Kunstgeschiedenis - Byzantijnse kunst

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Byzantijns kunst

Wat is de oorspronkelijke naam van het huidige Istanbul?

1. Byzantion
2. Byzantium
3. Constantinopel
4. Alle drie de antwoorden zijn juist.

Byzantijnse kunst

• 500 - 1453 
• Byzantium => Constantinopel => Istanbul
• 330:  Byzantium hoofdstad Romeinse Rijk.   Keizer Constantijn => Constantinopel.   
  
• 394: Christendom staatsgodsdienst. 
• Ravenna ook belangrijk centrum.
  
• Keizers afgevaardigden van God. 
  
• 1453 verovering door Turken, Byzantijnse     kunst alleen nog in Rusland. 

Schilderkunst en mozaïeken

• (Orthodox) Christelijk
• Verhalend vanwege ongeletterdheid. 
• Klassieke normen gelden niet meer, geen 'heidense schoonheden’. 
• Stilering geeft aan dat het niet om aardse   beelden gaat.
• Weinig plasticiteit, statische composities.
• Symbolisch kleurgebruik (purper duurste). 
• Belangrijkste personen groter.
• Zwarte contourlijnen bij mozaïeken.  

Mozaïek van keizerin Theodora (vrouw Justinianus)

6e eeuw, San Vitale, Ravenna

Schilderkunst en mozaïeken

• (Orthodox) Christelijk
• Verhalend vanwege ongeletterdheid. 
• Klassieke normen gelden niet meer, geen 'heidense schoonheden’. 
• Stilering geeft aan dat het niet om aardse   beelden gaat.
• Weinig plasticiteit, statische composities.
• Symbolisch kleurgebruik (purper duurste). 
• Belangrijkste personen groter.
• Zwarte contourlijnen bij mozaïeken.  

Mozaïek van keizerin Theodora (vrouw Justinianus)

6e eeuw, San Vitale, Ravenna

Christus Pantocrator

• Christus als "heerser van alles"
• Vaste regels: rechterhand 2 vingers (God-mens) + 3 vingers (drie-eenheid)  
• IC XC = Jezus Christus.
• Symbolisch kleurgebruik: purperrood, blauw en goud. 
• Aureool

Byzantijnse kunst 

MERCHANDISING

Icoon

• Houten paneel
• Ter aanbidding
• Magische functie
• Langgerekte vingers en     gezicht, smalle neus, kleine   mond.

Bouwkunst

•  Centraalbouw
  
•  Binnenkant sterk versierd.
•  Koepels.
•  Pendentieven = leiden het gewicht van de      koepel af naar de vier pijlers, overgang            van vierkant naar cirkel.

Interieur San Vitale, Ravenna

Waar zie je centraalbouw?

1. 
2. 
3. 
4. 

Centraalbouw

• Symmetrie.
• Cirkels, vierkanten.
• Grieks kruis of     regelmatige veelhoek

Plattegrond Hagia Sophia (532-537)

San Vitale, Ravenna

Opbouw voorstellingen

• Koepel: hemelse taferelen 
• Pendentieven: leven van       Christus
• Muren: heiligen 

Interieur San Marco, Venetië 

Hagia Sophia, 532-537

• ‘Heilige wijsheid’
• 6e eeuw (later moskee). 
• Gebouwd door wiskundigen. 
• Grootste, overdadigste en kostbaarste gebouw tot dan toe. 
• Grootste koepel (55 meter hoog), stortte in. 
• Goddelijk licht door 40 ramen in koepel en goudmozaïek.