Expressionisme - Paul van Ostaijen (geïnspireerd op Besmette Stad van deBuren)

Wat weet je over WOI?

1 / 17

Slide 1: Woordweb

NederlandsSecundair onderwijs

In deze les zitten 17 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

Wat weet je over WOI?

Slide 1 - Woordweb

Link leggen met coronacrisis, quarantaine, ...

Honderd jaar geleden verwerkte de Vlaamse dichter Paul van Ostaijen vanuit een zelfgekozen quarantaine in Berlijn zijn ervaringen van de Eerste Wereldoorlog in Bezette Stad.

Slide 2 - Tekstslide

'Dandy' Van Ostaijen - bruisend nachtleven, cocaïne

Expressionisme (1905-1940)

Slide 3 - Tekstslide

Welke andere kunststroming ken je nog?

Kenmerken expressionisme in schilderkunst

gevoel is belangrijker dan verstand
felle en harde kleuren
vervormen werkelijkheid

Franz Marc, Grote blauwe paarden

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

https:

Slide 5 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Slide 6 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Lees het gedicht Bedreigde stad op p. 134 en vorm een eerste indruk

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Oef 1a p. 135
Welke sfeer straalt het gedicht volgens jou uit?

Slide 9 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Oef 1b p. 135
Waarover gaat het gedicht volgens jou?

Slide 10 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerken expressionisme in poëzie

geen traditionele vorm; geen rijm, geen vast metrum, geen vaste strofebouw...; wel ‘vrije verzen’;
geen normale zinsbouw, maar onvolledige en ongrammaticale zinnen;
alle woorden mogen gebruikt worden in deze poëzie (citaten, andere talen, reclameslogans...);
de emotie of gedachte moet zo direct mogelijk geuit worden, zonder belemmeringen van het traditionele taalgebruik.

Slide 11 - Tekstslide

Expressionisme = breken met traditie. Er is maar één wet: er zijn geen wetten.

De wereld is kapot, dus ook de taal (hij kan in die context bij wijze van spreken geen volzinnen schrijven).

Ritmische typografie

Gebruik van verschillende lettertypen, lettergroottes, letterstijlen
Spelen met lay-out en
bladspiegel (extra betekenis)

Slide 12 - Tekstslide

Klanken belangrijk

Lees dit artikel over de historische context van het gedicht.

Vandekerckhove et al., 2012, p. 135

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht

Maak oef. 2, 3 en 4 p. 136-137
Lees het gedicht De besmette stad van Annelies Verbeke en Sanneke van Hassel via deze link https://www.de-lage-landen.com/article/de-besmette-stad-van-annelies-verbeke-en-sanneke-van-hassel?fbclid=IwAR1ifzNFTheg9ymmdsKBDhX0KDGIn_n74sUfHe5tUkQbBJ5sAN59RWUFNzM

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht

Schrijf nu zelf een kort fragment in de stijl van De besmette stad. Schrijf dus een gedicht over de voorbije coronatijd. Gebruik min. 40 woorden. Pas de kenmerken van het expressionisme toe en denk aan de typografie!

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Evaluatiecriteria

De leerling brengt duidelijk zijn/haar emotie of idee over.
De leerling heeft nagedacht over de typografie.
De leerling gebruikt een vrije vorm (i.t.t. een traditionele vorm).
De leerling gebruikt vrije zinsbouw.
De leerling maakt geen of vrij gebruik van hoofdletters en interpunctie.
De leerling maakt gebruik van een citaat, een slogan of een aantal woorden in een andere taal.