Psychoanalyse

• M
• MBO
• Studiejaar 2

Psychoanalyse

Wat heb je vannacht gedroomd?

Onderwerpen

1. Freud
   
2. Uitgangspunten
   
3. Bewuste/voorbewuste/onbewuste
   
4. Hypnose en Droomduiding
   
5. Id/ego/superego
   
6. Hechtingstheorie (Bowlby)
   
7. Verdedigingsmechanismen
   
8. Overdracht/tegenoverdracht
   
9. Kanttekeningen
   

Siegmund Freud

Wat weet je over Siegmund Freud?

Freud(1856-1939)

• Grondlegger van de psychoanalyse
• Neuroloog uit Oostenrijk-Hongarije
• Een van de meest invloedrijke psychologen en denkers van de 20e eeuw

Psychoanalyse

Wat is het?

In gespreken (veelal liggend) waarin je helemaal vrij bent het onbewuste naar boven laat komen 

Topografisch model

In zijn model van de psyche onderscheidde Freud drie bewustzijnsniveaus waarop de psychische processen plaatsvinden

Bewuste/voorbewuste/onbewuste

Bewuste

  

Voorbewuste

Onbewuste

Maak je eigen ijsberg

Hoe zit jij in deze les?

Wat laat je zien

Waar denk je aan?

Hoe voel jij je?

Structureel model

Id

Driften

Bevrediging van behoeften

Bij pasgeboren baby bestaat alleen het Id

Ego

Rede, gezond verstand

Het IK

Redeneren, bewust afwegen, beslissen

Eisen van het Id en de realiteit op elkaar afstemmen

Superego

• Opper-ik of geweten
• Tot de orde roepen
• Vermaatschappelijken van het kind (waarden en normen van de maatschappij worden toegeëigend)
• Ik-ideaal

Id

ego

superego

instinct

gezond verstand

aangepast aan maatschappij

Wat haal je hieruit?

Verdedigingsmechanismen

Afweermechanismen

 ontkennen of onderdrukken van wensen, gevoelens etc.

 Er wordt onderscheidt gemaakt tussen neurotische, volwassen en primitieve verdedigingsmechanismen.

Neurotische verdedigingsmechanismen

• Verdringing = onaanvaardbare wensen, impulsen of fantasieën worden uit het bewuste verbannen
• 
  
• Verplaatsing= Gevoelens die verbonden zijn aan een situatie of een persoon worden gericht op een andere situatie of persoon.
  
• 
  
• Reactieformatie= Een onaanvaardbare wens of impuls wordt geneutraliseerd door juist het tegenovergestelde gedrag te vertonen
  

Neurotische verdedigingsmechanismen

• Isoleren van gevoel= De herinnering aan een traumatische gebeurtenis wordt opgehaald zonder dat de daarbij behorende emoties worden herinnerd.
  
• Ongedaan maken= Angstaanjagende gedachten worden onschadelijk gemaakt door middel van rituelen (obsessief-compulsieve stoornis).
  
• Somatiseren = Onbewuste wensen worden tot uitdrukking gebracht door middel van lichamelijke klachten
  

Neurotische verdedigingsmechanismen

Vermijding = Situaties of gedachten die angst of schaamte oproepen worden vermeden.

 

Rationaliseren = Het verdraaien van de werkelijkheid zodat een negatieve situatie of negatieve informatie positiever wordt.

Volwassen  verdedigingsmechanismen

Sublimatie = Onaanvaardbare wensen worden omgezet in sociaal aanvaardbaar gedrag

Altruïsme = Het ondergeschikt maken van de eigen belangen aan die van de ander

Humor = zelfspot om met vervelende situatie of gebeurtenissen om te gaan.

Primitieve verdedigingsmechanismen

Ontkenning = Het afsluiten voor en ontkennen van traumatische ervaringen of gebeurtenissen

 

Projectie= Proces waarbij iemand zijn onbewuste gevoelens toeschrijft aan een ander.

Opdracht

Voorbeelden bij verschillende verdegingsmechanismen

1 van de verschillende afweren

Vrije associatie

Het eerste wat in je opkomt:

Wat zie je?

Ben jij je bewust van je positie?

Kun je een situatie uit je stage bedenken waarin dit misschien speelde?

Samenvattend:

Psychoanalyse

achterhaald, niet meer gebruikt maar wordt gezien als de start van psychotherapie

Droomanalyse/hypnose

Sigmund Freud zag dromen als ‘de koninklijke weg naar het onbewuste’.

Wat symboliseren je dromen?

Wat heb je vannacht gedroomd?