Thema 3 Mens en milieu 4BK

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Thema 3 Mens en milieu

Klas 4

Mevr Kroonstadt

Wat is milieu en waarvoor hebben we het nodig?

Milieuproblemen

Mensen veranden hun milieu. 

Soms worden er stoffen toegevoegd (vervuiling) en soms worden er stoffen uitgehaald (uitputting).

Er is sprake van aantasting van het milieu als natuur verdwijnt om plaats te maken voor steden, landbouw,etc.

Ecologische voetafdruk

De bevolkingsgroei en de manier van leven van de mensen tegenwoordig zijn de belangrijkste oorzaken van milieuproblemen.

Deze twee dingen samen bepalen de ruimte die je inneemt op aarde.

 Dit is jouw ecologische voetafdruk.

Duurzaamheid

= rekening houden met het milieu om zo min mogelijk de aarde te belasten.

Natuurorganisaties maken samen met de regering maatregelen om het milieu te beschermen. Soms is dit ook landelijk voor grote problemen!

EU of Verenigde Naties.

Landbouw=

• Akkerbouw (planten op een groot stuk grond)

• Tuinbouw ( planten in een kas)

• Veeteelt (landbouwhuisdieren)
  

Veeteelt

produceren van dierlijke voedings- middelen zoals melk, vlees en eieren.

Intensieve veeteelt/ bio- industrie= het houden van veel dieren op een klein oppervlak. Meestal bij pluimvee en varkenshouderijen.

Waarom bestaat dit?

Biologisch veeteelt of vleesvervangers

Krachtvoer bestaat uit verschillende grondstoffen en zorgt ervoor dat dieren veel melk, vlees en eieren maken.

Mest

Dierlijk (stal) mest= uitwerpselen en urine

Kunstmest= mineralen (zouten) die in de fabriek gemaakt worden.

Wordt gebruikt om landbouwgrond vruchtbaarder te maken, planten groeien beter

Reducenten zorgen ervoor dat de stoffen uit mest worden omgezet in iets bruikbaars.

Teveel mest blijft in de bodem of in het (grond)water = mestoverschot

Weet je nog?

(1)Veredeling

= Kruisen en selectie door boeren.

Dit betekent dieren fokken en de ''beste'' uitkiezen.

(2) Kunstmatige inseminatie (ki)= een methode om dieren met betere erfelijke eigenschappen te krijgen.

(2)KI

 Het sperma van een mannelijk dier met goede eigenschappen wordt opgevangen en ingebracht in de baarmoeder van het vrouwelijke dier.

Zo ontstaan er jongen met zoveel mogelijke goede eigenschappen.

(3)Genetische modificatie/ IVF

Erfelijke eigenschappen van een organisme worden veranderd in een laboratorium.  Aan de bestaande erfelijke informatie worden dan eigenschappen van een andere soort toegevoegd.

Dit organisme heet dan een transgeen organisme.

Akkerbouw

Monocultuur= Het verbouwen van 1 soort gewas

Grote voordelen:

- Grote machines gebruiken voor boden bewerking en het oogsten

- Snel en makkelijk

- Veel voedsel in 1x geoost

- De prijzen zijn laag

Akkerbouw

Grote nadelen:

- Er worden bestrijdingsmiddelen gebruikt

- Kunstmest, dit komt in het grondwater en zorgt voor verzuring.

- Bodem wordt sneller uitgeput

- Veel voedsel voor insecten, insectenplagen

- Grotere kans op ziektes voor het gewas

- Veel maatregelen

Hulpmiddel voor boeren is precisielandbouw. Dit helpt met niet teveel mest gebruiken.

Tuinbouw

Een vorm van akkerbouw waarbij bijna geen machines gebruikt worden. Soms buiten maar meestal in een kas.

Grote voordelen:

- Optimale omstandigheden voor de groei van planten want de temperatuur, licht en water hoeveelheid kan geregeld worden.

- Veel voedsel het HELE JAAR door

- Minder gewassen nodig van andere landen

Tuinbouw

Grote Nadelen :

- Veel elektriciteit gebruik voor lampen

- Veel aardgas gebruik voor temperatuur

- Duurder dan akkerbouw

-Ziekteverwekkers kunnen makkelijk verspreiden.

Oplossingen:

- energiezuinige lampen

- apparaten die elektriciteit produceren

Hoe kan je nou zo'n plaag tegen gaan?

