5.3 Nieuwe steden gaan handeldrijven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Holland

• Graaf Floris V had van het gewest Holland een heel belangrijk gewest gemaakt.
• Edelen waren ontevreden met de groeiende macht van Floris V, maar bij de burgers was hij populair.

Floris V

https://schooltv.nl/video/floris-v-vermoord-door-wie-en-waarom/#q=floris%20v

                                                  Graaf Floris V

- Graaf Floris V gaf stadsrechten aan veel steden en was geliefd.

- Hij was ook een succesvol veroveraar. 

- Op het terrein van het Binnenhof in Den Haag liet hij de Ridderzaal bouwen. 

- In 1296 werd hij vermoord, na opsluiting in het Muiderslot. 

Van agrarische samenleving naar 

een agraisch-stedelijke samenleving

Van landbouw naar handel

• Nieuwe landbouwtechnieken (Halsjuk, ontginning van land, ijzeren ploeg)
• Overschotten
• Overschotten verkopen op markten.
• Dorpen werden steden.

Drieslagstelsel

ontginnen

• . Ontginnen woeste gronden Bruikbaar maken voor landbouw

gevolg

• drieslag stelsel + ontginnen = stijging voedselopbrengst, en dus Stijging bevolking + ruilen

ontginnen

drieslagstelsel

juk en ijzere ploeg

overschot landbouw

producten

meer handel

meer specialisten

groei steden

stadsrechten

Stadsrechten

Steden krijgen stadsrechten. Dit      zijn privileges van een stad. 

• Steden moesten voor stadsrechten betalen. Koningen, hertogen en graven verkochten stadsrechten voor geld. 

           

Stadsrechten

De Heer gaf steden stadsrechten

Stad met stadsrechten mocht: 

• Zelf de stad besturen
• Eigen wetten maken
• Stadsmuur bouwen
• Eigen leger hebben
• Rechtspraak zelf doen
• Eigen munten slaan

Er komt meer geld in omloop

• Ook boeren vonden ruilen vervelender worden
• Op de markt niet altijd voldoende producten om direct te ruilen
• Hadden geld nodig voor pacht en belasting

De burgers en het bestuur

Er ontstond een Geldeconomie: Geld ruilen voor product 

of dienst. Ruilhandel bleef wel bestaan. 

Hanze

Hanzeverbond

Als er over Hanze gesproken wordt bedoeld men meestal de Duitse Hanze

• Opgericht in 1356
• In het Duitse Lübeck
• Stedennetwerk
• Veel Nederlandse steden aangesloten

Handelsnetwerken

Voordelen van de Hanze

• Groepjes koggeschepen waren beter beschermd tegen piraten
• Minder tol te betalen
• Harde afspraken met leveranciers (monopolie). Geen handel met handelaren die geen lid van de Hanze waren.

De begrippen van vandaag:

• drieslagstelsel
  
• ontginnen 
  
• geldeconomie
• stadrechten
• handelssteden
  
• Hanze
  

Leg uit wat de verschillende begrippen met elkaar te maken hebben.

Dus:

• Wat heeft het drieslagstelsel met ontginnen te maken?
  
• Wat heeft het drieslagstelsel met geldeconomie te maken?
  
• Wat heeft geldeconomie te maken met stadsrechten?
  
• Wat hebben stadsrechten te maken met handelssteden?
  
• Wat hebben handelsslsteden te maken met Hanze?
  

opdracht

Maak de werkbladen die zijn uitgedeeld