2.3 Hoofdpunten op een rijtje

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Historische Context: Duitsland in Europa (1918-1991)

2.3 Toenadering, hereniging en integratie (1961-1991)

Wat gaan we doen?

1. Wat zijn jullie ervaringen?

2. Theorie

3. Oefenen

4. Examen in mei

5. Kenmerkende aspecten

6. Verzoeknummers

Toenadering tot Oost-Europa

• Willy Brandt (1913-1992) was een West-Duitse politicus.  
• Als bondskanselier van West-Duitsland (1969-1974) nam hij de landen in Oost-Europa serieus en zocht toenadering tot de leiders van die landen.
  
• De eerste stap van zijn Ostpolitik was de erkenning van de Potsdam-grenzen  en van de afgestane gebieden aan Polen.
• Willy Brandt kreeg in 1971 de Nobelprijs voor de Vrede. 
• 1972 Wederzijdse erkenning DDR/BRD door Honecker en Brandt

Willy Brandt 1969-1974

Ostpolitik

De opvolgers van Brandt,

Helmut Schmidt (SPD) en

Helmut Kohl (CDU),

blijven Ostpolitik trouw

1971

<-- Erich Honecker 

nieuwe leider DDR

Ostpolitik

In de jaren zeventig werden de verhoudingen tussen de beide Duitslanden iets beter. Dit lag vooral aan de inspanningen van Willy Brandt. Hij was van 1969 tot 1974 de bondskanselier van de BRD.

Ook de DDR, onder leiding van Honecker wilde de banden met BRD verstevigen. Elke keer dat dit werd geprobeerd werd dit echter tegengewerkt door de Sovjet-Unie.

In 1985 werd Gorbatsjov leider van de Sovjet-Unie. Zijn land had grote economische problemen, en om die op te lossen moest de Sovjet-Unie moderniseren.

Er kwamen politieke en economische hervormingen!
Welke waren dit ook alweer?

1985 Gorbatsjov

Glasnost: openheid, politiek van Gorbatsjov om vrijheid van meningsuiting toe te staan.

Perestrojka: hervorming, nieuwe aanpak om de economie en politiek te hervormen om het communisme gezond te maken.

Perestrojka en Glasnost

Wat betekende dat in de praktijk?

Het einde van de Koude Oorlog

Je kunt verklaren waarom Gorbatsjov perestrojka en glasnost belangrijk vond en wat de gevolgen voor Oost-Europa waren.

Je kunt uitleggen wat de hervormingspolitiek van Gorbatsjov te maken heeft van de Berlijnse Muur.

Je weet wie Brezjnev is en wat zijn Brezjnevdoctrine inhield.

Verandering!

Ook de Oostbloklanden schrokken van het beleid van Gorbatsjov.  Ze konden niet langer meer rekening houden met de hulp van de Sovjet-Unie om hen aan de macht te houden.

Gorbatsjov waarschuwde hen ook dat hij van plan was de Breznjev-doctrine af te schaffen. Wie weet ook alweer wat dit was?

De DDR
en de
Perestrojka

Volgens de Breznjevdoctrine, in 1968 ingesteld door toenmalige leider Breznjev, was het de plicht om van communistische landen om elkaar te helpen als het communisme wordt bedreigd.

Brezjnev

Brezjnev/Poetin

1989: 40 jaar DDR, Gorbatsjov is eregast...

...hij komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Gorbatsjov geeft de Honecker (de leider van Oost-Duitsland) de socialistische broederkus. 

Dit was een speciale vorm van begroeting tussen staatslieden in het voormalige Oostblok. Het bestaat uit een omhelzing en een wederzijdse kus (of meerdere kussen) op de wang of op de mond. Deze kus symboliseerde de bijzondere broederschap tussen de socialistische (communistische) staten.

Oost Duitsers worden onrustig. 

• Honecker, de leider van de DDR, was tegen elke verandering. Niet blij met ideeën Gorbatsjov.
• Deed weinig om de situatie te verbeteren.
• Bevolking van de DDR accepteerde dat niet meer:
• Demonstraties en stakingen.

De Val van de Muur

DDR

De regering van de DDR onder leiding van Erich Honecker wil niet hervormen.

Gorbatsjov maakt duidelijk dat de Sovjet-Unie de regering van de DDR niet met troepen zal steunen.

Elke week massale demonstraties

van Oost-Duitsers tegen de regering.

Hereniging

• Terwijl SU hervormt houdt Honecker de oude lijn aan
• Gevolg: groeiende protesten plus vlucht naar westen via andere landen
• 9 november 1989: val van de Muur
• 1990: hereniging Duitsland
• In ruil voor Europese munt + sterkere EU steunt Frankrijk de hereniging van Duitsland 
• Hereniging met oosten gaat moeizaam en leidt tot interne conflicten

Leerdoelen

Je kunt verklaren waarom Gorbatsjov perestrojka en glasnost belangrijk vond en wat de gevolgen voor Oost-Europa waren. 

Je kunt uitleggen wat de hervormingspolitiek van Gorbatsjov te maken heeft met de val van de Berlijnse Muur.

Je weet wie Brezjnev is en wat zijn Brezjnevdoctrine inhield. 

Verwerking 2.3