Grammatica herhaling woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Traject Les 3: woordsoorten

Lesdoel:

Aan het einde van deze les weet je (weer) hoe je woordsoorten moet benoemen.

Ken jij ze allemaal?

Lidwoorden 

Bepaald: de, het

Onbepaald: een

Alleen als het voor een zelfstandig naamwoord of een bijvoeglijk naamwoord staat.

Het mooie meisje, een heel moeilijke toets.

Zelfstandig naamwoord 

Mens, dier, plant, ding, gevoel en namen (HOOFDLETTER!)

Je kan er een lidwoord of een bijvoeglijk naamwoord voor zetten.

Het mooie meisje, een heel moeilijke toets.

Bijvoeglijk naamwoord 

Zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

Het mooie meisje, een heel moeilijke toets.

Werkwoorden (zww/kww/hww)

• zww = belangrijkste ww in de zin
• kww = vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen
• hww = helpt met het maken van het gezegde. Is er alleen als er meerdere ww's in de zin staan

Persoonlijk vnw (pers.vnw)

Geeft een persoon aan.

Bezittelijk vnw (bez.vnw)

Geeft bezit aan.

Aanwijzend vnw (aanw.vnw)

Wijst iets aan.

Leer uit je hoofd:

• Deze, die, dit, dat, zulke, zo'n, dergelijke

Dergelijke vragen beantwoord ik niet!

Betrekkelijk voornaamwoord

Betrekkelijke voornaamwoorden: die, dat, wat en wie. 

• Het betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug naar een woord of een woordgroepje dat er vlak voor staat.

Vragend vnw (vr.vnw)

Stelt een vraag.

Leer uit je hoofd:

• Wie, wat, welke, wat voor een

Welke opdrachten mag ik van je overschrijven?

Onbepaald vnw (onbep.vnw)

Gebruikt om iets niet-concreet aan te duiden.

Leer uit je hoofd: 

• iets, niets, alles, iedereen, iemand, niemand, andere(n), elk(e), ieder(e)

Zij kent helemaal niemand

Wederkerend vnw (wed.vnw)

Verwijst terug naar het onderwerp (weder=terug)

Alleen als het een verplicht wederkerend werkwoord is.

Hij schaamt zich = wed.vnw

Hij scheert zich/zijn schapen. = pers.vnw

Wederkerig vnw (wedig.vnw)

Verwijst terug naar een groep (weder=terug)

Leer uit je hoofd:

• elkaar, mekaar, elkander

Hoofdtelwoord 

Geeft een hoeveelheid aan.

Bepaald: duidelijke hoeveelheid

• één, beide, achttien, vierhonderd, achtenzestigduizend

Onbepaald: onduidelijke hoeveelheid

• enkele, veel, weinig, minst, verschillende

Rangtelwoord 

Geeft een positie aan.

Bepaald: duidelijke positie

• eerste, vierde, duizendste

Onbepaald: onduidelijke positie

• laatste,  middelste, hoeveelste, zoveelste

Voorzetsel 

Geeft een positie aan. 

Truc: kan je voor 'de kast' of 'het feest' zetten.

• Tijdens, onder, boven, achter, volgens

Bijwoord 

Zegt iets over:

• een ww: ik loop hard
• een bw: ik loop ontzettend hard
• een bn: de super knappe jongen
• een plaats/tijd: daar moet je morgen naartoe gaan

Tip: blijft vaak over (net zoals de bwb).

Voegwoord 

Koppelt twee zinnen aan elkaar.

Nevenschikkend voegwoord: twee dezelfde soorten zinnen  (hoofd-hoofd)

• Ik pak morgen de bus, want ik wil niet natregenen.
• Ik heb er veel zin in, maar ik hoop dat we niet hoeven te hoelahoepen.

Onderschikkend voegwoord: twee verschillende soorten zinnen (hoofd-bij)

• De meester zegt dat hij altijd snel nakijkt.
• Als alle leerlingen stil zijn, krijgen ze een snoepje.

Tussenwerpsel 

Een uitroep.

Hé, ruim je troep eens op!

Oeps, ik heb mijn huiswerk niet gemaakt.

'Kukelekuu,' kraaide de haan in de vroege morgen.

1. pers.vnw
2. bez.vnw
3. bw
4. vz

1. hww
2. kww
3. zww
4. bn

1. bn
2. bw
3. vz
4. blw

1. bn
2. bw
3. vz
4. blw

1. bn
2. bw
3. vz
4. blw

1. bn
2. zn
3. vz
4. blw

1. bn
2. zn
3. bez.vnw
4. pers.vnw

1. hww
2. kww
3. zww
4. bw

1. onbep.vnw
2. vz
3. tw
4. bw

1. ns.vgw
2. os.vgw
3. onbep.vnw
4. bw

1. bn
2. bw
3. zn
4. bep.hoofdtelw

1. bn
2. bw
3. zn
4. bep.hoofdtelw

1. aanw.vnw
2. tw
3. bw
4. blw

1. hww
2. kww
3. zww
4. ns.vgw

1. hww
2. kww
3. zww
4. ns.vgw

1. hww
2. kww
3. zww
4. ns.vgw

1. bep.hoofdtw
2. onbep.hoofdtw
3. bep.rangtw
4. onbep.rangtw

1. bw
2. wed.vnw
3. pers.vnw
4. wedig.vnw