Kdn les 9 Amfibieen

• Kennis der natuur
• Primary Education
• Age 11

Kdn les 9 Amfibieën

• soort dier
• voortplanting
• kikkers en padden
• jagers
• salamanders
• huid
• verdediging en overleven

Soort dier

De amfibieën zijn koudbloedige dieren. Dit betekent dat hun lichaamstemperatuur afhankelijk is van de omgeving. 

De naam amfibie komt van het Griekse woord amfi-bios, wat "dubbel-levend" betekent. Ze worden zo genoemd omdat ze zowel in het water als op het land kunnen overleven. 

Er zijn meer dan 7500 soorten amfibieën. Meer dan 6600 daarvan zijn kikkers. 

Amfibieën zijn koudbloedige dieren, omdat ............

1. hun lichaamstemperatuur altijd hetzelfde is.
2. hun lichaams- temperatuur afhankelijk is van de omgeving.
3. hun lichaamstemperatuur niet afhankelijk is van de omgeving.

De naam amfibie betekent 'dubbel-levend'. Wat wordt hiermee bedoeld?

1. Ze kunnen zowel in het water als op het land leven.
2. Ze kunnen alleen in het water leven.
3. Ze kunnen alleen op het land leven.

Vul in: Er zijn meer dan ............. amfibieën en meer dan ........... soorten kikkers.

1. 6600, 7500
2. 7500, 6000
3. 7500, 6600
4. 6000, 7500

Figuur 1

Voortplanting 

Kikkers zijn meestal landdieren, maar planten zich voort in het water. De eitjes van kikkers worden in grote groepen in het water gelegd (kikkerdril) en hebben nooit een harde schaal, maar zijn zacht en glibberig. 

Als de eitjes uitkomen zijn de jonge kikkers visjes en hebben kieuwen. Ze ademen dus net als vissen en zwemmen ook net als vissen. 

Ze hebben kleine tandjes, waarmee ze het voedsel (planten) van rotsen, stenen en hout kunnen afschrappen.

Hoe worden de eitjes van de kikkers genoemd?

1. eitjes met een harde schaal
2. glibberige eitjes
3. zachte eitjes
4. kikkerdril

Als de eitjes uitkomen, ademen de kikkers visjes door ...........

1. longen
2. kieuwen
3. longen en kieuwen

Maar al vrij snel daarna gaan de kikkervisjes ademen met longen. Daarna begint de metamorfose van enkele dagen, waarbij de staart verdwijnt, de kop en de bek groter worden en ook de voorpootjes worden er gevormd.

De kikkertjes eten na de metamorfose alleen nog maar kleine levende diertjes. Ze veranderen dus van vissen, die planten eten, naar landdieren met longen, die levende diertjes eten. Echt een amfibie, een "dubbel leven" (zie figuur 1).

Wat is metamorfose?

1. Wanneer een kikker van een kikker naar een vis verandert.
2. Dat is een andere naam voor kikkerdril.
3. Dat is een andere naam voor de kikkervisjes.
4. Dat is het proces waarbij een dier verandert.

Kikkers en padden

Kikker

Pad

Kikkers hebben een lichaam in de vorm van een peer, een stompe kop, zeer brede bek en altijd vier poten. De kikkers hebben sterk gespierde en lange achterpoten, die ze gebruiken om grote afstanden te springen. Alle kikker- en paddensoorten zijn redelijke zwemmers dankzij de sterke achterpoten. De soorten die in het water leven, hebben zwemvliezen tussen de tenen om beter en sneller te kunnen zwemmen (figuur 2).

 zwemvliezen 

Figuur 2

Waarom kunnen kikkers die in het water leven, snel zwemmen.

1. Want ze hebben lange achterpoten.
2. Want ze hebben zwemvliezen tussen de tenen.
3. Want ze hebben gespierde poten.
4. Want ze hebben lange voorpoten.

Jagers

Zoals al eerder genoemd zijn kikkers jagers en eten levende beestjes. Vooral insecten. Hiervoor gebruiken kikkers een speciale techniek. Kikkers hebben een heel lange tong, die heel sterk en plakkerig is. Zij kunnen die tong laten schieten als een veer om insecten mee te vangen.

Wat eten kikkers?

1. Dode insecten.
2. Planten.
3. Levende insecten.
4. Levende visjes.

Salamanders

Salamanders hebben een lang lichaam en een lange staart.

Er zijn enkele salamandersoorten die slechts twee poten hebben. Wormsalamanders lijken 

op grote wormen en hebben helemaal geen poten meer. 

Salamanders drukken de pootjes tegen het lichaam, maken kronkelende bewegingen met het lijf en gebruiken voornamelijk de staart bij het zwemmen. 

Ook salamanders kunnen zowel in het water als op het land leven. Verder hebben zij ook het water nodig om zich voort te kunnen planten. 

Huid

Amfibieën, die in het water leven hebben een water- en zuurstof doorlatende huid, die daarom zeer dun is. Amfibieën ademen zowel door longen als door de huid. Sommigen ademen veel met hun longen en weinig met hun huid. 

Maar ook het omgekeerde komt voor. Longloze salamanders hebben bijvoorbeeld geen longen en ademen door de huid. 

Hoe ademen amfibieën?

1. Ze ademen zowel door longen als door de huid.
2. Ze ademen door longen.
3. Ze ademen door de huid.
4. Ze hebben longen, maar ademen door de huid.

Hoe ademt de longloze salamander?

1. Hij ademt door longen.
2. Hij ademt zowel door longen als door de huid.
3. Hij heeft geen longen en ademt door de huid.
4. HIj heeft wel longen, maar ademt door de huid.

Verdediging en overleven

Kikkers hebben verschillende trucs om zich te verdedigen en te overleven. De volgende 3 trucs zijn de bekendste en belangrijkste:

1. Camouflage

De meeste kikkers hebben een groene of bruine kleur. Dit is belangrijk, omdat kikkers vrij kwetsbaar (zwak) zijn. Ze hebben geen klauwen, tanden of andere verdediging. Vooral vanuit de lucht zijn ze makkelijke prooien (roofvogels). Het is dus belangrijk, dat ze onontdekt blijven. Hoe minder ze gezien worden, hoe minder ze opgegeten worden. Groen en bruin zijn dus de kleuren, die ze nodig hebben om niet ontdekt te worden.   

Camouflage kikkers

2. Gif

Sommige kikkers vallen juist heel erg op door hun felle kleuren. Nu is het in het dierenrijk bekend, dat als een dier een felle kleur heeft, hij waarschijnlijk gevaarlijk is. In dit geval is dit ook zo. Veel van deze mooie gekleurde kikkers zijn heel erg giftig!

Kikkers met felle kleuren

3. Geslachtsverandering

Sommige kikkersoorten kunnen zelfs van geslacht veranderen. 

Als er teveel vrouwtjes zijn, kunnen enkele veranderen in mannetjes, zodat ze weer in evenwicht zijn en alle kikkerdril bevrucht kan worden. 

Dit is heel bijzonder en helpt de kikkersoort natuurlijk overleven!

Japanse kikker: Rana Rugosa

Er zijn 3 overlevingstechnieken van de kikkers. Schrijf ze op.