Plaag

= veel dieren die gewassen aantasten.

Zorgen ervoor dat er minder gezonde gewassen geoogst kunnen worden.

oplossing:

- chemische bestrijdingsmiddelen, pesticiden

- biologische bestrijdingsmiddelen, biociden

Voordeel:

Zorgen ervoor dat ziektes en plagen bestreden worden.

Plaag

Nadelen Chemische bestrijding:

- niet selectief, ze doden soms meer dan 1 soort en dus ook goede soorten.

- chemische bestrijding wordt niet goed afgebroken en worden opgeslagen in vetweefsel en doorgegeven aan de volgende schakel in een voedselketen. (Accumulatie)

- Resistentie, de soort die bestreden moet worden kan er soms tegen de pesticiden.

Biociden, het gebruik van natuurlijke vijanden

Soms ook lokken door geuren, geluiden en kleuren

Wisselteelt

Vruchtwisseling= methode om te voorkomen dat planten ziek worden door elk jaar een ander soort gewas te verbouwen

Dit zorgt ervoor dat de ziekteverwekkers van die soort uit de grond gaan.

Fossiele brandstof

- aardgas, aardolie en steenkool zijn ontstaan uit dode planten en dieren

- energie afkomstig van de zon die vrij komt bij verbranding

- gebruikt voor verwarming en motoren. Ook voor elektriciteit.

- goedkoop en makkelijk gebruik en vervoer.

- ontstaan van  koolstofdioxide wat een grote oorzaak  is voor de opwarming van de aarde!

- Fossiele brandstof raakt op.

Kernenergie

- splitsen van atoomkernen en komt vrij als warmte.

- opwekking van elektriciteit.

- geen luchtverontreiniging.

- wel radioactieve straling dat heel lang blijft bestaan! Wordt diep in de grond opgeslagen. Kan met water mengen.

- brandstof is uranium

Biomassa 

groene stroom= gebruikt voor elektriciteit en zorgt niet voor milieuvervuiling.

Bekijk het filmpje en zoek het antwoord.

We kunnen niet zonder broeikaseffect.

Hoe warm of koud zou het op aarde zijn zonder broeikaseffect.

Broeikaseffect

Een deel van de warmte-uitstraling van de aarde wordt tegen gehouden door de dampkring (atmosfeer)

Versterkt broeikaseffect

Doordat er meer broeikasgassen aan de dampkring worden afgegeven, wordt het broeikas effect groter

Oorzaak: toenemend energieverbruik (door bevolkingsgroei)

Gevolgen van het versterkt broeikaseffect

• Stijging van temperatuur
  
• Stijging zeespiegel
  
• Klimaatverandering
  

Gevolgen klimaatverandering

• Extreme weersomstandigheden
  
• Grotere woestijnen door droogte
  
• Andere gebieden geschikter voor landbouw
  
• Bepaalde planten en dieren verdwijnen
  
• Jaarritme van soorten verandert
  
• Aantal sterfgevallen neemt toe door hitte
  
• Meer tropische ziekte en plagen
  

Hoe werkt het versterkt broeikaseffect

Filmpje voor thuis.

Klik hier.

Waterproblemen

- Chemisch afval van de mens

- drijvend afval van de mens (plastic)

- Mest (met mineralen) komt in het grondwater terecht.= vermesting

- Ziekteverwekkers en dus geen schoon (drink)water

Schrijf in eigen woorden op wat waterbloei is en wat er gebeurd.

Schoonmaken van het water

- Zelfreinigend vermogen van een rivier

-  Weghalen van de algen

- Opruimen van het plastic

- Riolering

Luchtvervuiling

- Smog= slechte kwaliteit van de lucht door afvalstoffen.

-fijnstof= hele kleine deeltjes in de lucht die slecht zijn voor je gezondheid. Ontstaat door bijvoorbeeld zanddeeltjes in een woestijn of een dieselauto.

- Oplossing: luchtfilters bij autos en fabrieken en elektrische auto's

Bodemsanering= het schoonmaken van vuile grond

Groene bak

Zwarte bak

Blauwe bak

Groente/ Fruit/

Tuinafval

(GFT)

Plastic

Restafval

(KCA), mag je niet zomaar weggooien!

In speciale afvalbakken

Afvalverwerking

Lees het stukje over afvalverwerking in je boek.

Schrijf de verschillende methodes op + betekenis.

Bedenk een voorbeeld van afval dat bij elke methode past!