77-81: De Vijftigers en Campert

Het noodlot is in deze stroming iets bovennatuurlijks, iets buiten de mens zelf.
A
impressionisme
B
naturalisme
C
neoromantiek
D
symbolisme
1 / 24
volgende
Slide 1: Quizvraag
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 24 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Het noodlot is in deze stroming iets bovennatuurlijks, iets buiten de mens zelf.
A
impressionisme
B
naturalisme
C
neoromantiek
D
symbolisme

Slide 1 - Quizvraag

'Dood' is een thema dat veel voorkomt in neoromantische werken.
A
Niet waar
B
waar

Slide 2 - Quizvraag

Zo heet de cultuurbeweging die tijdens WO-I tot ontwikkeling kwam.
A
Expressionisme
B
Fin de siècle
C
Modernisme
D
Vitalisme

Slide 3 - Quizvraag

Vita betekent (vitalisme)?

Slide 4 - Open vraag

Literaire stromingen van het Fin de siècle
Sleep de omschrijving naar de juiste stroming
Hoef je niet te kennen voor je toets
Moet je kennen voor je toets
IMPRESSIONISME
NATURALISME
SYMBOLISME
NEOROMANTIEK
Weergeven van de werkelijkheid
Verklaren van de werkelijkheid
Verklaren van hetgeen boven of achter de werkelijkheid d.m.v. symbolen
Ontsnappen aan de werkelijkheid

Slide 5 - Sleepvraag

Wat is geen overeenkomst tussen Nescio en Willem Elsschot?
A
Ze waren beiden zakenman en schrijver
B
Ze schrijven beiden onder een pseudoniem
C
Ze kregen later pas erkenning voor hun schrijverswerk, in de periode van de nieuwe zakelijkheid
D
Ze schrijven in precies dezelfde stijl

Slide 6 - Quizvraag

"Men nam stelling tegen sociale en politieke misstanden; dit zag men terug in de levenshouding van de kunstenaar." Deze definitie past bij:
A
abstract expressionisme
B
absurdisme
C
engagement
D
existentialisme

Slide 7 - Quizvraag

"De mens is een wezen dat geen echte greep op de
realiteit heeft, chaos overwint."

Deze uitspraak past bij:
A
WF Hermans
B
Harry Mulisch
C
Gerard Reve
D
Hella Haasse

Slide 8 - Quizvraag

"Ik ben de Tweede Wereldoorlog."
Dit is een typische uitspraak van
A
WF Hermans
B
Harry Mulisch
C
Gerard Reve
D
Hella Haasse

Slide 9 - Quizvraag

Welk boek had een boekenweekgeschenk moeten worden (maar werd het niet)?
A
De vierde man
B
Twee vrouwen
C
De donkere kamer van Damokles
D
Oeroeg

Slide 10 - Quizvraag

'Vijftigers / experimentele poëzie'
  • Vanaf ca. 1950
  • Experimenteel: a) experiment en b) experience (ervaring)
  • Experimenterend met taal zochten zij nieuwe uitdrukkingsvormen
  • Het klassieke vers werd zoveel mogelijk gedeformeerd.


Kenmerken oud: anekdotische inhoud, vaste versvorm (sonnet bv.)

Kenmerken nieuw: zeer rijke beeldspraak, vrije versvorm, woordspelletjes

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Kenmerken van de poëzie van de Vijftigers
  • Taal is persoonlijk

  • Rijm, metrum, regelmatige strofebouw en interpunctie komen nauwelijks voor

  • Overdaad aan beeldspraak 

  • De beelden roepen een sfeer op (verband is niet logisch, maar associatief)

  • Sterke betrekking op de omstandigheden waarin de mens moest leven (engagement - De koude oorlog)

  • Nauwe banden met de beeldende kunst

Slide 13 - Tekstslide

Twee experimentele dichters

§77: Leo Vroman
  • Overgangsfiguur
  • (tussen de nieuwe experimentele poëzie en de oude traditionele poëzie)
  • Autobiografische (bioloog)
  • Toegankelijke Vijftiger




§79: Lucebert
  • Keizer der Vijftigers
  • Licht licht (luce - Bert)
    - Lubertus Swaanswijk
  • Ook schilder
  • Geen toegankelijke Vijftiger
    "De gedichten barsten uit hun voegen van de associaties, neologismen, woordspelingen, paradoxen, tegenstellingen en klanknabootsingen. [E]r worden nogal wat intellectuele eisen aan de lezer gesteld."

Slide 14 - Tekstslide

§81: Remco Campert
- 1929 - 2022
- dichter, schrijver, columnist
- Toegankelijke Vijftiger
- jaren '60 en '70 

Slide 15 - Tekstslide

Overzicht
- Vader was verzetsheld (Het lied der achttien doden) en sterft in een concentratiekamp
- Moeder is actrice 
- Maakte school niet af, interesse in poëzie, kunst en muziek (jazz)
- Doorbraak (1961): Het leven is vurrukkuluk
- Liefde voor poëzie
- 1969: redacteur bij de Bezige bij, schrijft zelf weinig meer
- 1976: PC Hoofprijs
- 1984-2018: columnist bij de Volkskrant


 

Slide 16 - Tekstslide

Kenmerk van de Vijftigers?
Kijk naar de spelling!

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Het leven is verrukkuluk (1961)

- Artistieke milieus

- Hoofdpersonen houden zich bezig met
feestvieren, drinken en erotische avonturen

- Ironie


               


                                               Verfilmd (2018) ---->



Slide 19 - Tekstslide

Wie kunnen we niet als een pure Vijftiger beschouwen (maar meer als een tussenfiguur)?
A
Lucebert
B
Gerrit Kouwenaar
C
Leo Vroman
D
Paul Rodenko

Slide 20 - Quizvraag

Leg de tweeledige naam 'Experimentele poëzie' uit.

Slide 21 - Open vraag

Wat is geen kenmerk van de poëzie van de Vijftigers?
A
Engagement
B
Humor
C
Overdadige beeldspraak
D
Nauwelijks spelling, interpunctie, rijm en metrum

Slide 22 - Quizvraag

De poëzie van Lucebert is erg toegankelijk.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 23 - Quizvraag

Aan de slag!
- Werken aan werkboekopdrachten
- Samenvatten voor je SE
- Lezen in je leesboek
- Vormen van je leeslijst
WB-opdrachten: 48, 50, 54, 55.1, 55.2, 57.2 of 57.3, tussentoets §53-56, 58, 68.2, 68.3, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 79.1

Behandelde paragrafen: §49, 50, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 64, 65, 66, 68, 69, 71, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 81

 

Slide 24 - Tekstslide