Bouw een aquaduct

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Bouw een aquaduct

STEM helpt bij geschiedenis

Om sommige historische vragen te kunnen beantwoorden is kennis van wetenschap en techniek nodig

Je zal leren:

• hoe belangrijk  water voor Rome was.
• hoe Romeinen water naar de stad brachten
• hoe bogen gebouwd werden
• hoe techniek geschiedenis helpt bepalen.
• welke kennis toen al werd toegepast.

Historische vraag

Hoe gingen Romeinen om met technische uitdagingen?

Wat denk je?
Hoeveel water verbruikt een gemiddelde Belg gemiddeld per dag?

1. 22 liter
2. 110 liter
3. 1050 liter
4. 550 liter

Wat denk je?
Hoeveel water verbruikte een gemiddelde Romein gemiddeld per dag?

1. 22 liter
2. 100 liter
3. 1050 liter
4. 550 liter

WATER

Bovenop persoonlijk gebruik was ook water nodig voor fonteinen, badhuizen en soms zelfs om zeeslagen na te doen in de amfitheaters.
De totale hoeveelheid water die nodig was in de steden, kwam neer op ongeveer 500 liter  per persoon per dag.

WATER

In Romeinse steden was drinkbaar water altijd beschikbaar door fonteinen op verschillende plaatsen.

Ongeveer 2000 jaar geleden al zorgden AQUADUCTEN ervoor dat Romeinse steden voortdurend vers water ter beschikking hadden voor badhuizen, fonteinen en persoonlijk gebruik.
Jij gaat onderzoeken hoe dat ging.

Er moest dus water van veraf gelegen bron naar de stad gebracht worden en daar stromend en drinkbaar aankomen. Waar moesten Romeinse ingenieurs allemaal rekening mee houden, denk je?

Aquaduct: Waar moet je rekening mee houden?

  Om water van een waterbron (bijvoorbeeld een rivier) naar een stad te transporteren, moet

1. het lichtjes bergaf vloeien. 
2. het water moest door het grillige landschap  afwisselend bovengronds, gelijk met het aardoppervlak of ondergronds stromen
3. de hellingsgraad van het aquaduct moest ongeveer gelijk blijven Zo ontstonden er geen stroomversnellingen of opstoppingen, maar stroomde het water aan een constante snelheid richting stad.

Tekst

Opdracht 1 Een typisch Romeins aquaduct bestond uit verschillende onderdelen. Op de volgende slides staat een omschrijving.
Lees die aandachtig en bedenk in welke omstandigheid de Romeinen best voor deze oplossing kozen. Kies dan uit de 4 mogelijkheden.

Voor een gracht zijn geen ondersteunende bogen
of diepe tunnels nodig. De grachten werden
overdekt om het stromende water te beschermen
tegen winderosie en tegen vijanden.

1. Wanneer een heuvel of berg de waterweg blokkeerde, werd er voor deze optie gekozen.
2. 80% bestond uit dit onderdeel. Dit was de gemakkelijkste oplossing wanneer het aquaduct gewoon het aardoppervlak volgde.
3. Wanneer een vallei te breed of te diep was om het water er om of over te leiden, maakten de Romeinen gebruik van de deze techniek.
4. Bij kleine hoogteverschillen in het landschap was het handig om deze eenvoudige bouwwerken te gebruiken.

Wanneer werd een tunnel gebouwd?
Om op meerdere plaatsen tegelijk aan de tunnel te
kunnen werken, werden verticale schachten
voorzien. De schachten dienden achteraf als
dienstingang, waarlangs slaven onderhoud aan de ondergrondse watergang konden uitvoeren.

1. Bij kleine hoogteverschillen in het landschap was het handig om deze eenvoudige bouwwerken te gebruiken.
2. 80% bestond uit dit onderdeel. Dit was de gemakkelijkste oplossing wanneer het aquaduct gewoon het aardoppervlak volgde.
3. Wanneer een vallei te breed of te diep was om het water er om of over te leiden, maakten de Romeinen gebruik van de deze techniek.
4. Wanneer een heuvel of berg de waterweg blokkeerde, werd er voor deze optie gekozen.

Pont du Gard (Frankrijk) is een Romeins aquaduct dat later is uitgebreid tot brug.

Het woord ‘aquaduct’ is afgeleid van de Latijnse woorden ‘aqua’ (water) en ‘ducere’ (leiden). De Romeinen hebben het aquaduct echter niet zelf uitgevonden. 

Geographika 7v. Chr.

De Griekse historicus-filosoof Strabo schreef over deze bouwwerken.
De Grieken deden dus de uitvinding, maar de Romeinen verfijnden de waterlopen en vergrootten de schaal om zo ganse steden van water te voorzien.

Nu zijn jullie aan de beurt. In groepjes ga je een eigen aquaduct ontwerpen en bouwen. Denk hierbij goed na over welke materialen jullie willen gaan gebruiken. Wc rollen, kokers, aluminiumfolie, pijpjes, rietjes etc. 

Er zijn 3 rondes, zodat er mogelijkheid is tot reparatie. Elke ronde krijg je 250 ml water. Het groepje dat na de laatste ronde het meeste water over houdt, heeft een voorsprong bij de volgende opdracht. 

 

Pont du Gard (Frankrijk) is een Romeins aquaduct dat later is uitgebreid tot brug.