5.3 Voedsel door micro-organismen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§5.3 Voedsel door micro-organismen

Dissimilatie

Anaerobe (zonder zuurstof) --> melkzuurgisting

Aerobe (met zuurstof)

Klassieke biotechnologie

=> Gebruik maken van micro-organismen bij voedselbereiding:

• Melkzuurgisting
• Alcoholgisting

Melkzuurgisting

• Door bacteriën
  
  
•  Bacteriën zetten lactose (melksuiker) om in melkzuur.
• Melkzuur verlaagt de pH (zuur). -> langer houdbaar
  
• Anaerobe dissimilatie
  
  

Yoghurt maken

In melk zit lactose (melksuiker).

Lactose is een .... sacharide (zoek op in BINAS 67F1, 2, 3)

Melkzuurbacteriën zetten lactose om in glucose en vervolgens 

glucose in (2) melkzuur + (2) ATP (hier is geen zuurstof voor nodig!)

C6H12O6 → 2C3H6O3 +2 ATP

Bij melkzuurgisting ontstaat:

1. Melkzuur, ATP, Koolstofdioxide
2. Melkzuur, ATP
3. Melkzuur, ethanol, koolstofdioxide
4. Melkzuur, koolstofdioxide

Welk voedsel kan gemaakt worden met behulp van schimmels?

1. Wijn, kaas en bier
2. Brood, cola en kaas
3. Paddenstoelen, ham en pizzadeeg
4. Gist, chips en patat

Anaerobe microbiële omzettingen worden ook wel fermenteren genoemd.

Dit treedt ook op in de natuur. Zie volgend filmpje

Alcoholgisting

• Via eencellige gistcellen
  
  
• Glucose => ethanol (alcohol) + koolstofdioxide + ATP. 
  
  
• Anaeroob proces

Alcoholische gisting

Anaerobe dissimilatie:

C₆H₁₂O₆ -> 2 C₂H₅OH + 2 CO₂ + 2ATP

Gistcellen maken wijn van druiven en bier van granen.

Gistcellen laten brooddeeg rijzen.

ethanol

=

alcohol

Alcohol maken

Met behulp van gisten (eencellige schimmels) kun je alcohol maken van suiker.

Dit heet alcoholische gisting.

Gisten zetten glucose om in (2) alcohol + (2) CO2 + (2) ATP (hier is geen zuurstof voor nodig!)

C6H12O6 → 2C2H6O + 2 CO2 + 2 ATP

Welke organismen maken gebruik van alcoholgisting?

1. Melkzuurbacterien
2. Eencellige gisten
3. Meercellige gisten

Brood

Om brood te bakken heb je niet veel nodig. In ieder geval gist. 

Wat doet de gist?

Hoe zorgt gist voor de gaatjes in brood?

1. Door een deel van het deeg weg te eten
2. Door in het deeg belletjes O2 te maken
3. Door in het deeg belletjes CO2 te maken
4. Door in het deeg lucht te blazen van buiten

Om bier, wijn en brood te maken kan je gebruik maken van bakkersgist. Toch zit er geen alcohol in brood. Hoe kan dat?

Iemand heeft zelf aardbeienjam gemaakt. Na een paar maanden opent hij een pot jam. Bij het openen van de pot komt er wat gas vrij. De jam ruikt naar alcohol.
Welke omzetting heeft in deze pot jam plaatsgevonden?

1. dissimilatie van glucose met zuurstof waarbij alcohol en CO2 ziin ontstaan
2. dissimilatie van glucose zonder zuurstof waarbij alcohol en O2 zijn ontstaan
3. dissimilatie van glucose zonder zuurstof waarbij alcohol en CO2 zijn ontstaan
4. geen van deze antwoorden

Van melk wordt yoghurt gemaakt. Neemt de hoeveelheid energierijke stoffen toe of af? en waarom?

1. Toe, omdat de bacteriën glucose omzetten in melkzuur
2. Af, omdat de bacteriën glucose stoffen omzetten in melkzuur
3. Toe, omdat bacteriën glucose omzetten in alcohol
4. Af, omdat bacteriën glucose omzetten in alcohol

Huiswerk

Opdrachten 40 en 42