt of je het eigenlijk nog wel kan volgen

Uitleg

1. Voorkennis punt en komma

2. Uitleg hoofdzin en bijzin

3. Uitleg zinnen begrenzen

4. Uitleg zinnen onjuist begrenzen

Vandaag: 

Het gebruik van komma's en punten om zinnen en delen van zinnen te scheiden.

1. Voorkennis

Wanneer gebruik je een punt?

1. Voorkennis

Wanneer gebruik je een komma?

2. Hoofdzin & bijzin

2. Hoofdzin en bijzin

Hoofdzin: er kan geen ander zinsdeel tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan. 

Test dit met het woordje "niet". 

Het niet  is alweer bijna carnaval. Daar hebben niet we allemaal heel veel zin in.

2. Hoofdzin en bijzin

Bijzin: er kan wel een ander zinsdeel tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan.

Test dit met het woordje "niet".

omdat hij niet blij was vandaag

zodat Keesje niet meer zo vaak ging voetballen

Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer.

1. Bijzin - bijzin
2. Hoofdzin - hoofdzin
3. Hoofdzin - bijzin
4. Bijzin - hoofdzin

We hebben zin in de vakantie, omdat het dan weer carnaval is.

1. Hoofdzin - bijzin
2. Bijzin - hoofdzin
3. Hoofdzin - hoofdzin
4. Bijzin - bijzin

3. Zinnen begrenzen

3. Zinnen begrenzen

1. Wanneer mag je twee zinnen met elkaar verbinden met een komma?

Hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)

Bijzin (BZ) + hoofdzin (HZ)

We hebben zin in de vakantie (HZ), omdat het dan weer carnaval is (BZ).

Omdat het dan weer carnaval is (BZ), hebben we zin in de vakantie.(HZ)

3. Zinnen begrenzen

2. Wanneer mag je een zin afsluiten met een punt?

Hoofdzin 

Ik ga vandaag naar school.

3. Zinnen begrenzen

3. Wanneer mag je twee zinnen verbinden met 'en', 'maar', 'of', 'want', of 'dus'?

Hoofdzin + hoofdzin

Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.

Gisteren niet was ik niet op school en vandaag niet ben ik er weer.

4. Zinnen onjuist begrenzen

4. Zinnen onjuist begrenzen

Het kan op twee manieren fout gaan:

- twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

- een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin  "punt")

4. Zinnen (onjuist) begrenzen)

- twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

Fout: Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Fout: Het is alweer bijna carnaval, daar hebben we allemaal heel veel zin in. 

4. Zinnen (onjuist) begrenzen)

- twee zelfstandige zinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

Verbetering: zet een punt of plaats 'en', 'maar', 'of', 'dus' of 'want'.

Fout: Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Goed: Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer

Goed: Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.

4. Zinnen (onjuist) begrenzen)

- Losse bijzin: een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

Fout: We hebben zin in de vakantie. Omdat het dan weer carnaval is.

Fout: Hij heeft heel hard getraind. Zodat hij de marathon kon lopen.

4. Zinnen (onjuist) begrenzen)

- losse bijzin: een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

Verbetering: Vervang de punt door een komma.

Fout: We hebben zin in de vakantie. Omdat het dan weer carnaval is.

Goed: We hebben zin in de vakantie, omdat het dan weer carnaval is.

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Hoofdzin - hoofdzin
2. Bijzin - bijzin
3. Hoofdzin - bijzin
4. Bijzin - hoofdzin

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Juist
2. Onjuist

De supermarkt is erg ver weg. Daarom moeten we een heel stuk lopen, dat vind ik best wel vervelend.

1. Juist
2. Onjuist

Voor jezelf in stilte:

Overzicht theorie: p. 225.

1. Maak opdracht 18 & 20 op p. 226-227. 

2. Klaar? Maak de extra opdrachten op de losse stencils (2).

3. Klaar? Lees zelfstandig de theorie op p. 219 en maak opdracht 12.  

Lesdoel behaald?

Aan het einde van de les kan je: 

 

- de komma of de punt op het juiste moment in een tekst gebruiken.

Doel behaald?

Wanneer gebruik je een komma tussen zinnen?

Wanneer gebruik je een punt tussen zinnen?

Volgende les

• Nakijken huiswerk
• Bespreken ingezonden brieven (komma's en punten!)

Huiswerk di 11 feb: opdracht 18 & 20 op p. 226-227 + inleveren boekverslag 2.