BurgermaatregelenBespreek met de klas een aantal dingen die mensen zelf kunnen doen om klimaatbewust te leven en de impact die dit maakt. Exacte cijfers over de klimaatimpact van deze factoren lopen uiteen, maar in deze notitie staan met onderzoek onderbouwde schattingen. Bespreek daarnaast enkele van de initiatieven waar mensen zich bij kunnen aansluiten die gericht zijn op het ondernemen van klimaatactie. Verwijs hierbij de leerlingen naar het werkblad. Hierop staat een linkje naar een site met daarop 66 dergelijke initiatieven.
Informatie voor deze uitleg:
Gemiddeld stoot een Nederlands huishouden zo’n 23.000 kilo CO2 uit per jaar. Er zijn verschillende manieren waarop je dit flink terug kunt dringen:
Voeding
Wereldwijd is voedsel verantwoordelijk voor ruim 25% van de uitstoot van broeikasgassen. Meer dan de helft van die vervuiling wordt veroorzaakt door vlees en zuivel, met vlees als de grootste boosdoener. Deze producten zijn slecht voor het milieu omdat
• Er enorm veel voer nodig is in de veeteelt voor de dieren die gehouden worden. Zo heeft een koe voor de productie van 1 kilo rundvlees 19 kilo voer nodig. Om dit voer te produceren is veel landbouwgrond, water en energie nodig.
• Na het eten van het voer produceren koeien door boeren, scheten en mest een sterk broeikasgas genaamd methaan.
• Het vlees en zuivel moet dan nog worden verpakt, gekoeld en vervoerd, soms de halve wereld over.
Hierdoor veroorzaakt 1 kilo rundvlees soms wel 30 kilo CO2-uitstoot. Lamsvlees is nog vervuilender, en kip is het minst vervuilende vlees. Het vlees dat we eten in Nederland veroorzaakt evenveel CO2-uitstoot als alle vrachtwagens en bussen samen. Als jij een jaar lang elke week 1 keer steak eet, veroorzaakt dat 900 kilo CO2-uitstoot. Om dat te compenseren moeten meer dan 40 bomen een jaar lang groeien. Een goed alternatief is het eten van peulvruchten zoals bonen, kikkererwten en linzen. De klimaatbelasting van deze producten is 20 keer lager dan die van rundvlees. Het klimaat is dus enorm geholpen als je minder vlees eet en zo weinig mogelijk voedsel verspilt.
Vervoer
Vliegen en autorijden zijn beiden erg vervuilend voor het milieu. Hierbij is vliegen gemiddeld nog 2 tot 4 keer zo impactvol als dezelfde reis afleggen met de auto, en 11 keer zo impactvol als reizen met de trein. Door je vervoer bewust te kiezen kun je ook je CO2-uitstoot flink verminderen. Zo wordt er door een vliegreis naar Thailand naar schatting zo’n 2700 kilo CO2 uitgestoten. Door de afstand Utrecht – Amsterdam het hele jaar lang elke doordeweekse dag met de trein af te leggen in plaats van met de auto bespaar je zo’n 3500 kilo CO2-uitstoot. Dat is behoorlijk veel lettend op de gemiddelde jaarlijkse uitstoot van 23.000 kilo CO2 door een huishouden.
Energie
Ook op het gebied van energie kunnen mensen zelf veel verschil maken. Zo bespaar je zo’n 1300 kilo CO2-uitstoot per jaar als je je schuine dak goed laat isoleren, en 1200 kilo CO2 per jaar door 10 zonnepanelen op je dak te plaatsen.
Nieuwe spullen en kleding
Bij de productie en afvalverwerking van nieuwe spullen en kleding komt er ook veel CO2 vrij. Door de helft van je kleding tweedehands te kopen bespaar je zo’n 150 kilo CO2 uitstoot per jaar. Verder gaat een nieuw mobiel samen met zo’n 40 kilo CO2-uitstoot en een nieuwe laptop met 300 kilo CO2-uitstoot.
Door met deze factoren rekening te houden kun jij er dus voor zorgen dat er jaarlijks duizenden kilo’s CO2 minder in de lucht terecht komen!
Klimaatinitiatieven
Naast zelf klimaatbewust leven zijn er een hoop instanties die zich bezighouden met klimaatactie, en die ook vaak op zoek zijn naar vrijwilligers. Op het werkblad staat een linkje naar een site met daarop 66 dergelijke instanties. Deze instanties gaan op hele uiteenlopende manieren te werk. Zo zijn er burgerinstanties die lokale acties uitvoeren als het regelen van zonnepanelen in een buurt of het aardgasvrij maken van woonwijken (zoals initiatieven Buurkracht en Aardgasvrije Wijken). Andere instanties richten zich meer op het delen van kennis over bijvoorbeeld hoe je zelf klimaatbewust kan leven en het verschil dat dat maakt voor het klimaat (zoals Drift en Even geen Vlees). Nog andere instanties zijn erop gericht op mensen te helpen om hun huis makkelijk en efficiënt ‘groen’ te maken (zoals Hoom en Wocozon). Tot slot zijn er bijvoorbeeld ook instanties die de klimaatdialoog met politici, beleidsmakers en bedrijven opzoeken en zo echt op grotere schaal proberen invloed uit te oefenen (zoals Jonge Klimaatbeweging, Citizens’Climate Lobby Nederland).