6 Het parlement

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Introductie

Thema Politiek §6 Het parlement

6 Het parlement

Eerste en Tweede Kamer

Tweede Kamer 

150 leden

Eerste Kamer 

75 leden

burgers

kiezen

kiezen

kiezen

burgers

De partijen in de Tweede Kamer vormen een fractie.

De fractie bestaat dus uit verschillende personen van dezelfde partij in de Tweede Kamer. 

Bijv: de PVV fractie, De NSC fractie

De fractie wordt voorgezeten door de fractievoorzitter.

coalitie en oppositie

coalitie

oppositie

steunt

andere ideeën

regering

Nu januari 2024 nog zo!!

Taken van het parlement

vraagt toestemming voor plannen aan

controleert

Wetgeving

minister

+

wetsvoorstellen

debat en stemming

Elk voorstel gaat eerst naar de Tweede Kamer. Kamerleden debatteren erover. Ze kunnen veranderingen voorstellen en als de meerderheid voorstemt, dan komt die aanpassing erin. Ze mogen ook zelf een wetsvoorstel indienen.

goedkeuren en aanvullen

goedkeuren

 De Eerste Kamer kijkt vooral of er geen fouten in staan en of de wet klopt met bijvoorbeeld afspraken met andere landen of met de regels in de grondwet. De Eerste Kamer mag een wetsvoorstel niet veranderen, maar alleen in zijn geheel goed- of afkeuren. Het werk van de Eerste Kamer is dus een soort laatste check.

stemming

Rechten bij wetgevende taak:

Stemrecht: Elk kamerlid mag stemmen over de verschillende wetsvoorstellen (Zowel eerste als tweede kamer)

Recht van amendement: Elk kamerlid mag delen van een wetsvoorstel veranderen. (Alleen tweede kamer)

Recht van initiatief: Elk kamerlid mag zelf wetsvoorstellen maken en die voorleggen aan de kamer. (Alleen tweede kamer)

Rechten bij de controlerende taak:

Vragenrecht: Kamerleden mogen mondeling of per brief vragen stellen aan ministers of staatssecretarissen.

Motierecht: De kamer vraagt de minister iets te doen. Hier wordt ook in de kamer op gestemd.

Recht van interpellatie: Kamerleden mogen een minister of staatssecretaris ter verantwoording roepen. Hij moet dan uitleg geven over het beleid. 30 Tweede Kamerleden moeten dit steunen.

Recht van onderzoek/Enquête recht: Er wordt een onafhankelijk onderzoek opgestart om te kijken of de regering grote fouten heeft gemaakt.

Budgetrecht: De Eerste en de Tweede Kamer hebben het recht om de jaarlijkse begrotingen van de ministeries wel of niet goed te keuren

Ministers moeten de Kamerleden op de hoogte houden van hun plannen. Dat is hun informatie en verantwoordingsplicht. Zij moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun beleid. Dit wordt ook wel ministeriële verantwoordelijkheid genoemd. 

Als een minister veel fouten heeft gemaakt kan de kamer een motie van wantrouwen indienen. Als deze ook door coalitiepartijen wordt gesteund zal de minister meestal aftreden. Het kan ook zijn dat hierdoor een kabinetscrisis ontstaat en dat hierdoor het kabinet valt en er dus nieuwe verkiezingen komen.

Wie heeft in de praktijk het meeste invloed op een nieuw wetsvoorstel?

Minister

Tweede Kamer

Eerste Kamer

allemaal evenveel

Taken van Parlement

wetgevende taak

• Stemrecht
• Recht van amendement
• Recht van initiatief

• Vragenrecht
  
• Motierecht
• Recht van interpellatie
• Enquêterecht

controlerende taak

Noem drie rechten van de Tweede Kamer

00:10

Met twee grondrechten zouden hier botsen?